بیشترین کودکان فقیر در کدام منطقه تهران زندگی می کنند؟

[Almas Parsi]

بیشترین کودکان فقیر در کدام منطقه تهران زندگی می کنند؟

یافته های یک پژوهش نشان می دهد منطقه 19 تهران دارای بیشترین کودکان فقیر است.
اندازه گیری ابعاد فقر و پراکندگی آن میان گروه های مختلف اجتماعی و مناطق جغرافیایی نخستین گام در جهت شناسایی گروه های هدف و اتخاذ سیاست های مناسب برای کاهش فقر است.
یکی از مهمترین گروه های هدف کودکان هستند. علی رغم این واقعیت، به ندرت کودکان و حقوق آنها در طرح و اجرای سیاست ها مورد توجه قرار می گیرد. حال آنکه محرومیت کودکان از امکانات رفاهی کافی، نه تنها آنها را با دشواری های گوناگون مواجه می کند بلکه این وضعیت اسفناک در دوران بزرگسالی آنها نیز تکرار می شود.
پژوهشی در کشور به بررسی سیمای فقر کودکان در مناطق 22 گانه شهر تهران در سال 87 پرداخته است. گستردگی پژوهش شامل 22 هزار خانوار تهرانی بوده است.



این مطالعه درحالی که به موضوع فقر کودکان تمرکز دارد، به بررسی ارتباط بین ویژگی های خانوار و فقر کودکان نیز اشاره می کند چراکه در واقع اغلب محرومیت های اجتماعی و اقتصادی کودکان فقیر،انعکاس محرومیت خانوادگی آنهاست و این موضوع اهمیت پرداختن به فقر کودکان را برجسته تر می کند.
پژوهش حاضر فقر کودکان را بر اساس رویکرد نیازهای اساسی خط فقر محاسبه و بررسی کرده است.
تحقیق پیش رو به عوامل متعددی در شکل گیری فقر کودکان اشاره می کند که از آن جمله رشد اقتصادی پایین و نابرابری در توزیع درآمد، سلامت کودکان، فرسایش خانوار (اعتیاد، طلاق، مشکلات عاطفی، محرومیت مالی، کاهش امید به زندگی، کاهش عزت نفس، بروز جرم و جنایت و بزهکاری در کودکان و ...) و عوامل جمعیتی است.
در این مطالعه برای تعیین خط فقر، ارزش پولی سبد غذایی تعیین شده توسط انستیتو تغذیه برای یک فرد بزرگسال برحسب دو هزار کالری در روز محاسبه شد. سپس با محاسبه نسبت مخارج غذا به کل مخارج که از مخارج خانوارهای نمونه محاسبه شد، این میزان به عنوان خط فقر یک فرد بزرگسال در نظر گرفته شد و سپس با استفاده از روش مقیاس معادل، حداقل مخارج مورد نیاز برای خانوارهای دو نفر و بیشتر با توجه به خط فقر خانواده یک نفره محاسبه شد. در ادامه خانوارهای فقیر از غیر فقیر متمایز شد و پس از شناسایی خانوارهای فقیر به تفکیک بعد آنها، تعداد کودکان در خانوارهای فقیر محاسبه شده و نرخ فقر کودکان در شهر تهران به دست آمد.



بررسی توزیع فقر در مناطق 22 گانه شهر تهران در این تحقیق نشان داد: 10.9 درصد از کودکان فقیر، در منطقه 19 و 0.7 درصد در منطقه 3 ساکن هستند و بنابراین منطقه 19 تهران دارای بیشترین و منطقه سه دارای کمترین کودکان فقیر است.
طبق این یافته ها 65.6 درصد کودکان منطقه 19 فقیر هستند که این معادل 10.9 درصد کل کودکان فقیر شهر تهران است اما تنها حدود 15 درصد کودکان منطقه 3 معادل 0.7 درصد کل کودکان فقیر شهر تهران در فقر به سر می برند.
یافته های پژوهش تعداد کودکان فقیر را نیز به ترتیب مناطق 22 گانه چنین نشان می دهد: منطقه یک 0.9 درصد، منطقه دو 0.9 درصد، منطقه سه 0.7 درصد، منطقه چهار 5.1 درصد، منطقه شش 1.6درصد، منطقه هفت 3.1 درصد، منطقه هشت 3 درصد، منطقه نه 4.2 درصد، منطقه ده 3.6 درصد، منطقه یازده 3.6درصد، منطقه دوازده 6.6 درصد، منطقه سیزده 3.9 درصد، منطقه چهارده 5.6 درصد، منطقه پانزده 7.2 درصد، منطقه شانزده 6.7 درصد، منطقه هفده 5.2 درصد، منطقه هجده 6.9 درصد، منطقه نوزده 10.9 درصد، منطقه بیست 7.9 درصد، منطقه بیست و یک 5.2 درصد، منطقه بیست ودو 4.1 درصد.
همین نتایج حاکیست: بیشترین درصد نرخ فقر، شکاف فقر و شدت فقر مربوط به منطقه 19 و کمترین مربوط به منطقه 3 است.
این پژوهش در ادامه به بررسی شاخص های فقر در مناطق شهر تهران با ویژگی های سرپرستان خانوار پرداخته است. در این شاخص، سن، جنسیت خانوار، تحصیلات، نوع شغل سرپرست خانوار و نیز بعد خانوار مورد توجه قرار گرفته است.
بیشترین کودکان فقیر در چه خانواده هایی هستند؟

