پیدایش میکروسکوپ و تاریخچه آن
تاریخ میکروسکوپ از روزی آغاز شد که انسان دریافت می‌تواند تصویر یک شیئی را چنانچه از پشت دو عدسی محدب که در فاصله معینی قرار گرفته باشند، تماشا کند، بزرگتر ببیند. مدتها قبل از آنکه انسان این موضوع را کشف کند، "سه‌نک" دانشمند یونانی متوجه شده بود که یک ظرف بلورین پر از آب، نقش یک دوربین را بازی می‌کند.
از قرن یازدهم به بعد، مسلمانان، قدرت بزرگنمائی عدسی‌ها را می‌شناختند. این قدرت، توسط یک دانشمند عرب به نام الحسن توضیح داده شده است. "روجروباکن" دانشمند انگلیسی قرون وسطی (1292-1214) در آثاری که از خود باقی گذاشته است ازعدسی‌هائی سخن می‌گوید که "برای خواندن مفیداند و سالخوردگان و افرادی که خوب نمی‌بینند می‌توانند از آن استفاده کنند".
- پدر واقعی میکروسکوپ بزیکل است که یک ذره‌بین چشمی عینک‌واره‌ای است که در اواخر قرن دوازدهم میلادی در ایتالیا، رایج بود افرادی که از ضعف قوه بینائی رنج می‌بردند از آن برای خواندن استفاده می‌کردند. درگورستان بزرگ شهر فلورانس (واقع در ایتالیا) گوری وجود دارد که عبارت ذیل بر روی آن به چشم می‌خورد: "این جا آرامگاه سالونیودگلی آرماتی دوفلورانس، مخترع بزیکل است خداوند گناهانش را ببخشاید".
- اختراع میکروسکوپ رادر سال 1590 به دوفلامان (ناحیه‌ای میان بلژیک فرانسه زبان و هلند) به نامهای هانس لیپرشی و زاکاری یانسن نسبت می‌دهند. اما گالیله، مدتها پیش از آنها از یک "دوربین" یک چشمی استفاده می‌کرد و با همین دوربین بود که اقمار ژوپیتر را کشف نمود.
- پیشرفت میکروسکوپ بستگی به پیشرفت صنعت شیشه‌سازی داشته و پا به پای آن پیشرفت نمود. نخستین وسیله‌ای که به عنوان میکروسکوپ ساخته شد، عبارت بود از دو عدسی که در یک لوله جای داده شده بود و لوله روی یک سه پایه قرار گرفته بود. این دستگاه ساده، اندک اندک، چه در سطح عدسی سازی و چه در سطح فنی کامل و کاملتر شد. بیشتر کشف‌هائی که در قرن هفدهم، در عرصه شناخت موجودات و اشیاء بسیار ریز، بعمل آمد به کمک میکروسکوپهای بسیار ساده صورت گرفت.
میکروسکوپ مجهز به یک سیستم دوگانه عدسی، سالها و سالها بعد، ساخته و پرداخته شد. تنها در سال 1824 بود که شوالیه دانشمند بر جسته فرانسوی موفق شد میکروسکوپ دارای چندین عدسی اکروماتیک را که سلف میکروسکوپهای مدرن شناخته می‌شود به آکادمی علوم معرفی نموده و آنرا در معرض قضاوت دانشمندان قرار دهد.
- تاریخ میکروسکوپ با تاریخ مهمترین کشفهای علمی و پزشکی، قرنهای هفدهم و هیجدهم، عجین است. در واقع به کمک میکروسکوپ بود که مالپیگی دانشمند ایتالیائی توانست قسمتهای ناشناخته علم تشریح کلیه را کشف نماید. لوومینهوک موجودات تک سلولی را کشف نماید و اسپالانزانی طبیعی‌دان برجسته تئوری تولید مثل میکروبی خود را فرمول بندی نماید.
- پیشرفت و ترقی مداوم و پیوسته تکنیکهای فنی و عدسی‌سازی، اندک اندک باعث شد آنچنان میکروسکوپهای کامل و کاملتر ساتخه شود که میکروسکوپ بصورت یک ابزار کار فوق العاده با ارزش دانشمندان دربیاید. باگذشت زمان منبع نوری میکروسکوپ را کاملتر ساختند. عدسی‌های قوی‌تری ساخته شد و عدسی چشمی تکمیل گردید، در این زمینه‌ها، بیشترین و با ارزش‌ترین کارها توسط دو فیزیکدان انگلیسی به نامهای برویستر و لاستون صورت گرفته است.
- کیفیت یک میکروسکوپ خوب به دقت و خلوص عدسی‌های آن بستگی ارد. بلوکهای بسیار خالص شیشه به کمک دیسکهای تراش مخصوص که مجهز به الماس می‌باشند. تراشیده می‌شوندو پس از یک سلسله عملیات مختلف صیقل کاری و غیره به صورت عدسی‌های میکروسکوپی درمی‌آیند.
- همکای کارلوزایس با یک فیزیکدان آلمانی به نام ارنست آبه، در سال 1900 منجر به ساخته شدن عدسی‌های با کیفیت بسیار بالاتر ازعدسی‌های معمولی گردید. این دو با اسیدبوریک یا اسید فسفریک شیشه‌های جدیدی ساختند و از آن برای ساختن عدسی‌های جدید استفاده کردند اما به خاطرمحدودیتهای ناشی از ماهیت خاص نور، ساختن میکروسکوپ‌ها بازهم کاملتر و دقیقتر از آنچه که این دو ساخته بوند میسر نبود. در این موقع بود که دانشمندان باین فکر افتادند که از نوری که طول موج کوتاهتری دارد برای ساختن میکروسکوپهای قویتر استفاده کنند. در تحقق این فکر، به جای استفاده از اشعه نوری، از اشعه الکتریکی و به جای عدسی‌های اپتیک از عدسی‌های مغناطیسی استفاده گردید. بدین ترتیب بود که راسک و بوری در سال 1933 میکروسکوپ الکترونیکی را ساختند. میکروسکوپ الکترونیکی اشیاء را تا حدود یک میلیون برابر بزرگ می‌کند.

***
منبع : شهر فارسی