حرف شنوی رگ های خونی از نانوذرات!

[masoume.a.92]

گروهی از پژوهشگران توانسته‌اند با نانوذره‌های طلای پوشانده‌شده از سه نوع پپتید بر رگ‌سازی تاثیر بگذارند. از آن جا که رگ‌سازی عاملی مهم در درمان بسیاری از بیماری‌هاست و جلوگیری از آن گامی مهم در درمان تومورهای سرطانی‌ است، این آزمایش‌ها می‌توانند گامی بزرگ در بهداشت و درمان باشند. می‌توان نانوذره‌های پپتید-پوشیده‌ی طلا را در رویاندن رگ‌های خونی یا جلوگیری از آن به کار بست. این یافته‌ای تازه از گروهی فیزیک‌دان و زیست‌شناس از دانشگاه Southampton در بریتانیا است. پژوهشگران می‌گویند آزمایش‌هایشان می‌توانند گامی بزرگ به سوی درمان‌های بهتر سرطان با نانو‌ذره‌های پوششی باشد.
رگ‌زایی فرآیندی‌ است که با آن رگ‌های خونی درون بدن شکل می‌گیرند. این روند در رشد و نمو حیاتی‌ است و در فرآیند‌هایی چون ترمیم جراحت‌ها، بیماری‌های رماتیسمی و بارداری نقشی بزرگ دارد و البته در رشد و گسترش تومورها نیز درگیر است؛ از این رو اداره‌ی رگ‌سازی می‌تواند به درمان‌های تازه‌ای برای سرطان راه ببرد.
رگ‌سازی زمانی آغاز می‌شود که ملکول‌های ویژه‌ای، یاخته‌های پوششی را که مانند آستر رگ می‌باشند، برمی‌انگیزانند؛ این ملکول‌ها به گیرنده‌های عامل رشد رگ که در یاخته‌های پوششی درون رگ هستند، می‌پیوندند.
این برانگیزش به چندشاخه‌ شدن یاخته‌های پوششی – به شکلی زنجیروار- و از آن جا شکل دادن ساختار رگی تازه‌ای می‌انجامد. این فرآیند با پیام‌هایی که رشد رگ‌ها را با عامل‌های پیش‌رگ‌سازی یا جلوگیری از رشد‌شان با عامل‌های ضد‌رگ‌سازیتنظیم می‌کنند، برانگیخته می‌شود.
جلوگیری از بروز اثرات جانبی
داروهای رگ‌سازی می‌توانند با کاهش یا افزایش رشد مویرگی در درمان برخی بیماری‌ها به کار روند، اما این تنها برای مدت کوتاهی اثربخش خواهدبود. اغلب اوقات باید مقدار مصرفی را بیش‌تر کرد و این می‌تواند به اثرات جانبی و حتی مسمومیت بی‌انجامد.
آنتونیوس کاناراس ِ فیزیک‌دان، تیموثی میلر ِ زیست‌شناس و همکاران، باور دارند که نانوذره‌ها می‌توانند بسیاری از مشکلات ویژه‌ی دارو‌های رگ‌سازی را حل کنند. نانوذره‌ها، حامل‌های موثر و توزیع‌کننده‌های مناسب دارویی‌اند، چراکه می‌توانند مقدار زیادی از ملکلو‌های درمانی را در خود بگیرند و آن‌چه حتی بهترشان می‌کند این است که سطح‌شان با ملکول‌های گیرنده (بیش‌تر با پادتن‌ها) پوشانده می‌شود. بدین‌ ترتیب می‌توان مطمئن بود که داروها به بخش‌های ویژه‌ای از بدن مثلا توموری که مورد نظر است، می‌رسند.
این گروه، چگونگی کارکرد نانوذره‌های ِ طلای ِ پوشانده‌شده با سه نوع پپتید در رویاندن رگ‌های خونی یا جلو‌گیری از آن در جانداران را سنجیده‌است. نخستین پپتید ( که پژوهشگران p1 می‌خوانندش) به گیرنده‌های «عامل‌های رشد پوشش رگی» پیوسته و ژن‌های برانگیزاننده‌ی پیام‌های زنجیروار را پخش می‌کند؛ سومین پپتید (P3) به گیرنده‌های عصب‌دوست-۱ پیوسته، و از درست شدن موی‌رگ‌ها جلوگیری می‌کند؛ دومین پپتید (P2) یک عامل سنجه‌ای‌ است، چراکه با هیچ‌یک از این گیرنده‌ها برهم‌کنش ندارد، اما به سادگی به درون یاخته می‌رود.
ترمیم جراحت‌ها
کاناراس می‌گوید: «دریافتیم که نانوذره‌های برانگیزاننده، رشد را دوبرابر می‌کنند و نمونه‌های جلوگیری‌کننده به شکل معنی‌داری رگ‌سازی را خاموش می‌کنند.»
او می‌گوید: برانگیختن رگ‌سازی می‌تواند در موقعیت‌هایی که در آن‌ها خواهان رشد رگ هستیم مانند ترمیم جراحت‌ها و یا شرایطی که جلوگیری از رگ‌سازی لازم است مثلا در کند کردن رشد تومور یا توقف آن، مفید باشند.
به نوشته تارنمای انجمن فیزیک، کاناراس باور دارد که چنین مطالعه‌هایی برای درک چگونگی تاثیر نانوذره‌ها بر رشد رگ‌ها مهم بوده و برخورد با رگ‌سازی با نانوذره‌های طلا، راه‌هایی تازه در مسیر پیشرفت داروها می‌گشاید.
او می‌گوید: «به یقین گام بعدی در مطالعه‌هایم دست‌کاری رگ‌سازی تومور است.» «به خوبی می‌دانیم که یاخته‌های سرطانی برای آن که بتوانند رشد کنند به رگ‌سازی نیاز دارند. آیا ممکن خواهد بود که با به‌کارگیری نانوذره‌ها، رگ‌سازی را در نزدیکی یک تومور متوقف کنیم و چنین ترفندی تا چه اندازه بازده خواهد داشت؟ این‌ها پرسش‌هایی هستند که گروه پژوهشی ما از خود می‌پرسد.»
منبع: ایسنا