واژه تاب آوری شهری در برنامه ریزی شهری

[akbari.majid]

در این بخش بازدیدکنندگان گرامی با یکی از مفاهیم جدید در حوزه جغرافیا و برنامه ریزی شهری تحت عنوان "تاب آوری" آشنا می شوند.تاب آوری:تاب آوری در بسیاری از حوزه های علمی و در دامنه وسیعی از اکولوژی تا علوم اجتماعی، روانشناسی و اقتصاد به یک اصطلاح مهم تبدیل شده است. هیچ اجماعی از تعریف تاب آوری که مورد قبول همه رشته های علمی باشد وجود ندارد.واژه شناسی تاب آوری:واژه تاب‌آوری (resilience)، اغلب به مفهوم «بازگشت به گذشته به کار می‌رود که از ریشة لاتین«resilio» به معنای «برگشت به عقب گرفته شده است. حوزه‌ای که این کلمه دراصل از آن استفاده شده هنوز هم مورد بحث است: برخی آنرا به بوم شناسی، برخی دیگر آنرا به فیزیک و عده ای هم معتقدند كه مطالعه تاب آوری از قوانین روانشناسی و روانپزشکی در دهه 1940 میلادی گرفته شده است؛ و مربوط به گارمزی، وارنر و اسمیت است.واژه (Resilience) در فرهنگ لغات، توانایی بازیابی یا بهبود سریع، تغییر؛ شناوری و کشسانی (Webster’s, 2010)، و همچنین خاصیت فنری و ارتجاعی ترجمه شده است. با این توصیف ریشه تاب آوری چه از بوم شناختی، روانشناختی، روانپزشکی، فیزیک یا علوم دیگر اخذ شده باشد، می توان آنرا واژه پذیرفته شده ای در توسعه پایدار و مدیریت بحران دانست.تعاریف تاب آوری:تاب آوری یکی از مهمترین مباحث تحقیق در زمینه رسیدن به پایداری است. به لحاظ زمانی مفهوم تاب آوری از دهه 1970 با شروع کار هولینگ (1973)، بطور روزافزونی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است، به طوریکه درتقابل با استفاده از مفهوم توصیفی، تاب آوری به شکل فزاینده ای به عنوان یک معنای مبهم و انعطاف پذیر دیده شده است. از آن زمان تاب آوری بوسیله رشته های متنوع علمی چون، اقتصاد، علوم سیاسی, اجتماعی و برنامه ریزی مورد استفاده قرار گرفته و هر رشته نیز تعاریف خاصی را برای آن تدارک دیده است. از پژوهش‌های انجام شده در ارتباط با واژه تاب آوری در برنامه‌ریزی شهری می‌توان به رساله دکترای جناب آقای دکتر محمد رضا رضایی (عضو هیأت علمی گروه جغرافیای دانشگاه یزد) تحت عنوان "تبین تاب آوری اجتماعات شهری به منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی (زلزله) مطالعه موردی: شهر تهران" به راهنمایی آقایان دکتر مجتبی رفیعیان و دکتر علی عسگری و مشاوره آقایان دکتر اکبر پرهیزکار و دکتر سیاوش شایان که بهمن ماه سال 1389 گذشته دفاع شده است، اشاره نمود.