نتایج بررسی نشان داد: 38 درصد کودکان فقیر در خانوارهای چهار نفره به سر می برند و شدت فقر در خانوارهای چهار نفره 10.57 درصد و شکاف فقر 3.7 درصد است.
یافته های تحقیق حاضر درباره نرخ فقر کودکان و خانوارهای فقیر با توجه به نوع شغل سرپرست خانوار حاکیست: نرخ فقر کودکان در خانوارهای با شغل رسمی در شهر تهران نزدیک به 38 درصد و در خانوارهای با مشاغل غیررسمی 45 درصد است.
همچنین شکاف و شدت فقر در خانوارهایی که مشاغل غیررسمی دارند، بالاتر از مشاغل رسمی به دست آمده است.
این تحقیق خانوارها را بر اساس تحصیلات سرپرست خانوار به دو گروه دارای تحصیلات عالی (فوق دیپلم یا بالاتر) و فاقد تحصیلات عالی (دیپلم و کمتر) تقسیم کرده است. یافته های تحقیق نشان داد نرخ فقر کودکان در خانوارهای با تحصیلات عالی سرپرست خانوار 26.26 درصد و در خانوارهای فاقد تحصیلات عالی دو برابر این رقم است. همین طور شکاف فقر و شدت فقر در خانوارهایی با سرپرست فاقد تحصیلات عالی دو برابر خانوارهای با تحصیلات عالی است.
بررسی جنسیت سرپرست خانوار کودکان فقیر هم حاکی از آن است که نرخ فقر کودکان خانوادههای مرد سرپرست 43.84 و خانواده های زن سرپرست 47.32 درصد است که نشان می دهد کودکان خانواده های زن سرپرست آسیب پذیرند.
پژوهش حاضر در ادامه ی بررسی نرخ فقر کودکان مناطق 22 گانه شهر تهران با توجه به سن سرپرستان خانوار پرداخته است. بر اساس یافته های این بخش از پژوهش، در گروه سنی سرپرستان خانوار 4554 سال نرخ فقر کودکان 46.34 درصد است، درحالی که در گروه سنی 65 سال نرخ فقر کودکان 60.5 درصد و بالاترین نرخ فقر کودکان در این پژوهش است.
بر اساس این تحقیق، این مساله می تواند ناشی از فقر فرهنگی در خانوارهای با سرپرستان 65 سال و بیشتر باشد که علی رغم بعد بالای خانوار و سن بالای سرپرستان خانوار، فرزند زیر 18 سال دارند، بنابراین می توان نتیجه گرفت که احتمال وقوع فقر کودکان در چنین خانوارهایی بیشتر باشد.
یافته های این مطالعه تاکید می کند: فقر کودکان به شدت وابسته به ویژگی های سرپرست خانوار آنها است. حال آن که ارتباط بین درآمد خانوار، هزینه ی زندگی و ایجاد شرایط امن اقتصادی برای خانوار ها، گام حیاتی برای رفاه کودکان است. بنابراین سیاست های کاهش فقر کودکان باید معطوف به ارتقای سطح رفاه سرپرست خانوار ها از طریق حمایت قانونی از دستمزد سرپرست خانوارهای محروم با تاکید بر اصلاح سطح دستمزد های حداقلی و بیمه های بیکاری باشد.

منبع : ایسنا