- انديشگاه نوآوري نفت و گاز اروپا (EUROGIF):

انديشگاه نوآوري نفت و گاز اروپا (EUROGIF) را مي­توان يک نهاد مولد انديشه در صنعت نفت و گاز بين­المللي خواند که بيش از 2650 شرکت اروپايي فعال در حوزه انرژي از فرآورده­هاي فکري آن استفاده مي­نمايند. اين موسسه در سال 1996 توسط شرکت‌هاي بزرگ و انجمن‌هاي صنايع در کشورهاي اروپايي تأسيس شد. مأموريت يوروگيف، ترويج نوآوري‌ها، بالابردن همکاري‌ فنآوري در اروپا جهت توسعة قدرت رقابت صنعت نفت و گاز اروپا و صنايع جانبي آن و با حفظ اصل توسعه پايدار است. شناخت و درک عوامل مؤثر در توسعة‌ هدفمند و پايدار در بخش‌هاي مختلف انرژي، شناخت و تحليل تهديدات و فرصت‌هاي موجود در خصوص توسعه تکنولوژي، شناخت شکاف‌هاي فناوري و ارزيابي نقش R&Dها در رفع اين شکاف‌ها، سياستگذاري براي رشد علم منتج به توسعه پايدار انرژي، از جمله حوزه­هاي مورد توجه يوروگيف است.
اين سازمان، در فعاليت‌هاي خود از شرکت‌ها، مؤسسات تحقيقاتي، دانشگاه­هاي مرتبط با حوزه انرژي و نفت و گاز استفاده مي­نمايد. يوروگيف به‌وسيلة تعدادي از موسسات تجاري – صنعتي و پيمانکار در انگليس، فرانسه، ايتاليا، نروژ و هلند پشتيباني مي‌شود. اين موسسة غيرانتفاعي که در بلژيک ثبت شده است، براي انجام پروژه­ها و فعاليت‌هاي خود از شبکه­هاي موضوعي بهره مي­گيرد. کارهاي انجام‌شده در شبکه‌هاي موضوعي، نقش قابل‌ملاحظه‌اي در شکل‌گيري خط‌مشي اتحادية اروپا در علم و فناوري ايفا مي‌کند. به‌وسيلة همکاري در شبکه‌ها، شرکت‌ها مطمئن مي‌شوند که سياست‌هاي ترويج داده‌شده توسط اتحاديه اروپا، قابل‌اعتماد و سودآور خواهند بود. اين سياست يوروگيف که با درگيرکردن مجموعه­هاي مختلف در شبکه­هاي خود، هم به دستاوردهاي خود جامعيت بخشيده و هم برنامه­هاي ترويجي خود را عينيت مي‌بخشد و از اين طريق، پيشنهادها و طرح­هاي خود را وارد بدنة شرکت­هاي بزرگ اروپايي مي­نمايد، بسيار جالب و قابل‌توجه است.
بخش‌هاي تجاري اين مركز عبارتند از:
● خدمات ژئوفيزيک و ژئوشيمي
● حفاري و خدمات مربوطه
● مهندسي چاه
● مديريت مخزن
● کشتي‌سازي و تعمير تجهيزات
● خط لوله
● تاسيسات زميني، دريايي و زيرزميني
● تهيه تجهيزات
● مهندسي عمران
● فعاليتهاي ماموريتي و غيرماموريتي
● فعاليتهاي حمل‌ونقل و تدارکاتي
● خدمات QHSE(كيفيت، محيط­زيست و ايمني)
● خدمات مشاوره‌اي و خدماتي
● خدمات آموزشي

ابزارهاي مورد استفاده يوروگيف:

شبکه‌هاي موضوعي :

