سنگ پا و گوشتکوب هنوز مدعی ندارد!

[m.g.s.t.r]

سنگ پا و کوشتکوب هنوز مدعی ندارد!

پس از اقدام ارمنستان برای ثبت لواش به عنوان میراث فرهنگی این کشور، مسئولان میراث فرهنگی ایران اعلام کردند لواش مال آنها است ولی ما هم می توانیم بعد از ارمنستان مدعی شویم. یک نویسنده نیز گفت: بعید نیست برای گوشتکوب و سنگ پا و دیزی هم مدعی پیدا شود.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، پس از انتشار خبر اقدام ارمنستان برای ثبت نان لواش به عنوان میراث معنوی این کشور در یونسکو، خسرو معتضد، تاریخدان و محقق فرهنگی توصیه کرد مسئولان میراث فرهنگی ایران هرچه زودتر نان سنگک، دیزی، کماجدان و سنگ پای قزوین را قبل از این که کشورهای دیگر مدعی شوند، به نام ایران ثبت کنند.

معتضد تصریح کرد: ارمنیان مردمانی کوشا، هنرمند و صنعتگرند. مورخان بزرگ ارمنی با ثبت وقایع ایران به گردن ما حق دارند. موسی خورنی در صدر این مورخان قرار دارد.

دولت ارمنستان با ساختن دژهای مستحکم، کلیساهای عالی در خاک کشور کنونی ارمنستان و نیز کلیسای مقدس سن استپانوس در آذربایجان باختری که قدمتی نزدیک به دو هزار سال دارد، نیازی ندارد نان ایرانی لواش را که از عصر اشکانیان وصف آن در سفرنامه سیاحان چینی و رومی و غیره آمده است به نام خود به ثبت دهد.

آن همه شاعران و مورخان و نویسندگان و موسیقیدانان ارمنی هر کدام نمادی از میراث فرهنگی و مدنی ارمنستان و قوم و نژاد ارمنی‌اند. آرام خاچاطوریان، موریس چکنا واریان، موسیقیدان و آهان تریان (شاعر) کجا و نان لواش کجا.

بر تمام مردم دنیا مبرهن است که نانهای تافتون، لواش، سنگک، از نانهای ابداع و اختراع شده در ایران‌اند، در حالی که نان بربری از سرزمین‌های باختری (ترکیه) به ایران آورده شده و نانهای فانتزی مانند بولکا، باگت، و هر گونه نان لوله‌ای و حجیم دستاوردهای جدید آورده شده از اروپا به ایران است.

فقط دژها و کلیساهای ارمنستان از شامخ‌ترین نمادهای فرهنگی و باستانی آن کشورند.
ما ارمنیان را از خود می‌دانیم، در غم و شادیشان شریکیم. ایران، مردم ارمنستان را در هیچ مقطعی نیازرده، بلکه در مصایب بزرگ با آنان همدردی کرده و بسیاری از رجال و سیاستمداران و دولتمردان و مترجمان و اهل فرهنگ ایران و حتی سفرای ایران، اهلیت و هویت ارمنی داشته‌اند.
آیا نریمان خان قوام السلطنه و نظر آقا یمین السلطنه ارمنی نبوده‌اند؟

آیا کلیسای ارمنی ایران همیشه مورد احترام نبوده است؟ آیا ارمنیان در ایران از آغاز مشروطگی ایران در مجلس شورای ملی سابق دو نماینده نداشته و امروز نیز نماینده ارامنه شمال و جنوب ندارند؟ آیا ارمنیان از زمان صفویه اجازه چاپ انجیل و کتب مذهبی و حتی از سالهای 1290 هـ .ش اجازه نشر روزنامه نداشته‌اند؟ آیا رواست در مقابل یگانگی و محبت ما برادران ارمنی، نان لواش را که سابقه دو هزار و دویست ساله دارد به نام نماد مدنیات خود معرفی کنند؟

نکند بعضی از کارهای ناروا و نسنجیده همسایگان قفقازی ایشان در سرزمین آران و آلبانیا رواج یافته است که روزی تار ایرانی و روزی دیگر شاعر پارسی زبان و روز دیگر بابک خرمدین را به نام مواریث خود به ثبت می‌دهند؟

نویسنده به دولت محترم پیشنهاد می‌کنم قبل از اینکه همسایگان ایران بجنبند و سایر نمادهای فرهنگی ایران مانند سعدی و حافظ را به دلیل اشعار عربی‌شان به نام اتباع امارات متحده عربی و قطر و خورنکان و فجیره و رأس الخیمه یا عربستان به ثبت بدهند یا گوشتکوب و دیزی و آبگوشت و کماجدان و نان سنگک و سنگ پای قزوین و کفگیر آشپزی را هویت کشور خودشان معرفی کنند بجنبید و تمام این چیزها را که ماهیت ایرانی دارد، به ثبت جهانی برسانند تا خاطر، آسوده داریم.

