استفتائات جدید از رهبر انقلاب

[آسد مرتضي]

جدیدترین استفتائات از رهبر معظم انقلاب اسلامی به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به شرح زیر است:

*تخلف از قرارداد اجاره
س: ما 4 دانشجو هستیم که آپارتمان مستقلی را جهت سکونت خود در ایام تحصیل، اجاره کرده‌ایم. آیا از نظر شرعی مجاز به اضافه نمودن شخص دیگری به ساکنین منزل برای کمتر شدن هزینه، هستیم؟
ج) بدون رضایت صاحبخانه، جایز نیست.
*نذر نامنافی باحقوق شوهر
س: آیا نذر یا عهدی که زن می‌کند و شخصی است و به حقوق شوهر ضرری نمی‌زند به طور مثال نذر صلوات می‌کند بدون اجازه شوهر صحیح است؟
ج) نذر زن در صورت حضور شوهر باید بنا بر احتیاط واجب با اجازه شوهر باشد ولی‌ در عهد لازم نیست.
*خودداری افراد ذی‌صلاح از تصدی تولیت
س: معمولاً در وقفنامه‌ها برای تعیین تولیت شرایطی ذکر شده است. مثلاً آمده تولیت با اکبر اولاد ذکور هر نسل باشد. در صورتی که فرد ذی‌صلاح و در این مثال اکبر اولاد ذکور از قبول مسوولیت خودداری کند‌، آیا تولیت به نفر و یا نفرات بعدی منتقل می‌شود و یا این‌که موقوفه تا زمان زنده‌بودن وی مجهول‌التولیه خواهد بود؟
ج) در صورت عدم قبول، وقف بدون متولی منصوب خواهد بود.
*تبلیغ یا فروش محصولات مضرّ
س: اگر برای فروش محصولات یک فروشنده تبلیغ نموده یا خود آن را بفروشم و مبلغی را به صورت درصد یا مبلغ ثابتی را برای کار خود دریافت کنم، آیا من مسوول کیفیت آن محصول هستم، مثلاً اگر محصول یک نرم‌افزار باشد و آن نرم‌افزار به کامپیوتر شخص خریدار صدمه بزند یا اطلاعات شخصی او را برباید، آیا مسوولیت شرعی متوجه من می‌شود؟
ج) صرف تبلیغ و فروش، موجب ضمان نمی‌شود.
*وظیفه ورثه درمورد عهدهای ادانشده میت
س: اگر کسی عهدی برگردن دارد که انجام آن زمان زیادی مثلاً یکسال طول می‌کشد (مانند عهد نماز و روزه) در صورت ادانشدن یا به اتمام نرسیدن، آیا کس دیگری باید آن را بجا آورد یا ساقط می‌شود؟
ج) در صورتی که وقت آن رسیده و علی‌رغم توانایی، آن را انجام نداده، قضای آن بر پسر بزرگتر واجب است، و اگر پسر بزرگتری نباشد، در صورت وصیت باید از ثلث ترکه پرداخت شود و در غیر این صورت، ورثه وظیفه‌ای ندارند.
*به‌هم خوردن حالت رکوع یا سجده
س: اگر در هنگام رکوع، دست از روی زانو جدا شود و یا در سجده، دست یا پا از زمین جدا شود، نظر شما دراین باره چیست؟
ج) اگر سهوی باشد و بعد از گذاشتن دست بر زانو یا دست و پا روی زمین ذکر را تکرار کند، نمازش صحیح است.
*افتتاح حساب بلندمدت به نفع خیریه از ثلث اموال میت
س: آیا وصی می‌تواند مبلغی از ثلث میّت را که گفته در امور خیر مصرف شود به صورت حساب بلندمدت، وقف مؤسسه خیریه دولتی یا غیردولتی نماید تا مادام‌العمر از سود ماهیانه‌اش به مصرف نیازمندان یا حقوق کارکنانش برساند؟
ج) چنین وقفی صحیح است.
*کفاف ندادن عمر وصی در اجرای وصیت