در اين شبکه‌هاي موضوعي که ستون فکري سازمان را تشکيل مي‌دهند، بيش از 130 شرکت از 14 کشور اروپايي در موضوعات و زير شاخه‌هاي حوزه انرژي فعال هستند. اين شبکه‌ها از سال 1999 ايجاد شده‌اند. وظيفة اين شبکه‌ها، درگير کردن صنعت در شناخت شکاف‌ها و فواصل فناوري در حوزه انرژي است.
يوروگيف، به‌عنوان نمايندة صنايع اروپا در حوزه نفت و گاز، شبکه‌هاي موضوعي خود را با متمركز كردن فعاليتها حول هشت حوزة عمومي به عنوان چالش‌هاي پيش روي صنعت نفت و گاز، در برنامه جامع توسعه تكنولوژي سازماندهي و گسترش داد. اين هشت حوزه عبارتند از:
● کيفيت، سلامتي، ايمني و محيط‌زيست (در بخش روندها)؛
● سازه‌هاي شناور
● تکنولوژي اطلاعات و ارتباطات IT
● سيستم‌هاي توليد زيرآبي و ته‌چاهي
● چاه‌هاي هوشمند
● نانو فناوري
● بهينه‌سازي زيست‌محيطي زنجيره‌هاي گاز
● جداسازي و ذخيره CO2
اين شبکه‌ها نقش مهمي در توسعة سياست و خط مشي اروپا، با درنظر گرفتن علم و فناوري ايفا مي‌کنند. يک شبکة موضوعي، سازمان‌هاي مختلف را با مسائل مورد علاقة مشترک در تجارت يا فناوري در حوزة نفت و گاز گردهم مي­آورد. هر شبکه صاحبنظران در حوزه­هاي مختلف از جله مصرف‌کنندگان نهايي، سازندگان، تهيه‌کنندگان، تأمين‌کنندگان خدمات، دانشگاه‌ها، مراکز تحقيقاتي مرتبط را دربر مي‌گيرد. مشارکت، يک شالودة پيش‌رقابتي است که رقبا را براي دستيابي به سود متقابل، در پيشرفت روابط، دانش‌ها و استانداردها قادر به همکاري مي‌سازد. اتحادية اروپا يک حامي مهم شبکه‌هاي موضوعي، به‌عنوان وسيله‌اي براي اتحاد و همبستگي بيشتر اروپا، کسب دانش‌هاي پيشرفته‌تر و قابل رقابت، پرداختن به شکاف‌هاي دانش و منابع، اولويت‌بندي حوزه­هاي R&D موثر در رقابت اروپا با ساير فعالان صنعت نفت و گاز است. در شكل 1 شبکه‌هاي موضوعي، با توجه به موقعيت آنها در قسمت بالادستي آورده شده‌اند:
[IMG]file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CADMINI%7E1%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5 Cmsohtmlclip1%5C01%5Cclip_image002.jpg[/IMG]
شكل 1: شبكه‌‌هاي موضوعي، جايگاه هر يك در زنجيره بالادستي توليد، و مأموريت كلي آنها
هم‌انديشي:

يوروگيف هر سال دو هم‌انديشي برگزار مي‌کند که در آن، افراد صاحبنظر زيادي حضور مي­يابند. در اين هم‌انديشي‌هاي عمومي برنامه موضوعات مرتبط با انرژي، سازماندهي و ترويج R&D، اولويت‌هاي تحقيقاتي و نتايج حاصل از کار در شبکه‌هاي گروهي، مورد بررسي و ارزيابي و تضارب آرا قرار مي‌گيرد.
خدمات اطلاعات:

يوروگيف توسط پايگاه اينترنتي خود، اطلاعات منظمي را در مسائل R&D مربوط به نفت و گاز، و نيز پيشرفت‌هاي صورت‌گرفته در شبکه‌هاي موضوعي، به‌صورت مقالات و گزارش‌ها، ارائه مي‌کند. هر شبکة موضوعي، صفحات خاص خود را دارد که براي عموم قابل دسترسي هستند و يک شبکة اينترانت بسته که کار شبکه را تسهيل مي‌کند، محلي را براي بحث ديناميک در هر يک از اينترانت‌هاي موضوعي ايجاد کرده­ است.
کميتة فناوري:

اين کميته که رياست آن بر عهدة معاون يوروگيف است، به­عنوان نهاد اصلي مولد انديشه مديريت شبکه‌هاي موضوعي را به­عنوان نهادهاي مولد انديشه موضوعي و اعضاي انتخابي هيأت‌مديره را برعهده دارد. اين مديريت از طريق:
● هماهنگي و تقويت کار شبکه‌هاي موضوعي؛
● بررسي نيازها و فرصت‌هاي توسعه براي پروژه‌هاي جامع
● گزارش پيشرفت برنامه‌ها و پيشنهاد کار به هيأت مديره
اعمال مي­شود.
طرح جامع توسعة فناوري يوروگيف: مهمترين دستاورد يوروگيف

