دانستنيهايي در مورد خون دماغ و درمان آن

[Almas Parsi]

خون‌ دماغ شدن


یک روز که در کلاس فیزیک نشسته‌اید احساس می‌کنید که آب بینی تان می‌آید. با تصور اینکه احتمالاً سرما خورده‌اید، با یک دستمال بینیتان را پاک می‌کنید و از دیدن خون شوکه می‌شوید. خون‌دماغ شده‌اید و اگر شما هم مثل بقیه نوجوانان باشید، ممکن است خجالت بکشید. دعا می‌کنید کسی ندیده باشد و کمی هم می‌ترسید.


بااینکه خون‌دماغ شدن معمولاً بی‌ضرر است و به آسانی کنترل می‌شود، ممکن است به نظرتان برسد که یک گالن خون از بینی تان ریخته است! سعی کنید نگران نشوید—بند آوردن خون‌دماغ معمولاً آسان است.


بند آوردن خونریزی
برای متوقف کردن خونریزی بینی تان این نکات ساده را امتحان کنید:


• کمی دستمال کاغذی یا یک پارچه مرطوب برداشته و روی خونریزی بگذارید.
• بنشینید یا بایستید تا سرتان بالاتر از قلبتان قرار گیرد.
• سرتان را به جلو خم کنید و پره‌های بینیتان را به سمت هم بچسبانید. فشار دادن آنها به سمت هم کمک می‌کند جریان خون بند بیاید و بعد از 10 دقیقه فشار خونریزی قطع خواهد شد.
• روی نواحی اطراف بینی یک کمپرس سرد بگذارید، مثل یخ که در دستمال پیچیده شده باشد. فشار آوردن با یک دستمال پنبه‌ای به داخل لب بالایی هم می‌تواند کمک کند.


اگر خون‌دماغ شدید، فین نکنید. اینکار خونریزی را بیشتر خواهد کرد. همچنین سرتان را هم عقب نگیرید. این کار که خیلی افراد به اشتباه انجام می‌دهند هم باعث می‌شود خون وارد گلویتان شده و موجب سرفه یا خفگیتان شود و اگر خون زیادی قورت دهید ممکن است بالا بیاورید.


اگر نکات بالا را انجام دادید و بعد از 10 دقیقه خونریزی شما متوقف نشد، باید پیش مربی بهداشت مدرسه بروید.


وقتی خونریزی اولیه را بند آوردید، چیزهای سنگین بلند نکنید یا فعالیت‌های دیگری که فشار زیادی به شما وارد می‌کنند هم انجام ندهید. همچنین تا 24 ساعت آینده فین نکنید. تا جایی که ممکن است سرتان را هم بالا نگه دارید.


حالا که خون‌دماغتان بند آمده است، بگذارید ببینیم خون‌دماغ شدن چیست و چه چیزی باعث آن می‌شود.


انواع مختلف خون‌ دماغ


متداولترین نوع خون‌دماغ، خون‌دماغ قُدامی است که از جلو بینی ایجاد می‌شود. مویرگ‌هایی که داخل بینی هستند ممکن است پاره شوند و این نوع خونریزی را پدید آورند.


یک نوع دیگر از خون‌دماغ، خون‌دماغ خلفی است که از عمیق‌ترین بخش بینی ایجاد می‌شود. خون ناشی از خون‌دماغ خلفی حتی اگر فرد نشسته یا ایستاده باشد به داخل گلو ریخته می‌شود.
نوجوانان ندرتاً دچار خون‌دماغ خلفی می‌شوند. این خونریزی معمولاً در افراد سالخورده‌ای که فشارخون بالا دارند و آنهایی که دچار صدمات صورت و بینی شده‌اند ایجاد می‌شود.


علل و درمان‌ ها


متداول‌ترین علت خونریزی قدامی خشکی هوا است. آب‌وهوای خشک یا گرمای داخل اتاق، غشای بینی را خشک کرده، پوسته‌هایی ایجاد می‌کند که می‌خارند و بعد اگر خارانده شوند موجب خونریزی می‌شوند. سرماخوردگی و سایر ویروس‌ها نیز می‌توانند پوشش بینی را اذیت کنند. بعد از فین کردن‌های مدام ممکن است خونریزی ایجاد شود. وقتی سرماخوردگی با خشکی هوا ترکیب شود، احتمال بروز خون‌دماغ بسیار زیاد خواهد بود.


