سیره عملی امام خمینی (رحمة الله علیه) درباره نماز

[طلیعه طلا]

امام راحل(ره)به مصداق‏ العلماءُ ورثةُ الانبیاء در اسوه‏ بودن نیز از انبیاء ارث برده‏ است.وقتی می‏توان آن‏ حضرت را اسوه قرار داد که بر سیرهء نظری و عملی ایشان‏ وقوف داشته و آنگاه تبعیت‏ کرد.

برای رسیدن به این مقصود، خاطراتی از ایشان را به‏ اختصار می‏آوریم تا تحلیل‏ مختصری از رفتار آن حضرت را چراغ راه خود قرار دهیم.

1.خانم فریده مصطفوی

امام همهء مستحبات نماز را انجام می‏دادند.به نماز اول وقت‏ خیلی مقید بودند و همیشه ما را به نماز اول وقت توصیه‏ می‏کردند.آقا همیشه در موقع نماز حتما عطر می‏زدند.

2.حجت الاسلام و المسلمین مسیح بروجردی

یکبار امام نماز مغرب را خوانده و مشغول تعقیبات و مستحبات پس از نماز بودند که آقایان آیت اللّه خامنه‏ای،حجت‏ الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی،آیة اللّه موسوی‏ اردبیلی و میر حسین موسوی به محضر ایشان رسیدند.یکی‏ یکی سلام می‏کردند و امام همین طور که رو به قبله نشسته و مشغول تعقیبات بودند بدون اینکه صورتشان را برگردانند اندکی سرشان را پایین می‏آوردند و جواب سلام را می‏دادند.
آقای هاشمی خیال می‏کرد امام در حال نماز است که فقط پاسخ سلام آنها را داده است،لذا گفتند:مثل اینکه آقا دارد نماز می‏خواند.حال آنکه امام حتی مشغول نوافل نشده بودند و همانطور رو به قبله نشسته بودند.بعد بلند شدند و اذان و اقامه‏ نماز عشا را خواندند و بعد از نماز بود که برگشتند به طرف آقایان و احوالپرسی کردند.ایشان تا این حد مقید بودند که حتی در تعقیبات‏ نمازشان به این طرف و آن طرف‏ نگاه نکنند.

3.آقای غلامعلی رجایی

آن گونه که خود شاهد بوده‏ام یا از نزدیکان امام شنیده‏ام نکتهء مورد اتفاق همگان این است که امام‏ مستحبات نماز را کاملا بجای‏ می‏آوردند مثلا در سجده مستحب است بینی انسان به خاک‏ گذاشته شود،لذا امام گاهی از دو مهر کوچک و گاهی از یک‏ مهر بزرگ برای رعایت این استحبات استفاده می‏کردند.همچنین‏ پس از تشهد مستحب است گفته شود«فتقبل شفاعته و ارفع درجته»که امام در تمام نمازهایشان این استحبات را رعایت می‏کردند.

4.آقای عیسی جعفری

تا جای که من سال‏ها در محضر امام بوده‏ام می‏توانم بگویم‏ امام هیچوقت نماز غفیله‏شان را بین نماز مغرب و عشا را ترک‏ نکردند.آقا اخیرا این نماز و سایر نوافل را به صورت‏ نشسته می‏خواندند.

5.آقای عیسی جعفری

من بارها شاهد بودم که امام پس از اینکه نماز واجبشان تمام‏ می‏شد هردو دست را به روی چشمانشان می‏گذاشتند و آیت‏ الکرسی و آیات دیگری را که در این رابطه‏ وارد است می‏خواندند.

6.آقای عیسی جعفری

امام زیارت معصومین علیهم السلام پس از هر نماز را ترک نمی‏کردند ایشان معمولا پس از اینکه نمازشان تمام می‏شد و تعقیبات و نوافل و اذکار و مستحبات را به جا می‏آوردند برمی‏خاستند و به معصومین(ع)سلام می‏فرستادند.

7.حجت الاسلام و المسلمین ناصری

امام در سجده آخر نماز ذکری را خیلی آهسته می‏خواندند که من‏ هرچه دقت می‏کردم،نمی‏شنیدم که چه ذکری را می‏گویند تا اینکه یک روز که با امام از حرم حضرت امیر المؤمنین(ع) می‏آمدیم در مسیر از ایشان پرسیدم:آقا در سجدهء آخر نمازتان‏ یک ذکری را آهسته می‏گویید این ذکر چی هست؟فرمودند: «اللهم ارزقنی التجافی عن دار الغرور و الانابه الی دار الخلود و الاستعداد للموت قبل حلول الفوت».

