اصول تغذیه ماهیان سردآبی(الهام بیرانوند از خرم آباد)

[elham beyranvand]

زمانی که ماهیان در درون فقس رها سازی می شوند نیاز به رژیم غذایی کامل و مقوی دارند. در بسیاری از موارد ماهیان قفس غذای طبیعی و کافی را بدست نمی آورند. یک رژیم غذایی کامل شامل پروتئین بوده و با انواع ویتامین ها و مواد معدنی تکمیل می شود. کارخانه های سازنده آرد ماهی (غذای ماهی بصورت تجارتی) برای طیف گسترده ای از ماهیان غذا تهیه می کنند. گونه های مختلف نیازمند رژیم های غذایی متفاوتی هستند. گونه های گرم آبی (گربه ماهی، تیلاپیا، کپور و ... ) به ۳۲ درصد پروتئین و گونه های سردآبی مثل قزل آلا به ۴۰ تا ۴۲ درصد پروتئین در رژیم غذایی خود نیاز دارند.
ماهیان قفس باید با غذاهای شناور که توانایی ایستادن در ستون آب را داشته باشند، غذا دهی شوند. غذاهای شناور امکان این را بوجود می آورند که ماهیان هنگام تغذیه از آنها دیده شوند. غذا خوردن می تواند نشانه ای بر کیفیت خوب یا بد آب و نیز سلامتی ماهیان باشد. غذاهایی که در آب ته نشین می شوند؛ درون قفس سقوط کرده و توسط ماهیان خورده نمی شوند. پلتهای غذایی در سایزهای مختلف (۸/۱، ۱۶/۳، ۸/۱ اینچی) قابل دسترسی هستند.
ماهیان انگشت قد درشت تر قادر هستند پلتهای ۴/۱ اینچی را بخورند. انگشت قدهای کوچکتر و گونه هایی که دهان کوچک دارند با پلتهای ۸/۱ اینچی، تغذیه را آغاز می کنند. همیشه بایدبه خاطر داشته باشیم که اندازه پلت باید متناسب با دهان ماهی باشد.
ماهیان همیشه در طیف دمایی مطلوبشان یا در دمایی نزدیک به آن و زمانیکه سطح اکسیژن بالا است بطور فعال تغذیه می کنند. اکسیژن در فاصله زمانی صبح بسیار زود تا ساعات آخر بعد از ظهر در سطوح بالا قرار دارد و اینکه این فاصله زمانی با جدول زمانبندی غذادهی همزمان شود، بسیار مهم و پر اهمیت است. مطالعات نشان داده است زمانیکه غذادهی روزانه به ۲ بار در هر ۶ ساعت تقسیم شود، ماهیان سریعتر رشد کرده و بهترین ضریب تبدیل غذایی را خواهند داشت. این مطلب بخصوص در مورد ماهیان کوچک صادق است.
مطلب کلی که باید به آن اشاره کرد این است که ماهیان معمولا زمانیکه در رنج دمایی مطلوبشان واقع هستند، در طی ۱۰ تا ۳۰ دقیقه غذایشان را خواهند خورد. لذا از غذادهی بیش از حد باید اجتناب کرد. زیرا باعث هدر رفتن غذا و سرمایه و نیز پائین آمدن کیفیت آب که در نهایت منجر به بروز استرس و بیماری در ماهیان می شود، می انجامد. غذادهی کمتر از حد لازم نیز باعث کاهش سرعت رشد می گردد.
در ابتدا ماهیان در غذا خوردن بسیار محطاط عمل می کنند و معمولا خود را به آهستگی با آن تطبیق می دهند به همین دلیل توصیه شده است که زمانی که استرس ناشی از جابجایی و آداپته شدن با محیط جدید بر ماهیان وارد شده است به مدت ۲ روز به آنها غذا ندهید.
فعالیت تغذیه می تواند برای شما بهترین نشانه از سلامتی و رشد ماهیان باشد. تغذیه می تواند به مدت یک یا دو روز به دلایلی چون تغییر شرایط آب و هوایی و یا سایر اختلالات کاهش یابد. چنانچه سیر نزولی را ادامه دهد قطعا بعضی فاکتورها تغییر می نماید.
غذاها باید کمتر از ۳ ماه در انبارها ذخیره سازی شوند. زیرا در غیر این صورت ترکیبات اصلی رژیم غذایی بخصوص ویتامین c بشدت از نظر کیفیت تنزل می یابند. آنها باید در یک محیط خشک و خنک نگهداری شوند. هرگز از غذاهای قارچی و کفک زده در تغذیه استفاده نگردد. ثبت و یادداشت دفعات و خصوصیات غذادهی نیز مانند کیفیت آب و سایر فاکتورهای موثر در تولید بسیار پراهمیت و سودمند است. با یک ثبت دقیق شما می توانی به راحتی به میزان غذایی که بطور روزانه استفاده نموده ای رجوع نمایی و نرخ آن را تخمین بزنی. همچنین این امر زمانیکه پرورش دهنده ای بیش از حد غذادهی می کند می تواند در یادآوری اطلاعات بسیار کمک نماید. غذادهی یکی از مهم ترین فاکتورهای هزینه ساز در تولید ماهی است. غذادهی خردمندانه برای پرورش دهنده می تواند فعالیتی سودمند و دلچسب باشد.
● ضریب تبدیل غذایی
وزن ماهی / وزن غذای مصرف شده = ضریب تبدیل غذایی (fcr)
ضریب تبدیل غذا یا میزان غذای مصرف شده برای تولید ماهی را تخمین می زند. Fcr می تواند بین ۵/۱ تا ۲ تغییر نماید. کمترین fcr بهترین تبدیل غذا به گوشت ماهی را باعث می شود.
در طی فصل رشد نباید ماهیان دچار آشفتگی شوند. آشفتگی می تواند باعث استرس شده که خود باث کاهش مصرف غذا و افزایش بیماریهای احتمالی می شود.
● راهنماییهای کلی در زمینه غذا و غذا دهی:
▪ مشاهده ماهیان در زمان غذا خوردن.
رفتار غذا خوردن بهترین علامت در تشخیص سلامتی ماهیان است. غذا خوردن ماهیان بصورت فعال به این معنی است که همه کارها به خوبی صورت گرفته است. غذا خوردن با بی میلی و ضعیف می تواند شک برانگیز باشد.
▪ کاهش غذادهی در زمانیکه دمای آب از حد مطلوب گونه پرورشی خارج شود.
▪ کاهش یا توقف غذادهی در روزهای ابری (شرایط ابری باعث کاهش اکسیژن محلول در آب می شود).
▪ نگهداری غذاها در مکانهای سرد و خشک (غذاها در طی ۹۰ روز بعد از تولید از کارخانه باید مصرف شوند).
▪ هرگز غذاهای قارچ زده و رنگ پریده مصرف نشوند.
▪ میزان غذاهای مصرف شده بطور دقیق ثبت شود.