* علی بلوکباشی، عضو شورای عالی علمی دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی نیز تصریح کرد: خبرها حاکی از آن است که ارمنستان می‌خواهد «نان لواش» ایرانی را به نام خود ثبت کند؛ مسوولان باید سریع‌تر برای فرستادن پرونده‌ی «نان لواش» ایرانی اقدام کنند و از ثبت «سنگک» و «آسیای بادی» ایرانی نیز جلوگیری کنند.

بلوکباشی افزود: این نان تُنُک و نرم خوش‌خوراک که در بیشتر نقاط ایران پخت می‌شود و به لَواش، لِواش و لَباش شهرت دارد، از نان‌های سنتی کهن ایرانیان بوده و ارمنستان هم یکی از حوزه‌های تأثیرپذیر از فرهنگ ایران بوده که سنت لواش‌پزی را از ایران وام گرفته است. بنا بر منابع اطلاعات کتبی، دست‌ کم 800 سال است که فقط از رواج و شهرت عام آن در ایران می‌گذرد. چنان‌چه «نزاری قُهستانی» شاعر (645-720 هجری قمری) در این بیت از اشعار خود به معروفیت و استعمال عام این نان اشاره می‌کند و می‌گوید: «پوز خود را لویشه کردستم / تا طمع بگسلد ز قرص لواش».

این انسان‌شناس پیشکسوت در ادامه پیشنهاد کرد: تا دیر نشده و زمان از دست نرفته است، نهادهای فرهنگی مسوول و سازمان میراث فرهنگی، پرونده‌ای را برای این نان سنتی ایرانی همراه با پیشینه‌ی تاریخی و شیوه‌ی پخت و گستره‌ی فرهنگی آن در ایران فراهم کنند و برای ضبط و ثبت آن در فهرست آثار معنوی جهانی به یونسکو بفرستند. به علاوه، دست‌اندرکاران حفظ میراث فرهنگی باید برای به ثبت رساندن دو اثر فرهنگ معنوی دیگر ایران، یکی «نان سنگک» و دیگری «بادآس» یا «آسیای بادی» در فهرست جهانی یونسکو، بی‌درنگ اقدام کنند تا کشورهای دیگر هوس تملک فرهنگی آن‌ها را نکنند.

* همچنین، یوناتان بت کلیا، نماینده آشوریان ایران و عضو هیات رئیسه گروه دوستی پارلمانی ایران - ارمنستان گفت: نان لوش اختصاص به ایران دارد و قدمت پخت و عمل آوری این نان به صدها سال می رسد ولی بی توجهی ما باعث شده تا کشور ارمنستان به ما رودست بزند.

نماینده آشوریان ایران در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: متأسفانه در یونسکو درخواست هایی که زودتر ارسال می شود در اولویت قرار می گیرد و اگر کشوری بعد از درخواست اولیه نسبت به درخواست ارسالی به یونسکو ادعایی داشته باشد به سختی می توان آن ادعا را ثابت کرد.

* دفتر ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره اقدام جمهوری ارمنستان برای ثبت نان لواش به نام خود در یونسکو گفت: لواش یک واژه ارمنی است و خاستگاه این نان نیز متعلق به این کشور است.

فرهاد نظری افزود: یک سری مواریث ناملموس در کشورهای مختلف وجود دارد که در کشورهای دیگری نیز هست. اینکه ارمنستان نان لواش را به نام خود در سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) ثبت می کند به معنی آن نیست که ایران نتواند این کار را انجام دهد.

نظری توضیح داد ایران آیین نوروز را به نام خود در یونسکو به ثبت رساند درحالی که بعداز آن 10 کشور دیگر ازجمله آذربایجان و ترکیه نسبت به ثبت آن به نام خود اقدام کردند.

وی تصریح کرد وقتی کشوری به ثبت محصولی به نام خود اقدام می کند راه برای ثبت این محصول برای کشور دیگر بسته نمی شود و ایران نیز می تواند نان لواش را به نام خود در این سازمان ثبت کند.

این مقام مسئول توضیح نداد حالا که راه برای ایران باز است، آیا برای ثبت لواش به نام ایران اقدام شده یا نه.

میراث فرهنگی ناملموس بنا به تعریف کنوانسیون پاسداشت از میراث فرهنگی ناملموس، رفتارها، نمادها و آئین هایی ست که یک اجتماع آن ها را بخشی از میراث فرهنگی خود می شناسد.