8.آقای غلامعلی رجایی

از یکی از اصحاب امام نقل می‏کنند امام در آخرین سجده‏ نماز عصرشان همیشه ذکر یا کریم یا لطیف را می‏گفته‏اند ایشان‏ می‏گفت:«این دو کلمه بقدری جامعیت دارند که انسان را از هر ذکر دیگری مستغنی می‏کند،چون هرچه را که انسان از خدا طلب کند یا بواسطه کرم و یا لطف حضرت حق است که به او اعطا خواهد شد».

9.خانم فاطمه طباطبایی

امام واقعا هنگامی که نزدیک نماز می‏شد سر از پا نمی‏شناختند.به هرکس که در اتاق بود صراحتا می‏گفتند بروید که وقت نماز است و همیشه در یان لحظات یک تبسمی پیدا می‏کردند کا آدم احساس می‏کرد انتظار لحظات شیرینی‏ را می‏کشند.

10.آقای عیسی جعفری

امام هر روز از ساعت دوازده مقدمات نماز ظهر را شروع‏ می‏کردند و ساعت یک و پنج دقیقه نماز و تعقیباتشان تمام‏ می‏شد.بعد تشریف می‏آوردند و ناهار می‏خوردند.

11.خانم دکتر زهرا مصطفوی

من از سن چهار سالگی تا آلان به یاد دارم که صدای اذانی‏ نشنیده ‏ام که همراه با نماز امام نباشد چه صبح،چه ظهر و چه مغرب


12.خانم دکتر زهرا مصطفوی

یک چیز خیلی عادی برای ما نماز امام بود در اول وقت‏ ظهر،یعنی تا یاد دارم ایشان اول ظهر وضو می‏گرفتند و به نماز می‏ایستادند.

13.خانم دکتر زهرا مصطفوی

یک شب ساعت هفت بود که رفتم منزل امام.وقتی خلاصهء اخبار را شنیدم بعد با عجله گفتم بلند شوم نمازم را بخوانم.
وقتی نماز را خواندم و برگشتم خدمت امام،آقا گفتند من‏ احساس می‏کنم مسؤولم اگر به تو نگویم.من مطلبی را می‏خواهم به تو بگویم-فکر می‏کنم دستشان را زدند روی‏ سینه‏شان-گفتند اگر نگویم می‏ترسم مسؤول باشم.شما چرا اینقدر اهمال می‏کنی به نمازت؟گفتم:من بیرون بودم،دانشکده‏ علوم بودم.بعد از آنجا هم جای دیگری رفتم بعد از آنجا به منزل‏ آمده‏ام.امام گفتند:نه برنامه‏ات را جوری کن که نمازت اول‏ وقت باشد.می‏دانی نماز ستون دین است و اگر نماز قبول نشود به هیچ عبادتی نگاه نمی‏کنند.من گفتم خداوند وقت وسیع برای‏ ما قرار داده است.ما خودمان نباید ضیقش کنیم.من فکر می‏کردم اهمال به این است که ما گاهی بخوانیم،گاهی نخوانیم، نه اینکه به اصطلاح نماز در اول مغرب نباشد و ساعت هفت و نیم یا هشت باشد.ولی امام گفتند:نه خیر عدم اهمال و خفیف‏ نشمردن به این است که شما هر کجا هستید نماز اول وقتتان را بخوانید.آن وقت یک مثالی از یک فردی زدند که اسم او در خاطرم نیست.آقا می‏گفتند یک کسی این‏طور بوده که در خیابان‏ اگر داشت می‏رفت و صدای اذان را می‏شنید از ماشین پیاده‏ می‏شد،کنار خیابان نمازش را می‏خواند.

14.خانم فریده مصطفوی

امام از نظر تربیتی،برای ما یک الگو بودند.وقتی کاری را به‏ ما می‏گفتند«انجام ندهید»ما می‏دیدیم ایشان در تمام مدت‏ عمرشان آن کار را نمی‏کنند،قهرا ما هم انجام نمی‏دادیم.
مثلا وقتی به ما می‏گفتند:«اول وقت باید نماز بخوانید».
خودشان از نیم ساعت به ظهر وضو می‏گرفتند و مشغول قرآن و بعد خواندن نماز می‏شدند و ما هم داخل حیاط مشغول بازی‏ بودیم.آقا یک مرتبه هم نیامدند صدا کنند که:«دخترها!بایستید برای نماز.بیایید،من ایستاده‏ام،پشت سر من یا خودتان نماز بخوانید»ایشان اول اذان،نماز می‏خواندند ولی یک بار هم به ما نگفتند«الان دست از کارتان بردارید،موقع اذان است،دست از بازیتان بردارید و بایستید برای نماز».ولی می‏گفتند:شما باید در طول این ساعت نماز بخوانید،وای به حال کسی که در طول‏ این ساعت نماز را نخواند،آن وقت اگر آن نماز را نمی‏خواند، می‏بایست از خانه بیرون برود.

منبع:پایگاه مجلات تخصصی نور