گوشت قرمز را تا چه حدی باید بپزیم؟

[Almas Parsi]

گوشت قرمز را تا چه حدی باید بپزیم؟

اصولاً ما ایرانی‌ها عادت داریم غذا را بیش از آنچه نیاز است، حرارت دهیم و بپزیم و از غذاهای به اصطلاح جا‌افتاده بیشتر خوش‌مان می‌آید!

گوشت قرمز دوست دارید؟ اگر پاسخ‌ تان مثبت است، پس حتما از استیک هم خوش‌تان می‌آید! البته استیک به شیوه‌های مختلفی پخته می‌شود و با توجه به مدت زمان و درجه حرارتی که با آن پخته می‌شود، متفاوت است به همین دلیل استیک به 3 نوع آبدار، نیم‌پر و مغز‌پخت تقسیم می‌شود.

اما به نظر شما کدام استیک خاصیت بیشتری دارد؟

دکتر علی‌اکبر سهیلی آزاد، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده بهداشت:

اگر می‌خواهید بیماری عفونی نگیرید، کاملا پخته بخورید

مسلما استیکی که خوب پخته شده باشد، از نظر بهداشتی بهتر است چون ممکن است گوشت‌ها دچار آلودگی‌های انگلی مختلف از جمله آلودگی به انگل تنیاها باشند. به این ترتیب اگر مغز گوشت خوب حرارت نبیند، این انگل‌ها از طریق گوشت به انسان منتقل می‌شود و مشکلات زیادی برای دستگاه گوارش فرد ایجاد می‌کند. غذاهای گوشتی دیگر مانند کباب کوبیده و کباب برگ هم درست مثل استیک باید با حرارت ملایم پخته شده تا خوب مغز‌پخت شوند؛ به این ترتیب موادمغذی گوشت هم از بین نمی‌رود. وقتی حرارت شعله بالا باشد نه‌ تنها مواد مغذی گوشت از بین می‌رود، بلکه سوختگی هم در آن ایجاد شده و چربی‌های سطح گوشت می‌سوزد و مشکلات زیادی برای بدن ایجاد می‌کند، ضمن اینکه چنین نحوه پختی هم می‌تواند بسیاری از آلودگی‌های میکروبی گوشت از جمله سالمونلا را از بین ببرد.

دکتر رضا راست‌منش، متخصص تغذیه:

اگر می‌خواهید مواد مغذی به شما برسد، آبدار بهتر است

اصولا ما ایرانی‌ها عادت داریم غذا را بیش از آنچه نیاز است، حرارت دهیم و بپزیم و از غذاهای به اصطلاح جا‌ افتاده بیشتر خوش‌مان می‌آید! در حالیکه حرارت معقولی که باعث تراوش عصاره گوشت می‌شود، برای پختن آن کافی است! وقتی گوشت را زیادی می‌پزیم، غیر از نابود کردن ویتامین‌ها و مواد مغذی آن، ساختار پروتئین ارزشمند گوشتی که این روزها گران‌تر هم شده، با حرارت خیلی زیاد تغییر می‌کند و نه‌ تنها گوشت هضم نخواهد شد، بلکه جذبی هم اتفاق نمی‌افتد! به این ترتیب باقی‌مانده گوشت هضم نشده به روده می‌رسد و به عنوان خوراک باکتری‌ها مورد تخمیر قرار می‌گیرد و مواد سمی تولید می‌شود که هم به روده بزرگ آسیب می‌رساند، هم نفاخ است و هم احساس بد انباشتگی را ایجاد می‌کند و گاهی هم باعث یبوست می‌شود.

اینکه گفته می‌شود، گوشت‌ها ممکن است سرطان‌زا باشد، زمانی اتفاق می‌افتد که گوشت را آنقدر حرارت می‌دهیم که نه‌ تنها مغز‌پخت می‌شود که ساختار پروتئین‌ها تغییر می‌کند و آنزیم‌هایی که قادر به هضم شکل اولیه پروتئین گوشت هستند، دیگر نمی‌توانند پروتئین تغییر شکل داده را هضم کنند چون وقتی گوشت حرارت زیاد می‌بیند، مولکول‌ها و رشته‌های پروتئینی‌اش چنان در هم تنیده می‌شود که آنزیم‌ها دیگر به آنها دسترسی ندارند، بنابراین گوشتی که خورده‌ایم، نه‌ تنها هضم و جذب نمی‌شود بلکه موجب نفخ و تولید مواد سمی شده و هیچ کمکی به عضله‌سازی و تقویت بدن نخواهد کرد.

دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه:

حد وسط بهتر است

به طور کلی بهترین روش طبخ گوشت بخارپز یا کباب کردن است؛ به شرطی که کباب کردنش منجر به ایجاد سوختگی‌های موضعی روی سطح گوشت نباشد که می‌توانند سرطان‌ زا باشند، بنابراین اگر از شیوه‌ای برای تهیه استیک استفاده شود که حرارت به طور یکنواخت به تمام سطح آن برسد و گوشت بدون سوختن، کاملا پخته شود، بهترین شیوه طبخ خواهد بود. گوشت نپخته یا نیم‌پخته هم هضم و جذب سختی خواهد داشت. به خصوص اگر مصرف‌کننده کودک، نوجوان یا سالمند باشد که عملکرد دستگاه گوارش او نسبت به یک فرد بالغ ضعیف‌تر است، هضم و جذب این پروتئین می‌تواند مشکل و حتی منجر به نابردباری‌های گوارشی هم شود، ضمن اینکه احتمال آلودگی‌های میکروبی هم همیشه وجود دارد، بنابراین اگر هنگام پخت، حرارت کافی به تمام قسمت‌های گوشت نرسد احتمال این آلودگی‌ها بیشتر است.

البته نباید فراموش کرد که بیش از حد پختن گوشت - که با علائمی مثل برشته و قهوه‌ای شدن سطح گوشت یا حتی سوختن بعضی قسمت‌ها قابل تشخیص است- هم می‌تواند مانع هضم و جذب خوب آن شود. به بیان ساده گوشت خام دیر هضم است و گوشتی که از حالت پخت معمولی فراتر رفته، قسمت‌های برشته و سوخته‌اش بسیار دیر هضم هستند و باعث بروز مشکلات گوارشی می‌شوند؛ چرا که فیبرهای موجود در گوشت با پختن زیاد، در هم تنیده می‌شوند و آنزیم‌های گوارشی به سختی می‌توانند آنها را هضم کنند. گوشت در حدی که بافتش نرم شده باشد و راحت جویده شود، بدون برشته و قهوه‌ای شدن، گوشت پخته به حساب می‌آید؛ پس نیازی نیست که برای مدت زمان بیشتری روی حرارت بماند.


گردآوری: گروه سلامت سیمرغ