شرح غشای سلول به روایت تصویر/کلیات

[sevda_sj]

ضخامت: 7 تا 10 نانومتر
تعیین کننده محدوده سلول، سدی انتخابی برای کنترل مبادله مواد بین سلول و محیطلیپوپروتئینی (متشکل از لیپیدها و پروتئینها) همراه مقدار کمی کربوهیدرات




لیپیدهای غشا:فسفولیپیدها (فسفاتیدیل کولین، فسفاتیدیل سرین، فسفاتیدیل اتانول آمین، کلسترول و گلیکولیپیدها) بصورت دو لایه موازی با هم، متشکل از مولکولهای دو قسمتی (سر قطبی آب دوست (هیدروفیل) حاوی گروه فسفات، دنباله غیرقطبی آب گریز (هیدروفوب) دو زنجیره اسید چرب)، قطبهای هیدروفیل در سطوح داخلی (سیتوپلاسمی) و خارجیکلسترول واقع در حد فاصل اسیدهای چرب، حفظ سیالیت غشا (جلوگیری از فاصله دار شدن یا فشردگی بیش از حد فسفولیپیدها در شرایط مختلف)





پروتئینهای غشا:بیش از 50 درصد وزن غشا،وظایف: ساختمانی (حفظ شکل سلول) و عملکردی (فعالیت آنزیمی)انواع: محیطی (پریفرال) و سرتاسری (ترانس مامبران یا اینتگرال)پروتئینهای محیطی: واقع در سطح غشا، بیشتر دارای فعالیت آنزیمی، دارای ارتباط سست با غشاپروتئینهای سرتاسری: پروتئینهای درشت، مستقیما" واقع در داخل لیپید دو لایه، عملکرد کانال مانند (مبادله مواد محلول در آب)، جابجایی محدود در غشا (گاهی جمع شدن در یک ناحیه به نام کلاهک سازی)





کربوهیدراتهای غشا:از نوع اولیگوساکاریدها، فقط در سطح خارجی غشا، متصل به پروتئینها (گلیکوپروتئین) یا لیپیدها (گلیکولیپید)، وظیفه: دارای خاصیت آنتی ژنیک و هم به عنوان رسپتور، تشکیل روکش سلولی یا گلیکوکالیکس برای چسبیدن سلولهای مجاور به هم و نیز برقراری ارتباط بین سلولهای مجاور





نکته: متفاوت بودن نوع پروتئینها و نسبت پروتئینها و لیپیدها در غشاهای مختلف (سلول و ارگانلها)سیستمهای انتقال غشا:1- انتشار (دیفوزیون):مبادله مواد محلول در چربی، آب و گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن تحت تاثیر شیب غلظت یا شیب الکتریکی بین سلول و محیط




انتشار تسهیل شده یا انتقال با واسطه: با دخالت پروتئینهای اینتگرال



2- انتقال فعال:انتقال الکترولیتها بر خلاف شیب غلظت و با صرف انرژی،با واسطه پروتئینهای سرتاسری




3- اندوسیتوز:ورود مواد به سلول همراه با تغییرات ظاهری غشا، به سه صورت پینوسیتوز، اندوسیتوز با واسطه رسپتور و فاگوسیتوزپینوسیتوز: موسوم به آشامیدن سلول، وزیکولها موسوم به پینوزوم



اندوسیتوز با واسطه رسپتور: روش انحصاری برای ورود موادی معین به درون سلولهایی معین، نیازمند اتصال یک ماده با رسپتور اختصاصی در سطح سلول و سطح سیتوپلاسمایی غشا پوشیده از پروتئینهای کلاترین




فاگوسیتوز: وزیکولها موسوم به فاگوزوم




4- اگزوسیتوز:انتقال مواد از محیط داخل سلولی به خارج،وزیکولهای ترشحی یا دفعی



منبع:http://histology1.persianblog.ir