◕۩❀۩❀۩◕شان نزول آيه و ان يكاد الذين كفروا◕۩❀۩❀۩◕

[aty.a]

«اين آيه هنگامى نازل شد كه كفار مى‏خواستند به پيغمبر چشم زخم بزنند و با نظر كردن او را آسيب برسانند. قومى از قريش به حضرت نگريستند و گفتند: ما مانند او كسى را نديده‏ايم و نيز مانند دلايل او دلايلى نشنيده‏ايم.

در قبيله بنى اسد شخصى بود كه اگر گوشت مى‏خواست، هر شتر و گاو فربه‏اى را كه در راه مى‏ديد آنها را چشم زخم مى‏رساند و به كنيز خود مى‏گفت:

زنبيل و پول بر گير تا گوشت بياورى، مدتى نمى‏گذشت آن شتر يا گاوى را كه قبلًا او ديده و به آن چشم زخم رسانده بود، در حال مرگ مى‏افتاد و صاحب آن مجبور ميشد كه سر آنها را ببرد و گوشت آنها را بفروشد.

كلبى گويد: مردى بود كه دو يا سه روز غذا نمى‏خورد و بر در سرا پرده خود مى‏آمد. بگوسفندانى كه از آنجا مى‏گذشتند، نظر مى‏افكند و مى‏گفت:

من تا امروز چنين شتر يا گوسفندى را باين خوبى و فربهى نديده‏ام گوسفند آن هنوز چند گامى بر نداشته بود كه به زمين مى‏افتاد. كفار اين مرد را فرا خواندند تا با چشم خود به رسول الله (ص) چشم زخم برساند. همين كار را هم كرد. پس خداوند تعالى، فرستاده خود را از چشم زخم او در امان داشت و اين آيه را فرو فرستاد.»



منبع : کتاب "شان نزول آیات"
نويسنده :محمد جعفر اسلامی

[aty.a]

وَإِن يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ




نزديك است كه كافران هنگامي كه آيات قران را مي شنوند تو را با چشمان خود هلاک کنند و می گویند او دیوانه است در حالی که قران جز مایه بیداری برای جهانیان نیست.

همه ما آیات پایانی سوره قلم را بارها شنیده ایم، خیلی از ما قاب عکسی از این آیات را بر در و دیوار خانه زده ایم و بعضی از ما این آیه را بر کاغذی نوشته و درون رقبه ای (کیسه چرمی حاوی دعا) بر گردن خود انداخته ایم تا از چشم زخم در امان باشیم. اما واقعا این آیه اشاره به چشم زخم یا به قولی چشم زدن دارد؟ مفسران سه تفسیر برای جمله" تورا با چشمان خود هلاک می کنند" آورده اند:

1- بعضی منظور از این جمله را نگاه غضب آلود مشرکان به پیامبر دانسته اند.

2- بعضی ها منظور از این جمله را این دانسته اند که دشمنان با استفاده از نیروی مرموزی که در بعضی چشمهاست سعی دارند تا به پیامبر آسیب بزنند. مثال این نیروی مرموز را حداقل در فیلمها زیاد دیده ایم که طرف مثلا با نگاهش قاشق خم می کند یا...

3- و عده ای دیگر منظور از این جمله را همان مفهوم عامه چشم زدن تعبیر کرده اند. این افراد بر این اعتقادند که این دو آیه اشاره به تضاد بین حرفهای کافران را نشان میدهد به طوری که از یکسو از شنیدن آیات قران چنان شگفت زده می شوند که از تعجب نزدیک است پیامبر را چشم بزنند اما از طرف دیگر حرفهایش را تکذیب کرده و او را دیوانه می نامند.

به هر حال هر برداشتی که از این آیه بکنیم باید بپذیریم که اکثر مردم برای در امان ماندن از چشم زخم دیگران اعتقاد زیادی به این آیه دارند و بدین منظور یا این آیه را قاب کرده و به در و دیوار خانه می زنند یا آنرا در رقبه گذاشته به گردن می اندازند. نمیدانم شما هم اعتقاد به چشم زدن یا چشم شور دارید یا نه؟

در میان روایات و احادیث هم اشاراتی به چشم زخم شده است:در حدیث آمده که امیرالمونین علیه السلام فرموده اند که پیامبر برای امام حسن و امام حسین رقبه گذاشتند و این دعا را خواندند: شما را به تمام کلمات و اسما حسنای خداوند می سپارم از شر مرگ و حیوانات موذی و هر چشم بد و خسود آنگاه که حسد میورزد. در جای دیگر هم از پیامبر نقل شده که : اگر چیزی می توانست بر قضا و قدر پیشی بگیرد چشم زدن بود.