جايگاه مترلپتين در درمان ليپوديستروفي

[masoume.a.92]

کميته مشاوره‌اي داروهاي متابوليک و اندوکرين FDA، اخيرا تاييد داروي تحقيقاتي مترلپتين(Metreleptin) را براي درمان کودکان و بزرگسالان مبتلا به ليپوديستروفي ژنراليزه پيشنهاد کرده است. در مورد اين دارو و انديکاسيون مذکور، 11 راي موافق در برابر يک راي مخالف وجود دارد، اما کميته مشاوره‌اي داروهاي متابوليک و اندوکرين با تاييد مترلپتين براي درمان مبتلايان به ليپوديستروفي پارشيال مخالف بوده است. بي‌شک، راي اين کميته در تصميم‌گيري FDA در تاييد يا رد مترلپتين موثر خواهد بود. ليپوديستروفي، گروهي از سندرم‌هاي نادر هستند که اغلب با ناهنجاري‌هاي متابوليک شديد و مرگ‌و‌مير همراهند.هم‌اکنون FDA در حال بررسي مترلپتين براي درمان بزرگسالان و کودکان مبتلا به ليپوديستروفي ژنراليزه يا اختلالات متابوليک مرتبط با ليپوديستروفي پارشيال (شامل‌ هايپرتري‌گليسريدمي، ديابت قندي خوب کنترل‌نشده و بيماري کبدچرب) است. تاکنون هيچ درماني از سوي FDA براي کمک به مبتلايان به اشکال نادر ليپوديستروفي مورد تاييد قرار نگرفته است. اولين مطالعه تحقيقاتي روي مترلپتين در سال 2000 ميلادي شروع شد.
مترلپتين، آنالوگ نوترکيب تحقيقاتي هورمون لپتين انساني است. ابتلا به ليپوديستروفي، دلايل متعددي دارد. برخي عوامل ژنتيکي و گروهي عوامل محيطي را دخيل مي‌دانند، اما چه ژنتيکي و چه اکتسابي، تمام اشکال ليپوديستروفي پاتوفيزيولوژي مشابهي دارند: از دست رفتن بافت چربي (به‌خصوص لايه چربي زير پوست). از بين رفتن بافت چربي، باعث کمبود هورمون لپتين مي‌شود که مي‌تواند ژنراليزه يا پارشيال باشد. بدون وجود بافت چربي کافي يا لپتين، بدن در تنظيم مصرف و ذخيره انرژي از تعادل خارج مي‌شود.
اين برهم خوردن تعادل باعث مي‌شود چربي در جاهايي که نبايد (مثلا در کبد يا عضله) تجمع پيدا کند. چنين وضعيتي، باعث ايجاد ناهنجاري‌هاي متابوليک شديد مانند ‌هايپرتري‌گليسريدمي، ‌هايپرگليسمي ‌شديد مقاوم به انسولين، ديابت نوع 2 و کبدچرب مي‌شود. کنترل ناهنجاري‌هاي متابوليک در مبتلايان به ليپوديستروفي حتي با دوزهاي بالاي داروهاي ضدديابت و درمان‌هاي کاهنده چربي دشوار است. اثربخشي درمان‌هاي موجود، با ايجاد مقاومت به انسولين باز هم کمتر مي‌شود. به علاوه، اين درمان‌ها براي بهبود نقص لپتين طراحي نشده‌اند. اکثر مبتلايان به ليپوديستروفي با اين ناهنجاري‌هاي مزمن کنترل نشده متابوليک دست و پنجه نرم مي‌کنند و ممکن است در نتيجه پانکراتيت حاد، نارسايي کليوي، بيماري قلبي مزمن يا نارسايي کبدي جان خود را از دست بدهند.

منبع