گروه پنجم : ویروس ها
1. تعریف ویروس :قطعه ای از نوکلئیک اسید ( dna یا rna) که پوششی پروتئینی آن را احاطه می کند.
2.ویژگی ها :
(▒) زنده به شمار نمی آیند.
(▒) برای تولید مثل ، سلول میزبان را آلوده میکنند.
(▒) از باکتر ها کوچک ترند.( هر 100 ویروس آنفولانزا معادل 1 باکتری است)
(▒) معمولا با میکروسکوپ نوری مشاهده نمیشوند.
(▒) پوشش پروتئینی ویروس کپسید نامیده میشود.
(▒) برخی ویروس ها مانند آنفولانزا در اطراف کپسید پوششی از جنس پروتئین و لیپید دارند.
3. انواع ویروس ها از نظر نوع نوکلئیک اسید :
(▒) dna دار ==> مثل : آبله مرغان / زگیل / هرپس تناسلی / آبله ی گاوی / هپاتیت b
(▒) rna دار ==> مثل : tmv (عامل موزائیک در گیاه تنباکو) / hiv (ویروس نقص ایمنی اکتسابی "ایدز")
4. انواع ویروس ها از نظر شکل :
(▒) مارپیچی : کپسید به صورت دایره ، ماده ی ژنتیک را احاطه کرده است ------> مثل :tmv
(▒) چندوجهی : دارای وجوه متعدد که ایجاد حالت کروی میکنند -----> مثل : آدنوویروس / هرپس تاسلی / باکتریوفاژ.
(▒) کروی -----> مثل : آنفولانزا
5. ویروس های بیماری زا : هپاتیت / هاری / ایدز / تبخال / آبله / آنفولانزا / سرخجه / اوریون / tmv (در گیاهان)
6. انواع چرخه ی زندگی در ویروس ها :
(▒) چرخه ی لیتیک : ویروس ماده ی ژنتیکی خود را وارد میزبان میکند ---> همانند سازی dna ---> ترجمه ی ژن --->
ایجاد ویروس جدید ---> ترکیدن سلول میزبان
(▒) چرخه ی لیزوژنی : ویروس ماده ی ژنتیک خود را با dna میزبان ترکیب میکند(پرو ــ ویروس) ---> با فراهم شدن شرایط ممکن
است ویروس وارد چرخه ی لیتیک شود.
7. برخی ویروس ها در بدن به کندی رشد میکنند. مانند ویروس تبخال که در اعصاب صورت مخفی میشود و در اثر فشار روحی و تب ایجاد آسیب بافتی میکند.
8. پریون : پروتئین تغییر شکل یافته بدون اسید نوکلئیک --- > عامل جنون گاوی
* هنگام برخورد با سایر پروتئین ها تغییر در آن رخ میدهد.
9. ویروئید : قطعات rna تک رشته ای بدون کپسید -----> اغلب ایجاد بیماری در گیاهان
علاقه مندی ها (Bookmarks)