اول ارديبهشت ماه در تقويم ملي ايرانيان همزمان با سالروز تولد شيخ اجل سعدي شيرازي كه فرهنگوران او را به عنوان استاد سخن مي‌شناسند، يادروز سعدي نام گرفته است.

به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، افزون بر يك دهه است كه با مشاركت نهادها و ارگان‌هاي فرهنگي فارس، سعدي پژوهان و سعدي شناسان هر سال با اجتماع بر تربت استاد سخن سعدي شيرازي با نكوداشت ياد اين پيام‌آور انسانيت به تبيين آرا و انديشه‌هاي شيخ اجل مي‌پردازند.

براي آنكه بدانيم سعدي كيست؟ جايگاه اين شاعر گرانمايه در شعر و ادبيات پارسي كجاست و پرداختن به انديشه‌هاي استاد سخن تا چه ميزان به عنوان يك نياز امروزي محسوس است مروري كوتاه بر آنچه درباره افكار و آرا اين شاعر گرانمايه بيان شده است مي‌كنيم.

بسياري از دانشوران و سعدي شناسان توجه به آثار واخلاق سعدي و الهام گرفتن از شخصيت برجسته استادسخن را لازمه و ضرورت زندگي امروزي مي‌دانندو معتقدند:
توجه به آثار و انديشه‌هاي شيخ اجل موجب بازشناسي فرهنگ غني ايراني مي‌شود.

استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه شيراز در اين‌باره گفت: جامعه ايراني بايد به اين موضوع بينديشد كه چگونه گذشته افتخارآميز هنر، فرهنگ و ادبيات ايراني را پاس دارد و محفوظ نگاه دارد.

دكتر كاووس حسن لي، گستره تاثير فرهنگي و ادبي سعدي را جهاني دانست و افزود: اين گستره حتي سياستمداران ايران و جهان را نيز در برمي گيرد، از اين رو برگزاري برنامه‌هايي چون يادروز شاعران پارسي‌گو مي‌تواند گامي مهم در جهت تبيين انديشه سعدي، حافظ و ساير شاعران بزرگ قلمداد گردد كه بايد از آن بهره كافي برد.

دكتر منصور رستگار فسايي پژوهشگر، سعدي شناس و استاد دانشگاه نيز سعدي را شاعري با ابعاد جهاني و بين‌المللي توصيف كرد و گفت: سعدي دركنار ابعاد مختلف شخصيتي شاعري گرانمايه است و معناي زندگي ايراني را در ابعاد بيروني و دروني مي‌توان از شخصيت سعدي الهام گرفت.

استاد و پژوهشگر دانشگاه شيراز افزود: يكي از ابعاد شخصيت سعدي توجه به درون و توجه به دل است كه اين بعد در روحيه ايراني نهفته است و مورد توجه قرارداد.
وي گفت: همچنين توجه به اخلاق و فرزانگي نيز مورد تاكيد سعدي بوده است كه اين بعد نيز در بين ايرانيان جايگاه متعالي دارد؛ از اين رو اصحاب فرهنگ ايرانيان را به بعد اخلاق شهره مي‌دانند.

رستگار افزود: نقطه اشتراك بين شخصيت شاعران بزرگ داشت روح ايراني و فرهنگ ايران است و تلاش فرهنگوران ايراني نيز بايد همين باشد كه اين روح را زنده نگهدارند.

وي گفت: از اين رو شخصيت هر شاعر ايراني اول بايد از بعد ايراني بودن مورد بررسي قرار گيرد و سپس به ساير ابعاد شخصيتي آن شاعر پرداخت.

دو كتاب پر مغز و ارزشمند سعدي بوستان و گلستان است، گلستان و بوستان سعدي حاصل شناخت او از انسان است و اين دو اثر گرايش انساني دارد.

اما آن چه سعدي در كتاب‌هاي خود جمع آوري كرده است حاصل ‪۳۰‬سال دنيا ديدن، تجربه زندگي همراه با تامل، شناخت از ماهيت انسان و بهره‌گيري از حكيمان و عارفان است.

استاد سخن در مرحله‌اي از زندگي به سير و سياحت در بيشتر كشورهاي اسلامي پرداخت، به بلخ و غزنه رفت، به گجرات در هندوستان سفر كرد و با تجربه برهمن‌هاي هند آشنا شد و در دهلي زبان هندي را فرا گرفت.

