گام شهرداري براي تحقق شهر الكترونيك تهران

«شهر مجازي»، «شهر الكترونيك»، «شهرداري الكترونيك» و «دولت الكترونيك» از جمله مفاهيمي هستند كه در سال‌هاي اخير مورد توجه عمومي قرار گرفته است
تا كنون انتقادات فراواني به نهادهاي دولتي به‌خاطر اجرا نشدن طرح‌هاي دولت الكترونيك وارد شده است. يكي از نهادهاي عمومي كه به خاطر ارتباط وسيع با مردم، طرح‌هاي گسترده‌اي در زمينه خدمات الكترونيك و بستر‌سازي‌ براي تحقق شهر الكترونيك اجرا كرده، شهرداري تهران است.
سازمان فناوري اطلاعات و ارتباطات شهرداري تهران در اين راستا در 3 حوزه زيرساخت، ارائه سرويس‌هاي الكترونيكي و فرهنگ‌سازي‌ و ارتقاي سطح آگاهي كاركنان در حوزه ICT طرح‌هاي متعددي را اجرا كرده است كه 18 مورد از آنها عبارت است از:

راه‌اندازي ديتا سنتر شهرداري تهران
ديتاسنتر شهرداري تهران با استفاده از تجهيزات پيشرفته و روز و همچنين رعايت استاندارد‌هاي ايمني راه‌اندازي گرديده و امكان ارائه سرويس در محيط اينترنت به‌صورت 24‌ساعته و بدون وقفه را فراهم كرده است.
ضمنا علاوه بر اينكه تمامي بانك‌هاي اطلاعات شهرداري نيز در اين مراكز نگهداري مي‌شود مركز پشتيبان آن در خارج از شهر ايجاد شده است كه اطلاعات به‌صورت همزمان در آن ذخيره مي‌شود.

شبكه فيبر نوري
اين شبكه با حدود 450 كيلومتر فيبرنوري و همچنين ارتباطات راديويي، بيش از 450 ساختمان اصلي شهرداري را تحت پوشش قرار داده و از لحاظ امنيتي به نحوي طراحي گرديده است كه امكان قطع وجود نداشته و شبكه بدون وقفه قابل بهره‌برداري است.

دفاتر خدمات الكترونيكي شهر
در اين دفاتر امور شهرسازي، درآمد و نوسازي، امور ترافيكي و هر‌آنچه شهروند به خاطر آن احتياج به مراجعه به شهرداري دارد، ارائه مي‌شود. وجود دفاتر خدمات الكترونيكي شهر، موجب كاهش ترددهاي شهروندان در سطح شهر مي‌گردد. در حال حاضر 70 دفتر در سطح شهر تهران ايجاد و مشغول به فعاليت هستند.

پورتال شهرداري تهران
ارائه خدمات الكترونيكي به شهروندان از طريق يك درگاه واحد هدف راه‌اندازي پورتال در شهرداري تهران است. پورتال شهرداري تهران‌به نشاني http://www.Tehran.irكه خود دربرگيرنده 86 ساب پورتال (تاكنون) واحدهاي مختلف شهرداري است براي اطلاع رساني و شفاف‌سازي‌ امور نزد شهروندان بستر مناسبي را ايجاد كرده است.
پورتال شهرداري تهران شامل پورتال اينترنتي (مربوط به شهروندان) و پورتال اينترانتي (درون سازماني) است. در نخستين جشنواره ملي وب، پورتال شهرداري تهران در كشور مقام نخست را كسب كرد.

مديريت و كنترل طرح‌ها
از آنجايي‌كه اغلب فعاليت‌هاي شهرداري به‌صورت طرح‌هاي كوچك و بزرگ و در قالب
6 الي 7 هزار قرارداد سالانه انجام مي‌شود، كنترل و مديريت مكانيزه اين طرح‌ها چه از نظر پيشرفت فيزيكي و همچنين كنترل و مديريت مالي طرح يكي ديگر از طرح‌هاي تحول‌ساز بوده است كه در شهرداري تهران براي نخستين‌بار انجام شد.
اين سامانه پيشرفت طرح‌ها را براساس برنامه زمان‌بندي تعيين شده، مانيتور كرده و اطلاع رساني لازم درخصوص نياز منابع مالي، انحراف از برنامه و ديگر اطلاعات لازم جهت كنترل و مديريت طرح‌ها را در اختيار قرار مي‌دهد.

