جدول واکسیناسیون

[سونای]

جدول واکسیناسیون

علت واکسیناسیون
ايمن سازي ، مقاومت و مراقبت را در برابر چندين بيماري مسري ايجاد مي نمايد و در طول دوران کودکي برنامه ريز مي گردد . واکنش هاي جدي در برابر ايمن سازي بسيار نادر مي باشند .
يک روش بوجود آوردن ايمني مصنوعي و تقویت مقاومت کودک در برابر بيماريهاي مسري است که معمولا شامل يک سري تزريقات مي باشد .بسياري ازايمن سازي ها از واکسني که شامل تعداد کمي از ارگانيسم هاي ايجاد کننده بيماري بصورت ضعيف شده ويا غير فعال مي باشد، استفاده مي نمايند . وقتي که واکسن وارد بدن شد ِ، سيستم دفاعي بدن را تحريک مي نمايد تا پادتن هایی (آنتی بادی) را در برابر بيماري توليد نمايد تا شما بتوانيد هنگامي که در معرض اين ارگانيسم ها در آينده قرار گرفتيد، از خود دفاع نمائيد. بسياري از واکسن ها به صورت تزريقی استفاده ميشوند البته تعداد کمي مانند فلج اطفال به صورت خوراکي و از طريق دهان نيز استفاده مي گردند . براي بسياري از ايمن سازي ها ، چندين تزريق در طول يک دوره چند ماهه يا چند ساله به بدن انجام مي شوند تا بتوانند دفاع و ايمني کافي را فراهم آورند .
زمانهاي ايمن سازي
بسياري از ايمن سازي ها در طول کودکي و نوزادي بر اساس زمانبندي ايمن سازي انجام مي شوند . علاوه بر اين، افرادي که در معرض خطر بخصوصي قرار دارند، مثلا به دليل طبيعت کاري يا مسافرت ممکن است بعضي ايمن سازي هاي اضافي را نيز در دوران بزرگسالي انجام دهند . تمام ايمن سازي ها و آنهايي که در دوران کودکي انجام شده اند را يادداشت و ضبط نمائيد تادر صورت نياز پزشک بتواند وضعيت ايمن شما را بداند.
نوزادان و كودكان
ايمن سازي براي نوزادان در طول سال اول زندگي شان هنگامي که خطر بيماري هاي مسري (عفوني) بسيار جدي مي باشد، ارائه مي گردد . نوزاد يک سري آنتي بادي هاي طبيعي که از طريق جفت در طول حاملگي به بدن او وارد مي شود را داراست اما اين ايمني بعد از حدود 6 ماهگي از بين مي رود. نوزادان زود رس بايد به طور مرتب بعد از تولد واکسينه شوند، چون اگر به عفونت مبتلا گردند در معرض خطر بيماري جدي قرار مي گيرند
برنامه ايمن سازي همگاني كودكان
برنامه ايمن سازي همگاني کودکان با توجه به شرايط بهداشتي کشور جمهوري اسلامي ايران
بر اساس برنامه و راهنماي ايمنسازي (مصوب کميته کشوري ايمن سازي)
نوع واكسن و توضيحات
سن
ب ث ژ - فلج اطفال - هپاتيت ب
از بدو تولد
زير يکسال مقدار واکسن ب ث ژ نصف دوز بالغين است
5/1 ماهگي
سه گانه - فلج اطفال - هپاتيت ب
2 ماهگي
سه گانه و فلج اطفال
4 ماهگي
سه گانه - فلج اطفال - هپاتيت ب
6 ماهگي
سرخك و سرخجه و اوريون (MMR)
12 ماهگي
سه گانه و فلج اطفال
18 ماهگي
MRR - سه گانه -فلج اطفال -سرخك و سرخجه و اوريون
6-4 سالگي
دوگانه ويژه بزرگسالان
16-14 سالگي
واکسن دوگانه بزرگسالان هر10سال يکبار تزريق شود.
بيماريها واكسن ها و علائم اختصاري
واكسن ها - علائم اختصاري
بيماري ها
ب ث ژ B. C. G
سل
سه گانه (ثلاث یا D.P.T)
ديفتري ، سياه سرفه ، کزاز
دوگانه ويژه بزرگسالان D T
ديفتري - کزاز
پوليو خوراکي يا تزريقي OPV & IPV
فلج اطفال
سرخک Measles
سرخک
توکسوئيد کزاز TT
کزاز
هپاتيت ب HBVaccine
هپاتيت ب
نكات قابل توجه در واكسيناسيون كودكان
نکات قابل توجه در واکسيناسيون بر اساس برنامه و راهنماي ايمن سازي مصوب (کميته کشوري ايمنسازي(
1- برنامه ايمن سازي کودکان نارس و يا کم وزن نيز مطابق جدول ايمنسازي عادي است و تجويز به موقع واکسنها اکيدا توصيه مي شود .