در اين دوران سعدي از طريق دريا به يمن و حبشه و سپس به كشورهاي عربي رفت و پس از زيارت كعبه مدتي در شام به ويژه در دمشق،بعلبك لبنان و بيت‌المقدس ساكن شد.

سعدي پس از سفرهاي بسيار به شيراز بازگشت و تجارب خود را به نگارش در آورد اين شاعر گرانمايه در سال ‪۶۵۵‬هجري زيباترين و لطيف‌ترين شعرهاي خود يعني بوستان را در ده باب سرود و در آن به مهمترين مسائل اخلاقي و انساني مانند عدل، احسان، عشق، تواضع قناعت، شكر و توبه پرداخت.

سعدي همچنين در سال ‪۶۵۶‬ اثر ديگر خود يعني گلستان را به رشته تحرير در آورد كه آميزه‌اي از نظم و نثر و مجموعه حكاياتي است كه سعدي موضوع آن را تجربه كرده يا ساخته ذهن او است.

در كنار همه اوصافي كه براي سعدي به عنوان شاعر پر آوازه ايراني، آورده‌اند بسياري سعدي را به عنوان پيام‌آور انسانيت مي‌شناسند.

سعدي سفير انسانيت، همبستگي و همزيستي است و براي گفت‌وگوي فرهنگ‌ها و تمدنها با اشعار زيباي خود زمينه‌سازي كرده است.

از اين رو استاد سخن در اشعار خود به عالم معنويت، عرفان و فلسفه ورود كرده است و به بيان دردها و مشكلات بشريت و ارائه راه حل پرداخته است.

تاثيرپذيري شاعران سرزمين‌هاي ديگر از شعر و ادبيات سعدي نيز موضوعي است كه در پژوهش‌هاي مختلف به آن پرداخته شده است.

افراد انديشمند و اديبان بسياري پيش از سعدي شيرازي ظهور كردند، اما تاثير سعدي در عرصه اخلاق و ادبيات ايران و جهان اسلام بيش از همه بوده است.

شيخ اجل و دو كتاب گلستان و بوستان او در تار و پود انديشه و فرهنگ ايرانيان رسوخ كرده است و با سپري شدن قرن‌ها از وفات وي همچنان به عنوان شخصيت تاثيرگذار بر شعر و ادبيات فارسي مطرح است.

از اين رو سعدي نه تنها در شيراز و نه تنها در كشور خود، بلكه در همه جهان نامي آشنا و شناخته شده است به طوري كه از ميان بزرگان ادب، تنها شعر او است كه بر سردر مقر سازمان ملل در نيويورك نوشته شده است.

در هر حال از سعدي بايد به عنوان جان‌مايه فرهنگ ايراني و حرمت قلم ياد كرد، بي‌شك سعدي از پيشگامان عرصه‌اي است كه اينك پس از گذشت قرن‌ها روندگان بي‌شماري يافته است، اين شاعر گرانمايه نه يك شاعر كه جان مايه يك فرهنگ، نه يك مصلح كه روح يك ملت و نه يك نويسنده كه خود حرمت قلم است و متن تاريخ فرهنگ اين سرزمين را با نشان‌هاي بايسته خويش آذين بسته است.

در طول قرن‌هاي گذشته در ايران و خارج از ايران كساني كه زبان و ادب فارسي آموخته‌اند، همگي از بركت وجود سعدي و آثار گرانبهاي وي چون گلستان بوده است و اين ارزشها است كه پاسداشت نام و ياد سعدي را پيش از پيش ضروري ساخته است.

امسال نيز چون سالهاي گذشته از سوي مركز سعدي شناسي و نهادها و ارگانهاي فرهنگي فارس اول ارديبهشت ماه ياد روز سعدي در شيراز پاس داشته مي‌شود و علاوه بر گلباران آرامگاه استاد سخن نشست‌هاي علمي سعدي شناسي در شيراز برگزار مي‌گردد.

از آن جا كه برنامه‌هاي ياد روز سعدي هر سال به پررنگ كردن يكي از جنبه هاي شخصيتي يا آثاري استاد سخن اختصاص دارد ، برنامه ياد روز سعدي امسال پيرامون گلستان سعدي و آموزه‌هاي فرهنگي و ادبي اين كتاب ارزشمند برگزار مي شود.

