پاسخ :

خواب يك پديده واقعي است كه جاي هيچ گونه ترديد نمي‌باشد و از ميان خواب‌ها تعدادي تعبيرهاي درست داشته و صادقانه مي‌باشند و نمونه بارز آن خواب ديدن حضرت ابراهيم خليل ـ عليه السّلام ـ و حضرت يوسف ـ عليه السّلام ـ است كه در قرآن از آن ياد نموده است.
آنچه كه در زمان غيبت براي منتظران اهميت دارد،‌اين است كه تكاليفي را كه در اين زمان از او خواسته شده است، به نحو احسن انجام دهد و يا اعمالي را انجام دهد، تا زمينه ساز ظهور حضرت بوده و در تعجيل ظهور آن حضرت كمك كند. گفتني است موردي ديده نشده است كه حضرت سفارش كرده باشد كه فلان عملي را انجام دهيد تا مرا در خواب ببينيد. شرط اول يك انسان منتظر اين است كه براي اصلاح خود و ديگران بكوشد و قابليت‌هايي را به وجود بياورد كه نه تنها آن حضرت را در خواب ببيند، بلكه در بيداري نيز به ديدار حضرت نائل شده و چشم همگان را به ديدار او روشن سازند. اگر مسأله اصلاح و اصلاح‌گري نباشد، و انسان در اين راه تلاش نكند، محرم راز نخواهد شد و هر چه اعمال ناپسند و ناشايست، بيشتر باشد، آن حضرت به انسان، نامحرم‌تر مي‌گردد. پس، آنچه كه اثر مثبت و عملي داشته و زمينه ديدار به آن حضرت چه در خواب و يا بيداري فراهم گردد، قابليت و‌آمادگي پيدا كردن خود انسانهاست.
علامه عصر، آيت الله حسن زاده آملي، مي‌فرمايد: آنچه كه انسان را از محرمان محروم مي‌دارد، توجه كردن به نامحرمان است. ديدنيها، شنيدنيها، خوردنيها، و تماس گرفتن‌هاي كه خلاف رضاي خدا باشد، ‌همه نامحرماني است كه ترا از دوست محرم، محروم مي‌كنند. اينگونه نامحرمان، بلاي جان بوده ترا از بسياري بركات محروم مي‌كند.
دلي بي‌بهره از شور ولايت بود نامحرم از روي درايت
ز نامحرم روانت شيره گردد قساوت بر دل تو چيره گردد
ترا محرومها از نامحرمان است كه نامحرم بلاي جسم و جان است[1]
و يا به تعبير معلم اخلاق، مرحوم آيت الله بهاء الديني: هوا و هوسهاي روز، زنجيرهايي است كه در شب انسان را اسير كرده و زنجير پيچ نموده، بيداري شب، فكر صحيح و خواب خوب را از او مي‌گيرد.[2] پس آنچه كه خواب را محكم و يا حداقل متشابه كرده و زمينه است كه در اثر قابليت‌ها به وجود آمده و در خواب بشارتها و شكارهايي را نصيب انسان مي‌گرداند و اين اميد را زنده مي‌كند كه:
در خـواب روم كـه بـينــــم با چشم دگر جمالت اي دوست
دارم هوس وصالت اي دوست دائم منـم و خـيالت اي دوسـت[3]
امّا سؤال اين است كه آيا رواياتي داريم كه بتوان با عمل به آنها حضرت را در خواب ديد؟
آنچه كه اشاره شد، شرط اول و مهمترين شرط پيدا كردن قابليت براي ديدن خوابهاي خوب است. و پس از پيدا كردن اين قابليت، محدّثين جهت ديدار با ولي عصر در خواب اعمال و دعاهايي را ذكر كرده‌اند كه به چند نمونه آنها اشاره مي‌گردد:
1. سيد جليل بن باقي در اختيار مصباح روايت دارد كه امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرموده است: «هر كسي بعد از هر نماز فريضه اين دعا (دعاي زيارت امام زمان (عج)) را بخواند، به درستي كه او در خواب و يا بيداري امام م ح م د بن حسن عسكري ـ عليه السّلام ـ را خواهد ديد. دعا اين است: «اللّهم بلغ مولانا صاحب الزمان...[4]».[5]
