کاربرد mri در تشخیص بیماری های پستان

[Helena.M]

از آنجائی که سرطان پستان شایع ترین سرطان در بانوان سراسر دنیاست، تحقیقات زیادی هم در مورد تشخیص و درمان آن صورت می گیرد تا روشهای تشخیصی دقیقتر و کم عارضه تری برای این بیماری کشف شود.

یکی از روشهائی که در سالهای اخیر استفاده از آن برای تشخیص بیماریهای پستان متداول شده انجام MRI است که در این روش با استفاده از امواج مغناطیسی وضعیت پستان بررسی شده و عکس هائی تهیه می شود و به پزشک متخصص بیماریهای پستان در تشخیص بیماری کمک می کند. بسیاری از بانوان فکر می کنند که این روش بر تمامی روشهای دیگر تصویر برداری پستان ارجحیت دارد و می تواند جایگزین همه روشهای تشخیصی باشد اما این وسیله در عین حال که در موارد خاص به کمک پزشک و بیمار می آید اما جایگزین روشهای دیگر نیست و استفاده از آن شرایط و ملزومات خاصی دارد که رعایت ان برای به دست آوردن نتیجه درست الزامی است. علاوه بر دستگاه MRI مناسب برای این کار، وجود پرسنل کار آزموده برای انجام صحیح آن و وجود پزشک متبحر که تجربه کافی در بررسی MRI پستان داشته باشد از اهمیت بالائی برخوردار است. در عین حال MRI سینه برای حصول نتیجه درست حتماً باید با و بدون تزریق ماده مخصوص انجام شود و کویل پستان ( وسیله ای که برای انجام MRI سینه به دستگاه اضافه می شود ) حتماً در مرکز وجود داشته باشد.

در صورت وجود تمامی شرایط بالا، این روش تشخیصی در موارد زیربه کار می رود :

1- در مواردی که جراح پستان با انجام ماموگرافی و یا سونوگرافی نتواند به تشخیص قطعی برسد و همچنان به دلیل لمس توده در معاینه به وجود توده بدخیم شک داشته باشد.

2- در مواردی که ماموگرافی یا سونوگرافی قابل انجام نباشد مثلاً در مواردی که بیمار سن پائین تر از 30 سال دارد یا به دلیل وجود پروتز، استفاده از ماموگرافی نتواند اطلاعات دقیقی به ما بدهد. باید گفت که گرچه در افراد دارای پروتز انجام ماموگرافی امکان پذیر است اما ممکن است در پیدا کردن تمامی ضایعات موفق نباشد لذا گاهی به صورت تکمیلی از MRI استفاده می شود. در عین حال برای بررسی سلامت پروتز و پارگی های احتمالی آن نیز میتوان از MRI استفاده کرد.

3- در مواردی که بیمار مبتلا به سرطان پستان کاندید انجام عمل جراحی با حفظ پستان است. گاهی پزشک برای اطمینان از اینکه ضایعه سرطانی در پستان متعدد نباشد از MRI استفاده می کند تا توده های ریز نهفته را مشخص کند مخصوصاً اگر پستان نسج متراکمی داشته باشد که در آن صورت ماموگرافی قادر به تشخیص ضایعات ریز نیست. در صورتی که تومور بدخیم در قسمتهای مختلف پستان مشاهده شود نگه داشتن پستان جایز نیست و ممکن است باعث عود بیماری شود.

4- در افرادی که سابقه سرطان پستان در خانواده آنها ارثی است برای چک آپ سرطان پستان در کنار معاینه و سونوگرافی و ماموگرافی، از MRI پستان به فواصل سالانه استفاده می شود. این حالت شامل همه افرادی که در خانواده آنها سرطان سینه دیده شده است نمی شود و فقط افراد با سابقه قوی سرطان پستان در خانواده ( وجود بیش از 2 نفر مبتلا به سرطان پستان ) و یا اختلال ژنتیکی ثابت شده (با تست ژنتیکی معتبر) نیاز به چک آپ سالیانه با MRI دارند .