اتوماسيون اداري
براي افزايش سرعت گردشگري و كاهش بوروكراسي و نامه‌نگاري‌ها، سيستم اتوماسيون با هدف استقرار نظام مكاتبات بدون كاغذ در سطح شهرداري راه‌اندازي شد.
اين سامانه كه براي تمامي مديران و كاركنان در سطح شهرداري راه‌اندازي شده است امكان ارتباط ديجيتال في‌مابين دبيرخانه‌هاي مختلف درون سازماني را مهيا مي‌سازد؛
ضمن اينكه امكان پيگيري مكانيزه شهروند و اطلاع از مراحل انجام امور نامه‌هاي خود را در شهرداري به‌وجود آورده است. اين سامانه در حال حاضر حدود 15 هزار كاربر دارد و به‌طور قابل‌توجهي هزينه‌هاي مصرف كاغذ را كم كرده است.

سامانه مديريت فوريت‌ها
هدف از سامانه 137 امكان ارتباط هر شهروند در هر زمان و از هر كجا به شهرداري و درخواست يا اعلام نياز درخصوص خدمات شهري تحت مسئوليت شهرداري و ارجاع مكانيزه و بدون وقفه به عوامل اجرايي و همچنين كنترل و نظارت و اطلاع رساني مجدد به شهروند است. اين سامانه از طريق تلفن يا اينترنت قابل بهره‌برداري است.
سامانه نظارت همگاني (1888) به‌منظور نظارت شهروندان بر عملكرد شهرداري تهران به دستور شهردار محترم تهران ايجاد شده كه نرم‌افزار مورد نظر براساس نيازهاي مطرح شده و متناسب با ماموريت اين سامانه تهيه و به بهره‌برداري رسيد.
وظايف اصلي اين سامانه دريافت پيام از شهروندان به‌صورت 24 ساعته با دسته بندي پيشنهاد، انتقاد، شكايت و تقدير و تشكر است كه فرايند گردش هر پيام براساس طراحي انجام شده در نرم‌افزار قابل پيگيري و انجام است.
هدف از Call Center شهرداري با توجه به بستر ايجاد شده شبكه گسترده در شهر تهران اين است كه تمامي واحدهاي اجرايي شهرداري تهران از طريق شبكه داخلي شهرداري تهران نه شبكه مخابراتي بتوانند با هم ارتباط برقرار كنند وهمچنين شهروندان با يك شماره به شبكه شهرداري وصل و سپس در شبكه داخلي شهرداري با وارد كردن شماره داخلي با فرد مورد نظر تماس حاصل كنند.

سامانه هوشمند مديريت حمل زباله
يكي از وظايف شهرداري تهران در حوزه خدمات شهري جمع آوري زباله و حمل آن و اطمينان خاطر از حسن انجام آن است.
بر اين اساس با استفاده از تجهيزات GPS نرم‌افزارهاي محدوده خودروهاي مرتبط با اين امور تحت كنترل و مديريت قرار دارند و عملكرد پيمانكاران حمل‌ونقل زباله از محل جمع آوري تا محل تحويل و انهدام نظارت و كنترل مي‌شود.

مميزي مكانيزه شهر تهران
براي جمع آوري و به‌روزرساني اطلاعات وضع موجود املاك، نرم‌افزار مورد نياز تهيه شد و كارشناسان مميزي با تجهيزات كامل در حال انجام ماموريت هستند كه با توجه به تدابيري كه در سيستم شهرسازي انديشيده شده است در آينده نيازي به انجام مميزي نيست. طبق قانون، شهرداري موظف است هر 5 سال يكبار مميزي شهر تهران را انجام دهد.

سامانه قوانين و مقررات شهري
در راستاي يكپارچه‌سازي‌ و تجمع قوانين و مقررات شهري، اطلاع رساني به شهروندان و تكريم ارباب رجوع، وحدت رويه در اجراي قوانين و مقررات توسط واحدهاي اجرايي در شهرداري، تشخيص قوانين و مقررات منسوخ شده ايجاد شده است كه نهايتا در سيستم يكپارچه شهرسازي به‌كارگيري خواهد شد.

كاوشگر شهر تهران
براي ارائه سرويس و خدمات الكترونيكي به شهروندان و دسترسي آسان جهت جست‌وجو از طريق نرم‌افزار برپايه اطلاعات مكاني اماكن، معابر، نشاني در شهر تهران اين نرم‌افزار تهيه شده است كه از طريق پورتال اينترنتي شهرداري تهران در اختيار عموم گذاشته شده است.

سامانه بازديدهاي يكپارچه
اين سامانه با هدف تجميع بازديدهاي حوزه‌هاي شهرسازي، نوسازي، املاك و فضاي سبز شكل گرفت و از سال گذشته در مناطق به مرحله بهره‌برداري رسيد كه يكي از زيرسيستم‌هاي اصلي سيستم يكپارچه شهرسازي محسوب مي‌شود.