س: وصیت چنین است که از ثلث مال بتدریج صرف امور خیریه گردد تا سالیان بیشتری میت، مورد نظر واقع گردد. اگر عمر وصی کفاف نکند و نتواند کل ثلث مال را به مصرف برساند، تکلیف وصی چیست؟ با این احتمال که وصی نمی‌داند آیا به وصیت خودش راجع به این موضوع عمل می‌کنند یا خیر؟
ج) وصی باید تا آخر عمر، خودش به وصیّت عمل کند و نسبت به پس از مرگش وظیفه‌ای ندارد؛ مگر آن که میّت، وصیت کرده باشد که وصی فردی را پس از خود تعیین کند و وصی هم قبول کرده باشد.
*حکم پنیر مایه تهیه شده از حیوان حلال گوشت
س: اگر پنیرمایه از میته یا حیوان تذکیه نشده حلال گوشت تهیه شده باشد، حلال است یا حرام؟ اگر برای‌ ما این امکان وجود ندارد که بدانیم از میته بوده یا از حیوان تذکیه نشده، فقط مطمئن هستیم که از حیوان حلال گوشت مثل بره، گوساله و یا بزغاله شیری تهیه شده است.
ج) پنیرمایه مذکور حلال است.
*آهسته خواندن قرائت نماز فرادا جهت مراعات احترام امام جماعت
س: بنده امام جماعت‌مان را عادل نمی‌دانم اما به خاطر مسئولیت شرعی‌ حقیقی‌ و حقوقی‌ که دارم حضور در نماز جماعت را الزامی‌ می‌دانم و مجبورم در صف جماعت باشم با توجه به اینکه بلند خواندن حمد و سوره باعث هتک حرمت امام جماعت و عدم حضور مردم می‌شود آیا می‌توانم در صف جماعت حاضر شوم و حمد و سوره را طوری‌ بخوانم که دیگران صدای‌ آن را نشنوند؟
ج) حتی‌ در مفروض سؤال جایز نیست نماز جهریه را به صورت آهسته بخوانید. می‌توانید به امید ثواب اقتدا نمایید و پس از آن نمازتان را اعاده کنید.
*حرکت بدن در هنگام ذکر مستحبی‌
س: آیا در اذکار مستحبی‌ نماز بی‌حرکت بودن بدن احتیاط مستحب است یا احتیاط واجب؟
ج) اگر به قصد ورود باشد، بنابر احتیاط واجب باید بدن آرام باشد.
*حرکات جزئی‌ بدن در هنگام نماز
س: اگر در هنگام رکوع، انگشتان پا و کف پا (به غیر از پاشنه پا) حرکت کند و یا کمتی‌ بالا بیاید، آیا نماز باطل است؟
ج) حرکت‌های‌ مختصر که صورت نماز را بهم نمی‌زند و منافات با طمأنینه ندارد، مبطل نیست.
*سجده سهو برای‌ تشهد یا حمد اضافه
س: کسی‌ که در نماز تشهد اضافی‌ می‌گوید و یا مثلاً در رکعت سوم و چهارم سهواً حمد را می‌خواند و بعد با علم و آگاهی‌ از اول تسبیحات را می‌خواند، نمازش چه حکمی‌ دارد؟ آیا سجده سهو بخاطر تشهد اضافی‌ یا حمد اضافی‌ واجب می‌شود؟
ج) نمازش صحیح است و سجده سهو واجب نیست اگر چه موافق احتیاط مستحب است.
*علم به رکعت فراموش شده در بین رکعات احتیاط
س: اگر شخصی‌ بین دو و سه و چهار شک کند و موقعی‌ که دو رکعت نماز احتیاط ایستاده خوانده پس از رکوع رکعت دوم یادش بیاید که نمازش را سه رکعت خوانده، باید نماز احتیاط را چند رکعتی‌ بخواند و آیا اعاده کردن نماز واجب است یا خیر؟
ج) بنابر احتیاط واجب نماز احتیاط را رها کند و یک رکعت باقیمانده را بخواند و سپس نمازش را اعاده نماید.