طشت گذاری آیین ویژه روستا های اردبیل

[Almas Parsi]

طشت گذاری آیین ویژه روستا های اردبیل

حر با دو هزار نفر راه را بر امام بست. وقتی امام سپاهیان حر را تشنه دید دستور داد که آنها را سیراب کنند، به همین دلیل مردم روستای شام اسبی اردبیل, مراسم طشت گذاری را برگزار می کنند که مراسمی نمادین است.

اهالی روستای شام اسبی استان اردبیل دهه اول ماه محرم به احترام ائمه (ع) لباس سیاه می پوشند و هر شب در مسجد روستا گرد هم می آیند و از مصایبی که بر خاندان نبوت و طهارت رفته، عزاداری می کنند.

از رسم های دینی مردم شام اسبی که کما بیش در اغلب دهکده های اطراف شهر اردبیل نیز صورت می گیرد، مراسم طشت گذاری است.
طشت گذاری

درباره فلسفه مراسم طشت گذاری چنین می گویند: روزی که حر بن ریاحی با دو هزار نفر از سپاهیان خویش راه را بر امام حسین(ع) بست به امام گفت که باید با یزید بیعت کند و امام امتناع کرد.


ابا عبدالله الحسین(ع) وقتی خستگی و تشنگی را در چهره سپاهیان حر مشاهده کرد، دستور داد که آنها را سیراب کنند.

حتی دستور دادند به چهارپایان سپاه حر نیز آب دهند، چون این اتفاق در 27 ذی الحجه روی داد، لذا مردم اردبیل در این روز مراسم طشت گذاری را انجام می دهند.






مراسم طشت گذاری به این صورت است که یکی دو نفر از عزاداران حسینی کوزه ای بر دوش می گیرند و دور مسجد را می گردند و بقیه نیز از پشت سر آنان حرکت می کنند و نوحه و رجز می خوانند.

این رجزها بیشتر در بیان بزرگواری های سقای بزرگ کربلا و سپهسالار راه حق حضرت عباس است.






هدف طشت گذاری این است که جوانمردی ها و فداکاری های حضرت ابوالفضل (ع) را نشان دهد که همواره خود را به آب و آتش می زد تا با جرعه ای آب گلوی خشکیده کودکان خیمه های امام حسین (ع) را تر کند.

اهالی شام اسبی بعد از اینکه مدتی گرد مسجد می گردند، آب کوزه ها را در طشت های بزرگی می ریزند و سپس در برابر این طشت ها که تمثال هایی از چهارده معصوم بر بالای آن ها نصب شده، جمع می شوند و به گریه و زاری می پردازند.

عزاداران علاوه بر آنکه برای رفع تشنگی در طول 10 روز عزاداری از آب طشت ها می نوشند، به شفابخش بودن این آب نیز عقیده دارند و آن را به عنوان تبرک به خانه ها می برند تا بیماران هم به نیت شفا از این آب بنوشند.

غالباً در ماه محرم اهالی روستای شام اسبی مرثیه خوانی نیز از شهر می آورند. آنان برای بهبود زندگی خود نذر می کنند و به علم های سیاه دخیل می بندند.

عصر روز تاسوعا دسته جمعی به شهر اردبیل می روند در 41 مسجد به یاد 41 منزل که کاروان امام حسین (ع) در آنجا توقف کرده بود شمع روشن می کنند.





شبیه خوانی نیز از آداب و رسوم دینی آنان به شمار می رود.

بعد از ظهر آن روز پای روضه خوانی و سخنان مبلغی می نشینند که به روستا آمده است.





فردای روز عاشورا، مراسم سحر مزاری صرف صبحانه و خواندن زیارت عاشورا برگزار می کنند و حلوا و نان محلی (فتیر) تهیه می کنند.

روز سوم امام حسین (ع) نذری ها و قربانی ها که در ایام محرم و روز تاسوعا جمع آوری شده است، به صورت آب گوشت میان مردم روستا و مهمانانی که از روستاها و شهر اردبیل آمده اند، توزیع می شود.

در آخر مراسم نوای دلنشین حسینیم وای حسینیم وای (وای حسینم) توسط پیرغلام اباعبدالله الحسین(ع) حاج غلام حسین مجیدی شام اسبی خوانده می شود. این نوحه معروفترین نوحه آذری زبانان در مصیبت امام حسین (ع) است.


این نوحه برخاسته از لحظاتی است که حضرت فاطمه زهرا (س) بر بالین امام حسین علیه السلام حاضر شدند و فریاد حسینم وای سر دادند.

منبع : باشگاه خبرنگاران