کشف بخار آب در جو سیاره «مشتری داغ»

[farhad_jomand]

محققان موسسه فناوری کالیفرنیا (کالتک) با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده در رصدخانه دبلیو. ام. کک هاوایی، موفق به کشف بخار آب در جو سیاره‌ای موسوم به «مشتری داغ» (سیاره‌ای که بیش از حد معمول به ستاره میزبانش نزدیک است) شدند. به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، تکنیک طراحی‌شده در این مطالعه دیدگاه جدیدی را درباره تعداد سیارات آبی مانند زمین، در جهان ارائه می‌دهد. دانشمندان پیش‌تر بخار آب را روی سیارات دیگر کشف کرده‌اند اما این موفقیت‌ها تحت شرایط بسیار خاص و پیچیده عملی شده بودند. با این حال، محققان حاضر در این پروژه با الهام از کشف اخیر منوکسیدکربن در سیاره فراخورشیدی tau Boo b (موسوم به مشتری داغ) به دنبال شناسایی آب به شیوه‌ای مشابه بودند. جرم این سیاره، چهار برابر مشتری است و این امر آن را به یک غول گازی تبدیل کرده است. شیوه به کار رفته در کشف منوکسیدکربن از تکنیک «سرعت شعاعی» (RV) برای شناسایی سیارات فراخورشیدی غیرانتقالی (non-transiting) استفاده می‌کند. این تکینک عموما درباره ناحیه مرئی منشور که چشم انسان به آن حساس است، به کار می‌رود. با استفاده از «اثر داپلر»، تکنیک RV حرکت یک ستاره را به دلیل کشش گرانشی سیاره همراه تعیین می‌کند. این ستاره مخالف حرکت مداری سیاره و تغییر ویژگی‌های ستاره‌ای موجود در طول موج حرکت می‌کند. تیم علمی تکنیک RV را به مادون‌قرمز با هدف تعیین مدار خود tau Boo حول ستاره‌اش بسط داد و تحلیل بیشتر شیفت‌های نوری را از طریق طیف‌سنجی (تحلیل منشور نور) به آن افزود. چون هر مولکولی طول موج مختلفی از نور را ارسال می‌کند، این اثرانگشت نوری منحصر‌به‌فرد به محققان امکان تحلیل مولکول‌هایی را می‌دهد که جو سیاره را تشکیل می‌دهند. با استفاده از داده‌هایی که با ابزار NIRSPEC در رصدخانه دبلیو. ام کک جمع‌آوری شده بود، محققان توانستند اثرانگشت مولکولی آب را با منشور نوری گسیل‌شده توسط سیاره مورد مطالعه مقایسه کنند و دریافتند که این جو حاوی بخار آب است. جزئیات این مطالعه در The Astrophysical Journal Letters منتشر شد.