آلرژی‌ها هم ممکن است ایجاد مشکل کرده و دکتر داروهایی مثل آنتی‌هیستامین یا دکونژستان برای کنترل خارش‌ یا آبریزش بینی تجویز می‌کند. این هم می‌تواند موجب خشکی داخل بینی شده و ایجاد خون‌دماغ کند.


آسیب رسیدن به بینی هم می‌تواند موجب خون‌دماغ شود و معمولاً هشدار تلقی نمی‌شود. اگر آسیب یا ضربه‌ای به صورتتان خورد، نکاتی که در بالا اشاره کردیم را انجام دهید تا خونریزیتان متوقف شود. اگر نتوانستید بعد از 10 دقیقه خونریزیتان را قطع کنید یا تصور کردید که دماغتان شکسته است، فوراً پیش متخصص بروید.


یک خونریزی تنها معمولاً هشدار تلقی نمی‌شود اما خون‌دماغ شدن مداوم می‌تواند نشانه مشکلی جدی‌تر باشد. اگر بیشتر از هفته‌ای یکبار خون‌دماغ شدید، حتماً باید به دکتر مراجعه کنید. اکثر موارد خون‌دماغ‌های مداوم به سادگی درمان می‌شوند. گاهی‌اوقات رگ‌های خونی داخل بینی اذیت شده و مداوا نمی‌شوند. این مسئله در نوجوانانی که دچار آلرژی طولانی مدت هستند یا زیاد سرما می‌خورند، دیده می‌شود. دکتر برای این مشکل شما راهکاری دارد.


اگر دکترتان عفونت سینوسی، آلرژی یا تحریک رگ‌های خونی را برایتان تشخیص دهد، ممکن است آزمایشاتی برایتان بنویسد تا علت اصلی این خونریزی‌ها را بفهمد. ندرتاً ممکن است اختلال خونریزی وجود داشته باشید، گرچه معمولاً اختلال خونریزی برای اولین بار به شکل خون‌دماغ پدیدار نمی‌شود.


کوکائین (یا سایر موادمخدی که از طریق بینی کشیده می‌شوند) هم می‌تواند علت خون‌دماغ باشند. اگر تصور می‌کنید که یکی از دوستانتان کوکائین مصرف می‌کند، سعی کنید درمورد آن حرف بزنید و از یک بزرگتر قابل‌اعتماد کمک بگیرید.


پیشگیری از خون ‌دماغ شدن


هر وقت می‌خواهید فین کنید (مخصوصاً وقتی سرما خورده‌اید) باید اینکار را به آرامی و با یک دستمال نرم انجام دهید. به هیچ وجه فین شدید نکنید یا بینیتان را دستکاری نکنید.


دکتر ممکن است برای مرطوب‌تر کردن هوای داخل خانه استفاده از دستگاه بخور را توصیه کند. همچنین می‌توانید با استفاده از روغن‌هایی مثل وازلین قبل از خواب از خشک شدن بیش از اندازه بینیتان مخصوصاً در فصول سرد جلوگیری کنید. اندازه یک نخود از وازلین را با یک گوش‌پاک‌کن برداشته و به آرامی آن را به داخل سوراخ‌های بینی بمالید، مخصوصاً روی قسمت میانی بینی. برخی دکترها استفاده از قطره سالین (آب نمک) را برای این منظور پیشنهاد می‌کنند.


وقتی می‌خواهید ورزش‌هایی که ممکن است موجب آسیب رسیدن به بینیتان شود انجام دهید، از لباس‌ها و تجهیزات محافظ استفاده کنید.


خون‌دماغ شدن مدام می‌تواند یک هشدار باشد اما دلیلی برای ترسیدن وجود ندارد—حالا دیگر می‌دانید در چنین مواقعی چه باید بکنید!

منبع مردمان