طبق برآوردها، جهان تا سال 2030 شاهد افزايش چشمگيري در تقاضاي انرژي خواهد بود. حدود 88 درصد اين انرژي توسط سوخت‌هاي فسيلي تأمين خواهد شد. در اين ميان، سهم نفت 34 درصد و سهم گاز و زغال سنگ، هرکدام به 28 درصد خواهد رسيد. طبق اين برآوردها، مصرف گاز طبيعي تا سال 2030 با افزايش صددرصدي روبرو است و در اين سال، 25/0 انرژي جهان را تامين خواهد نمود. انرژي‌هاي تجديدپذير تنها 4درصد از سبد انرژي جهان را به خود اختصاص داده و باقي، سهم انرژي‌هاي هسته‌اي است. اين تقسيم‌بندي ناشي از محدوديت‌هاي سياسي، نياز به گسترش فناوري‌هاي کارآمدتر و امن‌تر، افزايش کيفيت سوخت و ملاحظات زيست‌محيطي است.
اين مسئله اتحاديه اروپا را به چاره­انديشي در خصوص تأمين انرژي جهت توسعه صنايع خود بر مبناي يافتن پاسخي براي دو چالش عمده زير واداشته است:

  1. چگونه مي‌توان منابع کافي عرضة انرژي را توسعه داده و امنيت اين عرضه را تضمين نمود؟

2- چگونه مي‌توان به راهکارهاي جديد و موثر جهت محدود کردن انتشار آلودگي‌هاي سوخت‌هاي فسيلي دست يافت؟
انجمن نوآوري نفت و گاز اروپا (يوروگيف) در راستاي برنامه هاي خود (FP7 ,FP6 ,FP5)، تعداد 170 شركت، مؤسسة تحقيقاتي و دانشگاه‌هاي معتبر را به صورت شبکه‌اي حول اين موضوع فعال نموده تا پاسخ‌هايي راهبردي براي چالش‌هاي موجود ارائه نمايد.
طرح جامع توسعه تکنولوژي که توسط يوروگيف تهيه‌شده، شامل بخش‌هاي مختلفي است که حاصل چاره­انديشي حول اين مسئله است. وظيفة اين طرح جامع، معرفي مجموعه‌اي از اولويت‌هاي R&D‌ است که صنعت خدمات و تدارکات اروپا (S&S) را قادر به همکاري با عاملان (اپراتورها)، دانشگاه‌ها و موسسات تحقيقاتي (در جهت توسعة فناوري‌هاي لازم براي اکتشاف و توليد انرژي‌هاي فسيلي با کمترين پرداخت و انتشار مواد آلوده‌کننده و بهره‌گيري از روش‌هاي پيشرفته براي استفادة آگاهانه از سوخت‌هاي فسيلي از طريق کربن‌زدايي و مديريت Co2) مي‌نمايد.
برخي از محورهايي که در اين طرح مورد مطالعه قرار گرفتند، عبارتند از:
● سلول‌هاي هيدروژني و سوختي در هلند؛
● تغييرات آيندة آب و هوا در کميسيون اروپا؛
● سکوهاي فن‌آوري: از تعريف تا کاربرد؛
● بررسي برنامه‌ها و دستاوردهاي R&Dهاي حوزة انرژي در سال‌هاي گذشته و ارائة برنامه هماهنگ براي فعاليت‌هاي R&D اتحاديه اروپا در سال 2003 م؛
● بررسي پيشرفت‌ در همکاري‌هاي تحقيقاتي بين‌المللي؛
● ارزيابي اطلاعية کميسيون اروپا در مورد آيندة سياست‌هاي تحقيقاتي اتحاديه اروپا؛
● پرداختن به بحث سرمايه‌گذاري در تحقيقات بعنوان يک برنامه راهبردي براي اروپا؛
● بررسي گزارش اتحاديه اروپا: ارزيابي و اظهارنظر کمي پيشنهادات مربوط به انرژي‌هاي غيرهسته‌اي؛
● نقش اتحاديه اروپا در حرکت به سوي يک استراتژي اروپايي براي تهية انرژي؛
يوروگيف دستيابي به اهداف مورد نظر را در هشت حوزه كاري شبكه‌هاي موضوعي براي دستيابي اروپا به امنيت انرژي، به همراه تضمين ملاحظات زيست‌محيطي، از طريق پيشنهادها و راهكارهاي خود در مشروح طرح جامع توسعه تكنولوژي امكان­پذير مي­داند. مطالعه و استفاده برنامه­ريزان صنعت نفت و گاز كشور ما از اين طرح مي­تواند به الگوبرداري از نقاط قوت اين طرح بينجامد.
بر اساس فعاليتها و تحقيقات انجام شده توسط اين شبكه هاي موضوعي، برنامه جامع تكنولوژي برمبناي برآوردها و نيازسنجي هاي صورت گرفته، تدوين مي گردد (شكل 2):

