محاسبه فاصله افقي و اختلاف ارتفاع بين دو نقطه در زمينهاي شيبدار



موقعي که زمين بين M و N داراي شيب ملايم يا تند مي باشد در اين صورت فاصله اي که روي شاخصقرائت مي شود برابر AB است که با فاصله A'B' که بايد از روي آن مسافت OE را حسابکرد فرق دارد.از روي شکل ديده مي شود که اگر a زاويه خط قراولروي دوربين با افقباشد (شيب قراولروي) اگر ضريب استاديمتري را 150فرض کنيم بنابراين فاصله OE که همانفاصله استاديمتري مي باشد برابر است با:

A'B' = AB Cos a

OE = A'B'.100

OE = AB .Cos a .100

و فاصله افقي MN يعني DH برابر است با:

MNفاصله افقي DH = OE .Cos a = AB .Cos2 a .100


و چون AB ،100 همانفاصله استاديمتري ظاهري است لذا فاصله افقي يعني DH برابر است :

DH = Ds .Cos2 a
يعني در زمينهاي شيبدار و موقعي که شاخص به طور قائم نگهداشته شدهفاصله افقي برابر است با اختلاف قرائت دو تار رتيکول ضرب در ضريب استاديمتريک وضربدر Cos2a (a شيب قراولروي است( .



اگر E قرائتروي شاخص مربوط به تار وسطي رتيکول باشد اختلاف ارتفاع بين نقطه O و E برابر است با :
V = D Sin a

V = DS Sin a Cos a

V = 1/2 DS Sin2a

يعني اختلاف ارتفاع بين محور ثانويه تاکئومتر و نقطه اي از شاخص که تصوير آن روي تاروسطي رتيکول قرار دارد برابر است با فاصله استاديمتريک ضرب در Sin2a واضح استچنانچه OM (ارتفاع تاکئومتر از سطح زمين) برابر EN (قرائت مربوط به تار وسط رتيکول) اختيار شود اختلاف ارتفاع بين O و E همان اختلاف ارتفاع بين M و N خواهد بود در غيراين صورت اختلاف ارتفاع بين دو نقطه M و N برابر است با:


h = V + T


h = 1/2 DS Sin a + T ?


Mقرائت مربوط به تار وسط و T ارتفاع تاکئومتراست.

تبصره: براي سهولت عمل قبلاً ارتفاع محور ثانويه تاکئومتر را تا رويزمين اندازه مي گيرند در مواقع قراولروي به شاخص سعي مي شود که قرائت مربوط به تاروسط روي شاخص برابر همين ارتفاع باشد در اين صورت T ، M = 0 خواهد بود.