مراحل سنی

[mozhgan.s]

همه ما در زمان‌های مختلف زندگی خود نیازهای متفاوتی داریم. در واقع با ورود به هر سنی ویژگی‌های شخصیتی و عاطفی ما تا حدودی دستخوش تغییرات قرار گرفته و به دنبال آن اهداف و برنامه‌های زندگی متحول می‌شود و حتی گاهی با آسیب‌های پیدا و پنهانی مواجه می‌شویم.

بنابراین شناخت و مرور اطلاعات و خصوصیات مربوط به هر دوره سنی می‌تواند تا حدودی بر بینش ما افزوده و دور اندیشی ما پیش زمینه‌ای برای رسیدن به مرز تعادل و آرامش در هر مرحله از زندگی باشد. البته به‌خاطر داشته باشید با چنان سرعتی كه بشر در حال تغییر و دگرگونی است احتمال دارد در آینده تغییراتی همچون بالاتر رفتن سن ازدواج، شیوه‌های زندگی غیرسنتی، طول عمر بیشتر، افزایش توقعات و... بر مسیر زندگی افراد تاثیر گذاشته و متعاقب آن مراحل زندگی را تحت‌الشعاع قرار داده و باعث تغییر مراحل زیر گردد.

۱۶ تا ۲۲ سالگی؛ اواخر دوره نوجوانی

در این دوران فرد در حال ترك دنیای والدین است و برای استقلال و قطع وابستگی خود اما نه به شكل پایدار برنامه‌ریزی كرده و افكار و عقاید جدیدی را در ذهن خود می‌پروراند. اما خطرناك‌ترین آسیبی كه در این دوران فرد را تهدید می‌كند مقوله شیفتگی فرد در برابر دیگران و اغوا شدن توسط اطرافیان است.

۲۲ تا ۲۸ سالگی؛ جوانی اول

كسب استقلال در كار و ازدواج از عمده‌ترین تلاش‌های این دوره است. در عین حال به كار بردن تجربیات كارآمد پدر و مادر، نشان دادن لیاقت و شایستگی خود به والدین، اعتماد به نفس بالا، خودسازی برای آینده و در نظر گرفتن ملاحظات خانوادگی و زناشویی از دیگر موارد است. تلاش مهم این دوره سازگاری شغلی، خانوادگی و یافتن رموز زندگی سالم و بدون آسیب جدی است. اما احتمال دارد آسیب‌های تعاملی، رفتاری، خانوادگی، شكست شغلی، شكست در ازدواج، متاركه و طلاق از پیامدهای منفی این دوره باشد.

۲۸ تا ۳۲ سالگی؛ جوانی دوم

در این دوره افراد تعهدات اولیه خود در قبال روابط، ازدواج، خانواده و شغل را زیر سوال می‌برند. در این مرحله احتمال وقوع ارزیابی‌های مجدد و تغییرات مختلف وجود دارد. در واقع مرحله‌ای به ویژه آسیب‌پذیر برای تداوم موقعیت فعلی است. به همین دلیل این دوره را اصطلاحا دوره بازكاوی و بازنگری زندگی می‌نامند. چرا كه بیشترین طلاق‌ها و جدایی‌ها مربوط به این دوره است. هر چند كه انتخاب برخی افراد آن است كه به گزینش‌های پیشین خود ادامه دهند.

۳۲ تا ۳۹ سالگی‌؛ زمان پخته شدن

درگیر شدن در كار، كمك به رشد و پویایی فرزندان و اولویت دادن به آن ها، به رسمیت شناختن نكات اخلاقی در نقش پدر و مادر، تعدیل شخصیت، توجه بیشتر به موضوعات كسب و كار و تثبیت وجه و اعتبار تا حدود ۳۵ سالگی از ویژگی‌های بارز این دوره است. شاید برای یك زن این دوره سنی اولین فرصتی باشد كه درصدد انتخاب شغل برآید.

۳۹ تا ۴۳ سالگی ؛ نقطه عطف زندگی

بحران میانسالی و آشوب درونی از تجربیات این دوره است. در این مرحله شاید معلوم شود كه رویاهای اولیه قابل دستیابی نبوده‌اند. تحیر و بلاتكلیفی در این باره كه چرا اینجا هستم و به كجا می‌روم؟ این احساس كه در زندگی چیزی كم است، پیدا كردن افكار احتمالی درباره تشكیل خانواده‌ای جدید و یا تعویض و شروع شغلی جدید. توصیه آسیب‌شناسان در این مرحله، كنارآمدن با هریك از این تفكرات و دغدغه‌ها و نگاه منطقی به آنهاست كه موجب كاستن آسیب‌های بعدی می‌شود. به یاد داشته باشید اغلب آسیب‌ها در اثر عجله در تصمیم‌گیری به وجود می‌آید و آینده خوشی را برای شما رقم نخواهد زد.

۴۳ تا ۵۰ سالگی؛ تثبیت مجدد و به بار نشستن

مروری شخصی به الگوهای پرورش فرزند، شكوفایی شغلی، توجه به رشد شخصیتی، ارزیابی مجدد روابط خود با بلوغ فرزندان، رسیدن آنها به دوره بزرگسالی و تماشای آنها كه در حال به آزمایش گذاردن استقلال خود هستند.

۵۰ تا ۶۵ سالگی؛ شروع مجدد

در حال لذت بردن از آرامش نسبی، داشتن یقین و انبساط خاطر نسبت به زندگی، برنامه‌ریزی برای دوران بازنشستگی، احتمالا كاهش انرژی و قدرت جسمانی، مرگ همسر یا دوستان، كاهش احتمال تن دادن به كارهای مخاطره‌آمیز، سر و سامان دادن فرزندان، پذیرش نقش پدر و مادر در زندگی فردی دیگر (عروس یا داماد)، مطرح شدن برخی سوالات معنوی، امكان رشد خلاقیت و نوآوری، آزاد شدن از قید كار (هر چند برخی افراد در این زمان به شغل جدیدی روی می‌آورند) و مسئولیت‌های مراقبت از پدر و مادر سالخورده، از جمله خصوصیات این مرحله است.

۶۵ سالگی به بالا؛ دوره انتقال به بازنشستگی

پایان دادن به كار برای در اختیار داشتن وقت بیشتر برای سرگرمی و كارهای تفننی و سلایق شخصی، گذران زمان با نوه ها، داشتن فرصت‌هایی برای افزایش فعالیت‌های اجتماعی و محلی و لذت بردن از مسافرت با خانواده و احتمالا ورود به خانه سالمندان. ناگفته نماند با بالا رفتن سن و به موازات آن طولانی شدن عمر، مفاهیم و تعاریف مربوط به شغل و بازنشستگی نیز تغییر می‌كند.