نخستین کارآزمایی موفق انسانی برای شیوه جدید پیوند مغز استخوان

[masoume.a.92]

محققان در لندن برای اولین بار موفق به اجرای یک شیوه پیشگامانه پیوند مغز استخوان بر روی انسان شده‌اند. به گفته محققان، این روش می‌تواند به مشکل کمبود اهداکننده کمک کند؛ چراکه نیازمند تطابق کامل سلولی نیست. محمد احمد پنج ساله در میان سه کودکی است که برای اولین بار در جهان این درمان جدید را انجام می‌دهند. محمد به سندرم نقص ایمنی ترکیبی شدید مبتلا بوده و چند سال است که منتظر یک اهداکننده مناسب است.

این کودک در سن یکسالگی به بیمارستان خیابان اورموند کبیر در لندن منتقل شده بود. شرایط محمد که شامل سیستم ایمنی تضعیف شده است، وی را بیش از همه در معرض ابتلا به عفونت قرار داده و پیوند مغز استخوان تنها درمان شناخته‌شده برای این وضعیت است. این کودک که در لیست انتظار اهداکننده قرار داشت، به آنفولانزای خوکی مبتلا شده و به شدت بیمار شد. در آن زمان پزشکان به این نتیجه رسیدند که تنها شانس محمد دریافت یک پیوند مغز استخوان غیر مطابق از سوی پدرش به عنوان اهداکننده است. به جمیل، پدر محمد پیش از انجام این پیوند واکسن آنفولانزای خوکی تزریق شد تا سلولهای مغز استخوان وی آماده باشند با عفونت مبارزه کنند. محققان سپس این سلولهای ایمنی اهدایی موسوم به سلولهای T را در آزمایشگاه اصلاح کردند تا یک کلید ایمنی یا پیام خود تخریب کننده را ایجاد کنند که در زمان رد آنها توسط سیستم ایمنی بدن محمد فعال می‌شوند.

رد سیستم ایمنی یکی از چالشهای جدی پیوندهای مغز استخوان است بویژه زمانی که تطابق بافتی بین اهداکننده و گیرنده کامل نباشد. پیوندهای غیرمطابق در کودکان معمولا شامل تخلیه سلولهای T برای جلوگیری از رد آنها است اما این امر منجر به مشکلاتی از لحاظ عفونت ویروسی و بروز سرطان خون می‌شود. کلید ایمنی این امر را حل کرده و مقادیر زیادی از سلولهای T را تزریق کرده که در صورت بروز مشکل خود را از بین خواهند برد.

خوشبختانه عمل پیوند انجام شده در سال 2011 با موفقیت همراه بود و پزشکان محمد نیازمند استفاده از کلید ایمنی نشدند. اگرچه این کودک برای جلوگیری از عفونتهای آینده از داروهایی استفاده می‌کند اما سیستم ایمنی بدن وی در وضعیت بهتری قرار دارد. دو کودک دیگر که در این بیمارستان تحت این درمان قرار گرفته بودند نیز در وضعیت خوبی به سر می‌برند. گزارش کاملی از این فرآیند در مجله PLoS One منتشر شده است.
منبع: ایسنا