سامانه طرح ترافيك
با توجه به محدوديت آمد و شد در محدوه ترافيكي شهر تهران و نياز شهروندان به تهيه آرم طرح ترافيك اين نرم‌افزار تهيه شد و شهروندان مي‌توانند از طريق وب فرم درخواست خود را تكميل كنند كه پس از بررسي توسط سازمان حمل‌ونقل و ترافيك نسبت به صدور آرم طرح ترافيك اقدام مي‌شود.

سامانه آرشيو الكترونيكي
با توجه به حجم پرونده‌هاي شهرسازي و نوسازي نسبت به اسكن پرونده‌هاي شهرسازي و نوسازي اقدام شده است كه در اين حالت تمامي واحدهاي اجرايي شهرداري مي‌توانند از طريق شبكه شهرداري به مستندات مورد نياز خود دسترسي داشته باشند و همچنين جهت انجام بازديد، مامورين بازديد مي‌توانند با استفاده از تجهيزات سخت‌افزاري بدون حمل لاشه پرونده ماموريت خود را به‌طور كامل انجام دهند و ضمنا تمهيدات لازم جهت به‌روز نگه داشتن مستندات در اين سيستم تحت عنوان پويانگاري ديده شده است كه از اين به بعد همه مستندات اسكن و ضميمه سابقه آرشيو خواهد شد و هماهنگ با تجميع بازديدها نيز هست.

سامانه يكپارچه شهرسازي
يكي از سرويس‌هاي اين سامانه تشكيل پرونده است كه توسط دفاتر خدمات الكترونيكي به كارگيري شده است. به نوعي اجرايي شدن فعاليت‌هاي دفاتر خدمات الكترونيكي منوط به اين سرويس بوده و همچنين امكان مشاهده تمامي اطلاعات شهرسازي به‌صورت تجميعي براي مديران و كاربران مرتبط وجود دارد و مي‌توان فرايند گردش يك پرونده را به‌خوبي كنترل كرد.

سامانه يكپارچه مالي
سامانه مالي شهرداري در حال حاضر شامل 11زيرسيستم است كه به‌صورت مجزا به هر يك از واحدهاي شهرداري سرويس مي‌دهد كه در حال بهره‌برداري است. هدف از ايجاد اين سامانه يكپارچه‌سازي‌ مالي، برقراري ارتباط مكانيزه و ايجاد امكان تبادل اطلاعات بين اين زيرسيستم‌هاست؛
ضمن اينكه يك سامانه براي كل شهرداري به اجرا درآيد با اين قابليت كه هر واحد بتواند به‌طور مستقل از سيستم بهره‌برداري كند و همچنين سازمان‌ها و شركت‌ها و ادارات ستادي نيز امكان بهره‌برداري اطلاعات را به‌صورت تجميعي خواهند داشت.

امنيت سامانه‌هاي شهرداري
براساس استاندارد ايزو 27001 سامانه مديريت امنيت در شبكه شهرداري در حال استقرار است و سرويس‌ها، بانك‌هاي اطلاعاتي، كنترل دسترسي به سامانه‌ها براساس محدوديت‌هاي تعريف شده و به‌صورت متمركز از طريق اين سامانه كنترل و مديريت مي‌شود. مقابله در برابر ويروس‌ها و حراست در مقابل نفوذگران نيز از جمله وظايف اصلي اين سامانه محسوب مي‌گردد.

سامانه طرح تفصيلي
طبق ماده يك قانون تغيير نام وزارت مسكن، طرح تفصيلي طرحي است كه براساس معيارها و ضوابط كلي طرح جامع شهر به تعيين مشخصات دقيق عناصر و عوامل مختلف شهري شامل نحوه استفاده از اراضي در سطح محلات و پهنه‌هاي مختلف، وضعيت مشروح و تفصيلي شبكه عبور و مرور، ميزان تراكم جمعيت و تراكم ساختماني، ضوابط كامل احداث بنا و اولويت‌هاي مربوط به مناطق بهسازي و نوسازي و توسعه و حل مشكلات شهري مي‌پردازد.
همچنين مطابق اين طرح، نقشه‌ها و مشخصات مربوط به مالكيت براساس مدارك ثبتي تهيه و تنظيم مي‌شود. ارتباط سامانه‌هاي عملياتي و به‌خصوص سيستم صدور مجوزها و گواهي‌ها در سيستم شهرسازي به اين سرويس احتياج ضروري دارند.

دكتر سيد هادي ايازي (رئيس گروه مشاوران شهردار تهران)
برگرفته از همشهری آنلاین