مدير مركز سعدي شناسي كتاب گلستان سعدي يكي از موثرترين آثار زبان و ادب فارسي و مهمترين و تاثيرگذارترين اثر براي معرفي اين شاعر بزرگ به ايرانيان و جهانيان دانست و گفت: از ميان كتابهاي روضه خلد مجد خوافي، نگارستان جويني، بهارستان جامي، پريشان قاآني، منشات قائم مقام فراهاني، خرابات فقير اصطهباناتي و بسياري آثار ديگر كه در ‪۷۰۰‬ سال گذشته به تقليد ازگلستان نگاشته شده، هيچكدام نتوانسته‌اند به سر توفيق عظيم گلستان دست يابند.
كوروش كمالي سروستاني اظهارداشت: گلستان علاوه بر اينكه داراي محتواي قوي و به گونه‌اي آغاز رنسانس ادبي ايران است، داراي زباني ساحر، تاثيرگذار و آميزش حيرت‌انگيز نثر موزون مرسل و فني در ادبيات كلاسيك فارسي است و سبك سعدي در اين اثر در عين وامداري به آثار گذشتگان، اوج نثر كلاسيك فارسي و زبان معيار شعر و نثر فارسي است.

كمالي سروستاني در خصوص برگزاري مراسم يادروز سعدي نيز گفت: اين مراسم امسال نيز همچون سالهاي گذشته در روز اول ارديبهشت ماه در شيراز و برخي شهرهاي ايران و جهان با حضور سعدي پژوهان برجسته برگزار خواهد شد.

مدير مركز سعدي شناسي اضافه كرد: با توجه به اينكه بر پايه تقسيم‌بندي دهه سعدي شناسي، امسال به نام گلستان سعدي نامگذاري شده، سخنراني‌هاي علمي اين همايش پيرامون اين اثر سترگ حكيم سعدي شيرازي خواهد بود.

وي گفت: در اين مراسم كه برخي از مقامات استان فارس نيز در آن حضور خواهند داشت، دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني پيرامون حكمت در گلستان سعدي، دكتر محمد يوسف نيري پيرامون لطايف عشق عرفاني درگلستان، دكتر علي محمد حق شناس پيرامون شجره‌هاي ممنوعه در گلستان و دكتر مير جلال‌الدين كزاري پيرامون سعدي و لافونتن ‪La Fontaine‬، دكتر سعيد حميديان پيرامون تشنيع‌هاي ناروا به سعدي و سيدحسين ميرعابديني پيرامون تاثير گلستان در داستان نويسي معاصر سخنراني خواهند كرد.

وي افزود: كاميار عابدي شال پيرامون تاثير گلستان سعدي بر شاعران و قلمزنان ادبي و فرهنگي ايران در سده بيستم ميلادي، دكتر محمد قراگوزلو پيرامون نظريه انحطاط به روايت سعدي و ابن خلدون و دكتر محمود عباديان نيز پيرامون حكايت‌هاي گلستان سعدي از منظر مناسبت عنصر نثر و نظم درآنها به ايراد سخن خواهند پرداخت.

كمالي سروستاني پيرامون برنامه‌هاي جنبي يادروز سعدي نيز گفت: انتشار دفتر يازدهم سعدي شناسي، انتشار كتاب گلستانواره كه به بررسي بيش از ‪۷۰‬ اثر تاليف شده به تقليد گلستان مي‌پردازد، انتشار كتاب گلستان خوش خوان بر اساس چاپ استاد فروغي، چاپ پوسترو كارت حكايت‌هاي گلستان، نمايشگاه خط و نقاشي عليرضا كريم پور، گلباران آرامگاه سعدي وبازديد رايگان از آرامگاه شيخ در روز اول ارديبهشت ماه از ديگر برنامه‌هاي يادروز سعدي است مدير مركز سعدي شاسي در خصوص كارنامه انتشار آثار سعدي در سال ‪۸۶‬ نيز گفت: براساس آمار ارائه شده، درسال گذشته جمعا ‪ ۸۳‬عنوان كتاب در شمارگان ‪۲۸۱‬هزار و ‪۳۰۰‬ نسخه پيرامون سعدي منتشر شده كه كل كتابهاي چاپ اول ‪۲۷‬ عنوان در شمارگان ‪۹۵‬هزار نسخه است و ‪۵۶‬عنوان كتاب نيز در شمارگان ۱۸۶ هزار و 300 نسخه چاپ مجدد شده اند.

با تصويب شوراي فرهنگ عمومي كشور،اول ارديبهشت ماه هر سال به عنوان ياد روز سعدي نامگذاري شده و در اين روز در ايران و برخي كشورهاي ديگر برنامه‌هاي مختلف در جهت تبيين شخصيت سعدي برگزار مي‌شود.