2. سيد ابن طاووس در كتاب فلاح السائل مي‌گويد: سندي كه از معصوم ـ عليه السّلام ـ رسيده است هر كسي اراده كند ديدار يكي از انبياء و ائمه اطهار ـ عليهم السّلام ـ و يا غير آنها، در خواب نصيب‌شان گردد، هفت شب و در بعضي نسخ چهل شب، بعد از خواندن دعايي كه اولش اين است: «اللّهم انت الحيّ الّذي لا يموت... (شيخ عباس قمي در باب دعاها اين دعا را آورده است) و بعد از آن، بخواند، سوره «شمس» و «انّا انزلنا» و «قل يا ايها الكافرون» و «قل هو الله احد» و «معوذتين» و بعد از خواندن آنها، سوره «اخلاص» صد مرتبه و صلوات بر محمد و آل محمد ـ صلّي الله عليه و آله ـ صد مرتبه، پس با وضو به طرف راست خوابيده و هر كسي را كه قصد ديدار آن را داشته نيت كرده و در خواب خواهد ديد و با او سؤال و جواب خواهد كرد.[6]
3. شيخ مفيد (ره) در كتاب «اختصاص» روايت كرده است از ابي المعزي از امام موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ : هر كسي كه براي او حاجتي باشد به سوي خداوند و اراده كرده كه ما را (اهلبيت عترت ـ عليهم السّلام ـ) ببيند غسل نمايد و در دل شب مناجات كند. و قسم دهد خداوند را به حق ما، و متوسل شود به سوي خداوند، به درستي كه ما را خواهد ديد و خواهد آمرزيد او را و برآورده خواهد شد حاجت او.[7]
4. كفعمي در مصباح، در باب خواص آيات قرآن كريم به نقل از امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي‌گويد: هر كسي مداومت كند بر خواندن سوره مزمل ملاقات كند در خواب رسول گرامي اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ را، آنچه خير است از او درخواست كند، ‌خداوند عطا فرمايد.[8]
و هم چنين از امام صادق ـ عليه السّلام ـ نقل شده است: هر كسي در شب جمعه بعد از نماز شب سوره كوثر را خوانده و هزار مرتبه صلوات بر محمد و آل او ـ عليه السّلام ـ بفرستد، پيامبر خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ را در خواب مي‌بيند.[9]
در انجام دادن اينگونه اعمالي كه به نمونه از آن اشاره شد، بسياري از بزرگان بر آن است، اگر كسي خواسته باشد يكي از ائمه معصومين ـ عليهم السّلام ـ و يا يكي از بستگان را كه از دنيا رفته در خواب ببيند، نيّت كند، در خواب مي‌بيند.[10]
اين، چند نمونه از دستور العمل‌هايي بود كه به عنوان نمونه به آن اشاره گرديد، ولي از اين گونه دستور عمل‌ها زياد است. منابعي كه در اين جهت معرفي مي‌گردد، راهنما خواهند بود.
پی نوشتها
[1] . آيت الله حسن زاده آملي، رساله نور علي نور، ص 64، نشر دفتر تبليغات اسلامي، چاپ اول، 1369.
[2] . سيدآقايي، چشمه در بستر، «داستانهاي فضايل بيداري در شب»، انتشارات دفتر تبليغات، چاپ اول، 1375.
[3] . آيت الله حسن زاده آملي، هزار و يك كلمه، ص 296، انتشارات دفتر تبليغات، 1375.
[4] .مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، ج 86، ص 61، موسسه الوفاء بيروت، 1403 هـ .ق.
[5] . اين دعا در مفاتيج الجنان آمده است.
[6] . سيد ابن طاووس، فلاح السائل، ص 281، چ سنگي، كتابخانه آيت الله مرعشي نجفي، بي‌تا.
[7] . محدث نوري، حسين بن محمد تقي، نجم الثاقب، باب هفتم، امام زمان را ديده‌ايم، ص 849، انتشارات جمكران، 1380 هـ . ش.
[8] . همان، ص 666.
[9] . همان، ص 667.
[10] . همان، ص 667.