اخلاق در مراقبه

[نارون1]

[نیویورک تایمز-پژوهشکده علوم شناختی :]

مراقبه ابزاري امروزي براي ارتقاي ذهن است. شواهد علمي حاكي از آن است كه ورزش مي­تواند خلاقيت، حافظه و نمرات آزمون­هاي استاندارد هوش را افزايش دهد. تعدادي از برنامه­هاي تمريني مراقبه ("Mindfulness") جهت افزايش عملكرد فردي، رهبري و سودمندي استفاده مي­شود. تأملي كوتاه نشان مي­دهد، ارتباط کمی بين تعاقب اين مزايا و هدف مراقبهي كه در اصل درنظر گرفته شده است وجود دارد.

در اوايل تمركز مربيان مراقبه بر دستاوردها در امتحانات و افزايش خلاقيت در كسب و كار نبوده است. همان گونه كه بودا بيان مي­كند " من تنها يك چيز آموزش داد و آن هم اين است: رنج و خاتمه دادن به رنج". براي بودا، به عنوان رهبر معنوي مدرن، هدف مراقبه به همين سادگي است. كنترل فزاينده ذهن كه مراقبه نويد آن را مي­دهد، جهت كمك به استفاده كنندگان از اين روش است تا جهان را از راه جديد و مهربان­تر ببينند تا از دسته­بندي كردن (ما/آن­ها، خود/ديگران) كه افراد را از يكديگر جدا مي­سازد، رهايي يابند.



اما آيا مراقبه همان گونه كه ادعا شده عمل مي­كند؟ آيا در اصل بر كاهش رنجي كه به طور تجربي قابل اثبات باشد اثر دارد؟


محققان براي پاسخ به اين سوالات آزمايشي ترتيب دادند:


39 فرد كه در دوره 8 هفته­اي مراقبه شركت كرده بودند و تجربه گذراندن اين دوره را نيز نداشته­اند تحت آزمايش قرار گرفتند. سپس 20نفر از آن­ها به صورت تصادفي در كلاس­هاي هفتگي مراقبه شركت كردند، همچنين از آن­ها خواسته شد با استفاده از دستورالعمل­هاي راهنماي ضبط شده در خانه نيز تمرين كنند. از 19 نفر باقي مانده خواشته شد در ليست انتظار براي دوره­هاي بعدي بمانند.


پس از دوره 8 هفته­اي دستورالعمل، از شركت­كنندگان دعوت شد براي سنجش حافظه­، توجه و توانايي­هاي شناختي مرتبط در آزمايشگاه حضور يابند. اما همان طور كه ممكن است پيش­بيني كنيد، افرادي كه تحت مراقبه قرار گرفته بودند در رويارويي با رنجش شفقت بيشتري نشان دادند. جهت درك رفتار شركت كنندگان قبل از اينكه متوجه شروع آزمايش شوند، موقعيت­ها به صورت مقطعي طراحي شد.

زماني كه يك شركت كننده وارد اتاق انتظار شد، سه صندلي در مقابل خود مي­ديد، روي دو تا از آن­ها افراد ديگر نشسته بودند. طبيعتاً، او روي صندلي باقي مانده مي نشست. سپس فرد چهارم با عصا و پاي شكسته در حالي كه آه و ناله مي­كرد وارد اتاق شد و با ناراحتي به ديوار تكيه داد. دو فرد ديگر در اتاق، زن بيمار را ناديده گرفتند (هر سه مخفيانه براي آزمايش كار مي­كردند)، بدين ترتيب، فرد شركت كننده بر سر دوراهي اخلاقي قرار گرفت.


تنها 16 درصد از افرادي كه تحت مراقبه قرار نگرفته بودندو 50 درصد افرادي كه تحت مراقبه قرار گرفته بودند صندلي خود را به خانم بيمار دادند.اين كار نه تنها ميزان تحت تأثير قرار گرفتن را به دليل 8 هفته مراقبه افزايش داد، بلكه به دليل ديگر، قرارگيري در بافتي كه ملاحظات رفتاري بازداري شود: شاهد ناديده گرفتن فردي كه تحت تنش بود- روانشناسان اين حالت را اثر تماشاچي مي­نامند- شانس كمك كردن فرد را كاهش مي­دهد. با اين حال، مراقبه پاسخ مشفقانه را سه برابر افزايش مي­دهد.


افزايش مهرباني افراد مراقبه كننده مي­توانند ناشي از توانايي مراقبه براي حل كردن فاصله­هاي ساختگي اجتماعي- اخلاق،‌ مذهب، جهان بيني و از اين قبيل- كه ما را از هم جدا كرده است، باشد.

همچنين، محققان بيان كردند تمرين مختصر مراقبه كنش عصبي را در نواحي مغزي مرتبط با درك همدلانه تنش ديگران- مناطقي از مغز كه مسئول تعديل گر درجه فرد از احساس همبستگي با ديگران است- تغيير مي­دهد.