ماجرای فدک حضرت فاطمه زهرا (س) چه بود؟
ارسال شده توسط مدیر در تاریخ 15. اردیبهشت 1390 - 7:39فدك یكی از دهكدههای آباد و حاصلخیزی است كه نزدیك خیبر است و تا مدینه 140 كیلومتر فاصله دارد. در سال هفتم هجرت قلعههای خیبر یكی پس از دیگری فتح شد و قدرت مركزی یهود در هم شكست. ساكنان فدك با پیامبر اسلام(ص)، نجنگیدند و تسلیم شدند و در برابر پیامبر(ص) متعهد شدند كه نیمی از زمینها و باغهای خود را به آن حضرت واگذار كنند و نیمی دیگر را برای خود نگهدارند و در عین حال كشاورزی سهم پیامبر(ص) را هم به عهده گرفتند و در برابر آن حقی دریافت میكردند.
طبق صریح قرآن کریم، سرزمینهایی كه بدون هجوم نظامی به دست مسلمانان میافتاد متعلّق به شخص رسول خدا (ص) میباشد و هر گونه بخواهد میتواند عمل كند.
« وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَیهِ مِنْ خَیلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ یسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ یشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ [حشر/6] و آنچه را خدا از آنان [= یهود] به رسولش بازگردانده (و بخشیده) چیزی است که شما برای به دست آوردن آن (زحمتی نکشیدید،) نه اسبی تاختید و نه شتری؛ ولی خداوند رسولان خود را بر هر کس بخواهد مسلط میسازد؛ و خدا بر هر چیز توانا است!».
تکلیف فدک نیز با آیه دیگری روشن شد:
«و آتِ ذَالقربی حقّه[اسراء/26] و حقّ نزدیكان را بپرداز»
با نزول این آیه، پیامبر اسلام دخترش فاطمه را خواست و فدك را به او داد.[1]
اعطاء فدک به حضرت زهرا (س) با مسأله امامت و ولایت ارتباط نزدیكی دارد، پیامبر(ص) هنگامی كه علی(ع) را به جانشینی برگزیدند به دستور خدای متعال (آیه 26 سوره اسراء) منبعی مالی را در اختیار ایشان و خاندانشان كه از نسل حضرت زهرا(س) میباشند قرار دادند در حقیقت حضرت زهرا(س) به عنوان محور امامت و ولایت در موقعیتی قرار داشتند كه بخشیدن فدك به آن حضرت اعطاء به بیت امامت بوده است.
گواه این ادعا روایات صحیحهای است كه در این رابطه نقل شده است؛ چنان كه حضرت موسی بن جعفر(ع) در گفتگویی كه با هارون الرشید، خلیفه عباسی دارد به این مطلب اذعان میكنند: «روزی هارون خطاب به حضرت موسی بن جعفر(ع) میگوید: حدود فدك را مشخص كن تا آن را به شما بازگردانم، نخست آن حضرت امتناع میورزند ولی با اصرار هارون میفرمایند: نمیپذیرم مگر طبق مرزهای حقیقی آن را بازگردانی -. هارون میگوید: مرزهای حقیقی آن كجاست؟ حضرت میفرمایند: اگر مرزهای آن را مشخص كنم آن را باز نخواهی گردانید. هارون پاسخ میگوید: تو را به حق جدت سوگند میدهم كه بگویی.
امام(ع) میفرمایند: نخستین مرز آن «عدن» است. با شنیدن این كلام رنگ هارون تغییر میكند. آن حضرت ادامه میدهد: و مرز دیگر آن سمرقند و مرز سوم آن آفریقا و آخرین مرز آن دریای خزر - سیف البحر - و ارمنستان ناراحتی هارون بیشتر شد.
هارون میگوید: این كه همه دنیاست و برای ما چیزی باقی نمیماند، پس من برخیزم تا تو بنشینی! حضرت میفرماید: پیشتر به تو گفتم كه اگر مرزهای آن را مشخص كنم آن را به من باز نمیگردانی!».[2]
ابن ابی الحدید از علمای برجسته اهل سنت و شارح نهجالبلاغه در رابطه با مسأله فدك مطلبی دارد كه شنیدنی است؛ او میگوید: «از استادم علی بن فارقی كه از استادان مدرسه عربیه در بغداد بود پرسیدم: به نظر شما آیا فاطمه در مورد ادعای خود نسبت به فدك راست میگفت؟ گفت: آری، راست میگفت، پرسیدم: پس چرا ابوبكر فدك را به فاطمه بازنگردانید؟ پرسش مرا با كلام لطیفی پاسخ داد؛ گفت: اگر آن روز ابوبكر فدك را به فاطمه برگردانده بود، فردا فاطمه میآمد و مدعی خلافت میشود و ابوبكر نیز در رد ادعای آن عذری نداشت، زیرا صداقت فاطمه را نسبت به فدك بدون شاهد و دلیل پذیرفته بود. سپس ابن ابی الحدید میافزاید: این كلام استادم حرف درستی است».[3]
[1]. مجمع البیان، ج 3، ص 411، شرح ابن ابی الحدید، ج 16، ص 248.
[2]. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 48، ص 144 و ج 29، ص 200.
[3]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 4، ص 80.
علاقه مندی ها (Bookmarks)