[IMG]file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CADMINI%7E1%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5 Cmsohtmlclip1%5C01%5Cclip_image004.jpg[/IMG]
شكل 2: كار شبكه‌هاي موضوعي تدوين برنامه جامع فناوري حركت به سمت آينده
بعنوان مثال، براساس براوردهاي اين انديشگاه، سهم سوختهاي فسيلي در سال 2030 به 88% كل انرژي مي رسد و در اين ميان گاز طبيعي رشدي مداوم و پيوسته خواهد داشت. چالشهاي پيش روي اين بخش امنيت عرضه انرژي ودر كنار آن افزايش ميزان گازهاي گلخانه اي است. بر اين اساس اين سازمان اولويتهايي تحت عنوان "3+3" ارائه كرده است. اهداف اين طرح عبارتند از:

  • تنوع بخشيدن به انرژيهاي مورد مصرف
  • کاهش آثار زيست‌محيطي و آب و هوايي در حوزه‌هاي زير:

مديريت بهينه اکتشاف، توليد،‌ انتقال و استفاده از سوختهاي فسيلي
گاز طبيعي، سوختي با کمترين انتشار CO2
هدف درازمدت سوق دادن صنعت نفت و گاز به سمت اقتصاد هيدروژن
اجزاي اين طرح به شكل بسيار خلاصه عبارتست از:
امنيت عرضه:

  • توليد با بازده بالاتر از مخازن قديمي و موجود

آمارها نشان دهنده آن است كه 01/0 ازدياد برداشت از منابع موجود، دو سال مصرف انرژي جهان را تامين مي كند.

  • توسعه ميدانهاي دريايي در آبهاي عميق و بسيار عميق

تاكنون تنها 15%‌ از اين منابع مورد اكتشاف قرار گرفته اند و منابع بسياري براي بهره برداري وجود دارند.

  • استفاده از منابع غير مرسوم سوختهاي فسيلي (هيدراتهاي گازي، نفتهاي سنگين و قير سنگها)

كربن زدايي:

  • حركت به سمت استفاده از گاز طبيعي:

○ ايجاد پل ارتباطي بين محل اکتشاف گاز و محل مصرف
○ چگونگي کاهش هزينه چرخة گاز
○ چگونگي غلبه بر شرايط غيررقابتي گاز طبيعي نسبت به ديگر منابع انرژي
○ تبديل گاز به مايع (فراورده)

  • جداسازي، ذخيره و استفاده از دي اكسيد كربن:

○ تزريق منابع هيدروکربني جهت توليد نفت و گاز
○ ذخيره زيرزميني در مخازن نفت و گاز خالي شدن و گنبدهاي نمکي
○ ازدياد برداشت نفت
○ معدن کاري

  • توسعه استفاده از هيدروژن، به جاي سوختهاي فسيلي و مقابله با چالشهاي مختلف فناوري براي توليد، ذخيره، انتقال، پخش و توزيع، تبديل و ايمني، امنيت،‌استانداردها.

در راه تحقق اين امور، اهداف كوتاه مدت،‌ ميان مدت و بلند مدت زير در نظر گرفته شده اند:
اهداف کوتاه‌مدت:
○ ميدانهاي نفتي قديمي
○ آبهاي عميق و بسيار عميق
○ گاز طبيعي
○ جذب، استفاده و ذخيره CO2


اهداف ميان‌مدت:
○ نفت سنگين و قيرسنگها
○ متان حاصل از معادن و لايه‌هاي ذغال سنگ
○ فراهم کردن امکان مهاجرت به سمت گاز طبيعي
اهداف بلندمدت:
○ هيدراتهاي گازي
○ تغييرجهت به سمت استفاده از هيدروژن
هيأت مديره:

اعضاي هيأت‌مديرة اين مجموعه، از ميان اعضاي انجمن‌هاي صنعتي سرمايه‌گذار در انگليس، فرانسه، هلند، ايتاليا و نيز شرکت‌هاي مستقل انتخاب مي‌شوند. هيأت‌مديره در مورد استراتژي، برنامة کاري و بودجه تصميم‌گيري مي‌کند. مديريت اجرايي يوروگيف توسط يک دبير عمومي و گروه پشتيباني مستقر در بروکسل انجام مي‌گيرد. هيأت‌مديره، معمولاً هر سه ماه يکبار، و يا در زمان نياز، گرد هم مي‌آيند. به علاوه جهت پشتيباني شبکه‌هاي موضوعي، هر شبکه عضوي در هيأت‌مديره دارد.
[IMG]file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CADMINI%7E1%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5 Cmsohtmlclip1%5C01%5Cclip_image006.jpg[/IMG]