محدودیت های MRI سینه چیست؟
مانند هر وسیله تشخیصی دیگر، محدودیت هائی برای انجام این روش نیز وجود دارد که عبارتند از:

1- این روش در افرادی که قطعات فلزی در بدن دارند قابل انجام نیست . گرچه در حال حاضر اکثر وسائلی که در بدن استفاده می شود از موادی ساخته شده اند که برای MRI منعی ندارند اما قبل از انجام MRI حتماً در مورد جنس انها باید از پزشک معالج سؤال کرد چون برخی از این وسائل درعین حال که در تصویر برداری اختلال ایجاد می کنند، امواج مغناطیسی MRI بر آنها اثر گذاشته و کارکرد آنها را مختل می کند .

2- برخی از افراد از قرار گرفتن درمکان در بسته هراس دارند. این حالت، یک اختلال اضطرابی شایع است که در بعضی افراد وجود دارد و به همین دلیل تحمل قرار گرفتن در دستگاه ام آرآی را ندارند مگر اینکه توسط روانپزشک مشاوره و درمان شوند.

3- MRI پستان قادر به تشخیص رسوبات کلسیم در سینه نیست. این رسوبات گرچه در بسیاری از مواقع در جدار کیست ها ایجاد می شود و علامت مشکوکی نیست اما چون در برخی افراد بر روی سلولهای در حال تغییر یا سرطانی شده ایجاد می شود، دیدن آنها برای تشخیص زودرس سرطان پستان اهمیت زیادی دارد. ماموگرافی مخصوصا ً نوع دیجیتال آن می تواند رسوبات کلسیم را در پستان نشان بدهد اما MRI چنین قابلیتی را ندارد و لذا به تنهائی برای تشخیص زودرس سرطان پستان کافی نیست.

4- قیمت MRI نسبت به بقیه روشهای تشخیصی بالاتر است لذا افرادی که تحت پوشش بیمه نیستند ممکن است توانائی انجام آن را نداشته باشند که در آن صورت میتوان ازروشهای جایگزین مانند ماموگرافی یا سونوگرافی استفاده کرد.

5- در کشور ما در حال حاضر امکان انجام نمونه برداری با MRI وجود ندارد لذا ضایعات مشکوک کوچکی که با MRI مشخص می شوند و نیاز به نمونه برداری دارند باید مجدداً با سونوگرافی بررسی شده و در صورت یافتن آنها در سونوگرافی می توان برای نمونه برداری آنها اقدام کرد. گرچه در اغلب موارد پزشک رادیولوژیست با توجه به مکان توده که در ام آر آی مشخص شده و با انجام دقیق سونوگرافی از آن منطقه می تواند توده را پیدا کند اما در برخی موارد نیز ضایعه ممکن است در سونوگرافی یافت نشود که در آن صورت پیگیری بیمار با سونوگرافی پس از 3 ماه توصیه می شود.

6- موارد مثبت کاذب در MRI بالاست و این به آن معنی است که بسیاری از ضایعاتی که در MRI مشکوک تلقی می شوند در حقیقت خوش خیم هستند و نیازی به اقدام خاصی ندارند و لذا بانوان نباید به محض گزارش مشکوک در MRI دچار نگرانی شوند و جراح پستان نیز نباید به سرعت دست به عمل جراحی بزند بلکه قبل از آن باید با سونوگرافی و ماموگرافی وجود و محل دقیق ضایعه را اثبات کرده و سپس برای درمان آن اقدام کند.

7- باید توجه داشت که بهترین زمان برای انجام این روش تشخیصی در هفته اول پس از اتمام عادت ماهیانه می باشد که سینه ها تورم کمتری دارند و احتمال اشتباه درMRI به حداقل می رسد. البته خانمهائی که یائسه هستند در هر زمانی می توانند برای انجام MRI مراجعه کنند و افرادی نیز که تشخیص سرطان سینه برای آنها داده شده به دلیل اهمیت درمان به موقع می توانند با نظر پزشک خود به صورت اورژانس این کار را انجام بدهند.

با توجه به مواردی که در بالا گفته شد بانوان عزیز و پزشکانی که در درمان بیماریهای پستان فعالیت می کنند باید به این نکته توجه داشته باشند که انجام MRI پستان گرچه می تواند در تشخیص ضایعات پستانی کمک کننده باشد، اما کاربرد آن باید با دقت و با بررسی شرایط بیمار باشد و از درخواست انجام آن به صورت بی رویه و به عنوان یک روش جایگزین برای روشهای دیگر باید خودداری شود

منبع : http://www.seemorgh.com/health/2621/184454.html