چهارشنبه سوری یا چهارشنبه سوزی (18 +)
چهارشنبه سوری یکی از جشن های ایرانی است که در شب آخرین چهارشنبه سال (سه شنبه شب) برگزار می شود. در شاهنامه فردوسی اشاره هایی درباره بزم چهارشنبه ای در نزدیکی نوروز وجود دارد که نشان دهنده کهن بودن جشن چهارشنبه سوری است. مراسم سنتی مربوط به این جشن ملی، از دیرباز در فرهنگ سنتی مردمان ایران زنده نگاه داشته شده است.
چهارشنبه سوری جشن کهن مردم ایران باستان که چند سالی است معضل اجتماع شده است و بسیار باعث نگرانی خانواده ها به خصوص آن هایی که کودک، نوجوان و حتی جوان دارند، شده است.
بوی بهار می آید و هوا رنگ و بوی دگر به خود گرفته؛ مردم کم کم بیدار شدن درختان را احساس می کنند، البته اگر صدای ترقه ها و بمب های دستی در شهر بیدارشان نکرده باشد! این سال ها شب چهارشنبه سوری تقریباً از یک ماه قبل از عید آغاز می شود و می رود تا کم کم سنت دیرین ایرانی را در هیاهوی انفجارها از بین برود.
واژه «چهارشنبه سوری» از دو واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته است و سوری که به معنی سرخ است ساخته شده است.
با نزدیک شدن به چهارشنبه آخر سال بسیاری از خانواده ها حتی جرأت بیرون رفتن از خانه را ندارند چه رسد به شادی و سرور به پا کردن! پدران ما می نشینند و متعجب به نسل امروز می نگرنند، نسل تکنولوژی، نسل پیشرفت، نسل باپرستیژ و... آن وقت آرام زیر لب زمزمه می کنند؛ این چهارشنبه سوری است یا میدان جنگ و چهارشنبه سوزی!؟
شما جوانان را چه شده؟ جوانانی که همه دنیا را با دلیل و منطقشان متعجب کرده اند! چرا نمی دانید این شب چطور و چگونه برگزار می شده است؟ چرا نتوانسته اید یک رسم ساده و دلنشین را زیباتر کنید.
بیایید نگذاریم در اثر هیجانات متفاوت، اصالت تاریخی رسمی دیرینه از بین برود.در حقیقت دو خطر چهارشنبه سوری را تهدید می کند، یکی خطرات جانی بر اثر انفجار و یکی خطر از بین رفتن این سنت تاریخی.
مراسم چهارشنبه سوری :
چهارشنبه آخر سال (چهار شنبه سوری)-یکی از آیین های نوروزی امروز - که بایستی آمیزه ای از چند رسم متفاوت باشد - «مراسم چهارشنبه سوری» است که در برخی از شهرها آن را چهارشنبه آخر سال گویند.
درباره ی چهارشنبه سوری، کتاب ها و سندهای تاریخی، مطلبی یا اشاره ای نمی یابیم و تنها در این قرن اخیر، یا دقیق تر، در این نیم قرن اخیر است که مقاله ها و پژوهشهای متعددی در این باره منتشر شده و یا در نوشته های مربوط به نوروز به چهارشنبه سوری نیز پرداخته اند.
در گذشته آخرین سه شنبه سال شهرها و روستاها برای برگزاری مراسم چهارشنبه سوری آماده می شدند. بوته فروشان با بارهای بوته برای فروش در گذرگاه ها و کوچه ها مستقر می شدند تا بوته های خود را به مردمی که با شوق و شور آماده برگزاری این جشن هستند بفروشند. آن روزها شعله های آتش در شب چهارشنبه سوری باید حتماً از بوته های صحرایی می بود زیرا بوته های بیابان گیاهانی خودرو با خواص درمانی و طبی بودند.
بنابراین، فلسفه انتخاب بوته و آتش زدن و پریدن از روی شعله آن به این دلیل بود که هنگامی این بوته ها شعله می کشیدند؛ بخور آن همراه با حرارت آتش به هوا می رفت و شخص جهنده در معرض این بخور قرار می گرفت و معنی ورد معروف (سرخی تو از من - زردی من از تو) مصداق پیدا می کرد و مثلاً شخص مریض با پریدن از روی شعله بوته ها بخور شفا بخش را استنشاق می کرد و با تلقین این که امروز چهارشنبه سوری است و این شعله خاصیت درمانی دارد رو به بهبودی می رفت!
از باورها و رسم های چهارشنبه سوری که هنوز به کلی فراموش نشده اند ودر برخی از شهرها و روستا ها هنوز این مراسم ها برگزار میشوند عبارتند از:
کوزه شکنی یکی از مراسم چهارشنبه سوری :
یکی دیگر از مراسم مخصوص چهارشنبه سوری آن بوده که کوزه کهنه ای را برمی داشتند و در آن مقداری نمک و ذغال و سکه ده شاهی می انداختند و هر یک از افراد خانواده یک بار کوزه را دور سر می چرخاند و نفر آخری آن کوزه را از پشت بام، به کوچه می افکند و می گفتند: درد و بلای ما بره توی کوزه و بره توی کوچه!
آجیل چهارشنبه سوری :
رسمی که از قدیم در ایران متداول است، تهیه و خوردن آجیل چهارشنبه سوری است. این آجیل شور و شیرین، مانند آجیل مشگل گشاست؛ یعنی علاوه بر مواد اصلی بو داده ی شور و شیرین، مانند آجیل، برگه هلو و زردآلو، قیسی ، کشمش سبز، مویز، باسلق، پسته و بادام، فندق بو نداده، نقل، شکر، پنیر و مغز گردو هم اضافه می کنند. تهیه این آجیل را برای استجابت یک مراد نذر می کنند. خوردن این آجیل در شب چهارشنبه سوری، به اعتقاد مردم باعث شگون و خوش یمنی است.
فالگوش ایستادن، یکی از مراسم چهارشنبه سوری:
دیگر از مراسم مربوط به چهارشنبه سوری، فالگوش ایستادن است؛ بدین معنی که کسانی که حاجتی دارند، نیت می کنند و سر چهار راه یا در معبری فالگوش می ایستند و به حرف نخستین عابری که از کنارشان می گذرد توجه می کنند و هر کلام که از دهان او درآید در استجابت مراد خود به فال بد یا خوب می گیرند، اگر گفته عابری موافق با آرزوی صاحب حاجت باشد آن آرزو را برآورده شده می دانند.
بعضی ها به جای رفتن به چهارراه و معابر، این کار را در پشت در اطاق هم انجام می دهند و نخستین سخنی که از پشت در اطاق شنیدند به فال بد و یا خوب در اجابت حاجتشان فرض می کنند.
در ادامه تصاویری دلخراش از حوادث ناگوار چهارشنبه سوزی های سالهای اخیر ارائه می شود، باشد که عبرتی باشد برای نسل جوان (پیشنهاد می کنیم اگر تاب تحمل ندارید، تماشا نفرمایید):
ایا ارزشش را دارد چنین تاوانی پس بدهیم؟؟
علاقه مندی ها (Bookmarks)