بازخوانی راز ستون های مارپیچ مسجد وکیل

[Vahid Ghorbnai]

سرپرست معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی فارس گفت:‌به همت محققان فارسی و پس از پنج سال مطالعه و انجام تحقیقات زلزله نگاری ، بازخوانی راز ستون های مارپیچ مسجد وکیل میسر شد.
حکمت نیا افزود: با مطالعات انجام شده در آزمایشگاه سازه و مقاومت ، مشخص شد که معماران زندیه با بهره گیری از معماری بودائیان که از زمان نادرشاه افشار وارد معماری ایرانی اسلامی شد ، ستون ها را مارپیچ طراحی کردند که در مقایسه با ستون های یکپارچه از خاصیت ارجاعی بیشتری برخوردار بوده و مقاومت بیشتری دارد.

وی گفت :‌ نتیجه تحقیقات مشخص نشان می دهد که این ستون ها ، علاوه بر القای مفهوم عروج انسان از فرش تا عرش ، زیبایی خاصی به بنا می دهد و با ایجاد خاصیت ارتجاعی به نوعی بنا را ضد زلزله می کند.مسجد وکیل یکی از بناهای مجموعه زندیه است که کریم خان زند در زمان انتخاب شیراز به عنوان پایتخت حکومتش دستور بنای آن را داد.به گفته پژوهشگران مارپیچ ستون های مسجد وکیل یکی از ویژگی هایی معماری دوره زندیه است که معماری این مسجد را از معماری سایر بناهای تاریخی متمایز می کند.بر اساس شواهد تاریخی این مسجد در مدت 10 سال ساخته شد و کاشی کاری های هفت رنگ زیبایی همچون بناهای دوره صفویه هم چشم نوازی می کند.اما فلسفه مارپیچ ستون ها موضوع بسیاری از محققان شده است که تاکنون چند فرضیه از جمله تاثیر مارپیچ در انتقال صدا ، گرما ، ایجاد خاصیت ارتجاعی برای ضد زلزله شدن بنا ، افزایش مقاومت بنا و مفاهیم فلسفی مطرح ترین فرضیه ها بوده است.