بانک مرکزی اسکناس‌های درشت‌تر چاپ می‌کندبحث حذف صفرها از پول ملی چه شد؟


مقرون بصرفه نبودن چاپ اسکناس در حالی از سوی بانک مرکزی اعلام می‌شود که در سال‌های گذشته بحث حذف صفر‌ها از پول ملی مطرح شد اما به علت جنجالی شدن این موضوع عملا مسکوت ماند.


گروه اقتصادی- پس از آنکه رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد «با توجه به کم‌ارزش شدن پول ملی و با توجه به این‌که رقم هزینه چاپ اسکناس در خصوص ارقام ۵۰ تومانی، ۱۰۰ تومانی، ۵۰۰ تومانی و ۱۰۰۰ تومانی بیش از ارزش آن است ما به دنبال چاپ اسکناس‌های درشت‌تر در سال جاری و کسب مجوز آن هستیم» در روزهای اخیر برخی از مدیران بانک مرکزی از طراحی اسکناس‌هایی درشت‌تر از جمله ۲۰۰ هزار ریالی و ۵۰۰ هزار ریالی در دستور کار بانک مرکزی خبر داده‌اند.


به گزارش راه دانشجو، به گفته مجید صنیعی مدیرکل چاپ اسکناس و ضرب مسکوک بانک مرکزی در صورت تائید نهایی طرح اسکناس ۲۰ هزار تومانی توسط وزارت اقتصاد و ارائه مجوزهای لازم برای چاپ اسکناس ۲۰ هزار تومانی در سال جاری به احتمال زیاد اسکناس ۲۰ هزار تومانی هم وارد چرخه اسکناس‌های کشور خواهد شد.


این گفته‌های مسئولان بانک مرکزی از مقرون بصرفه نبودن چاپ اسکناس پایین‌تر از هزار تومان و طراحی اسکناس‌های رقم درشت درحالیست که در دوسال گذشته موضوع چاپ اسکناس با ارقام درشت و توقف انتشار ایران چک‌های ۵۰ هزار تومانی از جمله مسائل جنجالی در بانک مرکزی بوده است که با واکنش‌های مختلفی مواجه شده بود. اما با آغاز سال جدید مسئولان بانک مرکزی با توجه با کاهش قابل توجه ارزش پول ملی در سال گذشته اعلام کرده‌اند که با این شرایط چاپ و انتشار اسکناس‌های ۵۰، ۲۰ و ۱۰ تومانی توجیه اقتصادی ندارد.


مطابق اعلام بانک مرکزی، تولید هر برگ اسکناس به طور متوسط ۷۰۰ ریال هزینه در بر دارد. بر این اساس چاپ و انتشار اسکناس‌های پایین‌تر از ۱۰۰۰ ریال دیگر توجیه اقتصادی ندارد چرا که هزینه چاپ و انتشار اسکناس‌های ۵۰۰، ۲۰۰ و ۱۰۰ ریالی از ارزش اسمی آن‌ها بالا‌تر رفته است. بر این اساس ارزش اقتصادی یک اسکناس ۵۰۰ ریالی برای بانک مرکزی منفی ۲۰۰ ریال است و ارزش اقتصادی یک اسکناس ۲۰۰ و ۱۰۰ ریالی هم به ترتیب منفی ۵۰۰ و ۶۰۰ ریال شده است. بدین ترتیب ارزش اقتصادی یک اسکناس ۱۰۰۰ ریالی هم تنها ۳۰۰ ریال شده است.


از سوی دیگر برخی از منابع خبری اعلام کرده‌اند که آمار بررسی شده از سوی بانک مرکزی نشان دهنده بالا بودن سرانه مصرف اسکناس در کشور است که این رقم حدود ۱۰۵ برگ شامل اسکناس‌های ۱۰۰ ریالی تا اسکناس ۱۰ هزار تومانی و ایران چک ۵۰ هزار تومانی می‌شود.


به گفته غیاثوند مدیرکل ریالی و نشر اسکناس بانک مرکزی در مجموع هرسال بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد برگ اسکناس امحاء و همین حدود اسکناس جایگزین اسکناس‌های امحاء شده می‌شود. سرانه اسکناس در ایران حدود ۱۰۵ برگ شامل اسکناس ۱۰۰ ریالی تا اسکناس ۱۰ هزار تومانی و ایران چک ۵۰ هزار تومانی است.


براین اساس اگر مصرف فعلی اسکناس در کشور را در نظر بگیریم، این موضوع با توجه به اسکناس‌هایی که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد مانند اسکناس ۱۰۰ ریالی، ۵۰۰ ریالی و ۱۰۰۰ ریالی، هم اکنون رقمی حدود ۹۰ برگ است که این رقم به هیچ عنوان کم نیست.


موضوع مقرون بصرفه نبودن چاپ اسکناس با ارقام پایین و ضرورت چاپ اسکناس با ارقام درشت درحالی از سوی بانک مرکزی اعلام می‌شود که در سالهای گذشته در جهت کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس و مقابله با اثراث کاهش ارزش پول ملی حذف صفر‌ها از پول ملی از سوی بانک مرکزی مطرح شد اما به علت جنجالی شدن این موضوع عملا مسکوت ماند.


این در حالی است که در دهه‌های اخیر موضوع برداشتن چند صفر از پول ملی در برخی از کشورهای با تورم‌های بالا مطرح شده و مورد اجرا گذشته شده است. یکی از بارز‌ترین این کشور‌ها ترکیه است که در دهه ۹۰، با متوسط تورم‌های پی در پی حدود ۷۴‌درصدی دارای تورم مزمن بود و اقتصاددانان این کشور با حذف صفر‌ها سعی کردند تا قدری از تضعیف پول ملی خود جلوگیری کنند.


در حال حاضر با توجه به کاهش شدید ارزش پولی ملی از یکسال گذشته تاکنون و تشدید تورم آیا حذف صفر‌ها از پولی ملی ایران راهکار صحیحی در جهت مهار تورم و جلوگیری از ادامه سقوط ارزش پول ملی می‌تواند باشد یا خیر؟ به زعم برخی کار‌شناسان اقتصادی حذف صفر‌ها از پول ملی تاثیری در کاهش تورم ندارد و یا بر شاخص‌های واقعی اقتصاد اثرگذار نخواهد بود بلکه تنها می‌تواند هزینه‌های چاپ اسکناس را کاهش دهد. در شرایطی که ارزش پول ملی سقوط کرده و تورم بالایی در اقتصاد ایران حاکم شده است حداقل با حذف صفر‌ها می‌توان از هزینه‌ها هنگفت چاپ اسکناس کاست.


سالانه هزینه‌های بسیاری صرف چاپ اسکناس می‌شود. در شرایط تورمی و کاهش ارزش پول ملی اگر این صفر‌ها حذف شوند تنها نتیجه مثبتی که دارند صرفه جویی است. همچنین باعث سادگی شمارش پول و کاهش حجم اسکناس‌ها برای مبادلات می‌شود و حتی زمان فرسودگی اسکناس‌ها را نیز کم می‌کند.


به هرشکل مسئولان بانک مرکزی این روز‌ها عنوان می‌کنند که بحث اسکناس‌های بالا‌تر از ۱۰۰ هزار ریالی، این موضوع در سالهای خیلی قبل به بانک مرکزی پیشنهاد داده شده و حتی بانک مرکزی توسط اداره بررسی‌های اقتصادی خود، بررسی‌های لازم را در خصوص نیاز کشور به اسکناس‌های درشت‌تر از ۱۰ هزار تومانی از قبل انجام داده است.
منبع : راه دانشجو