2- شل بودن مدفوع يا سرماخوردگي مانع از انجام ايمنسازي نخواهد بود.
3- سوء تغذيه نه تنها مانعي براي ايمنسازي نيست، بلکه ايمنسازي به موقع کودکان مبتلا به سوء تغذيه اکيدا توصيه مي شود .
4- براي هيچ واکسني جز سياه سرفه محدوديت سني وجود ندارد و درصورت عدم سابقه ايمنسازي بايد مطابق برنامه عمل شود.
5- در اختلالات ايمني چه اوليه و چه اکتسابي مثل لوسمي (سرطان خون) و غيره واکسنهاي ويروسي زنده (مثل فلج اطفال و MMR) و واکسن BCG منع استعمال دارند.
6- در مورد واکسن هاي چند نوبتي مثل فلج اطفال ، سه گانه و هپاتيت ب در صورتيکه به هر علت ايمنسازي طبق فواصل تعيين شده انجام نشده باشد ، لزومي به از سرگرفتن واکسيناسيون نبوده و با احتساب واکسيناسيون قبلي، برنامه ايمن سازي طبق جدول مربوطه ادامه داده مي شود .
7- اگر در تزريق واکسن سه گانه به کودک ، تب بالاي 40 درجه (درجه مقعدي) و يا تشنج عارض شود، در نوبتهاي بعدي بايستي از واکسن دوگانه استفاده شود زیرا احتمال دارد که باکتری ایجاد کننده سیاه سرفه عامل آسیب مغزی باشد. همچنين اگر به علتي در سن زير 7 سال واکسن دوگانه به جاي سه گانه مصرف شود، لازم است جمعا سه نوبت تکرار شود و سه گانه اولي به جاي يک نوبت محسوب خواهد شد.
8- تزريق واکسن سه گانه در کودکانيکه دچار ضايعات مغزي پيشرونده مي باشند ممنوع است و بايد از واکسن دوگانه استفاده شود .
9- فاصله بين نوبت سوم واکسن سه گانه و يادآوري سه گانه نبايستي از 6 ماه کمتر باشد .
10- پس از پايان 6 سالگي تلقيح واکسن سه گانه مجاز نيست و در صورت لزوم بايستي به جاي آن از واکسن دوگانه ويژه بزرگسالان استفاده نموده .
11- در صورتيکه واکسنهاي زنده ويروسي بطور همزمان مورد استفاده قرار نگيرد، بايستي بين آنها حداقل يکماه فاصله باشد .
12- حتي المقدور از تزريق گاماگلوبولين به اطفال خودداري شود مگر در مواردي که پزشک جايز بداند در اينصورت فاصله تجويز واکسنهاي ويروسي زنده ضعيف شده (به جز تب زرد و پوليو خوراکي)، با گاماگلوبولين و فرآورده هاي خوني لااقل سه ماه خواهد بود .
13- چنانچه تا 2 هفته بعد از تلقيح واکسنهاي زنده ويروسي (به جز تب زرد و پوليو خوراکي) به هر علت - گاماگلوبولين و فرآورده هاي خوني تزريق شود پس از سه ماه واکسن تکرار شود .
14- بعلت ريشه کني آبله در جهان، تلقيح اين واکسن به هيچ وجه لازم نمي باشد .
15- واکسن فلج اطفال تزريقي در افرادي که داراي نقص سيستم ايمني مي باشند مطابق دستورالعمل کارخانه سازنده تلقيح گردد .
16- تغذيه با هر نوع شير ازجمله شير مادر با خوراندن واکسن فلج اطفال مغايرتي ندارد و لزومي به ندادن شير قبل يا بعد از ايمنسازي نخواهد بود، همچنين استفراغ مختصر پس از خواراندن قطره فلج اطفال مسئله مهمي نبوده، نيازي به تجديد واکسن نمي باشد .
17- واکسن فلج اطفال صفر بايد هرچه زودتر پس از تولد ودر نوزاداني که در زايشگاه بدنيا آمده اند هنگام خروج از زايشگاه تجويز شود درصورتيکه بهر دليل تجويز واکسن در روزهاي اول مقدورنباشد در اولين فرصت ممکن بايستي واکسن راتجويز نمود و محدوديت زماني خاصي بين نوبت صفر و اول وجود ندارد .
18- سابقه حساسيت به تخم مرغ - مانع ايمنسازي عليه سرخک نيست .
19- تزريق همزمان واکسن سرخک و ب ث ژ هيچگونه اشکالي نداشته و بايستي در دو محل جداگانه انجام گردد .
20- چناچه واکسن دوم سرخک در سن 15 ماهگي بهرعلتي تلقيح نشده باشد در اولين فرصت ممکن تلقيح شود .
21- بهترين سن براي تلقيح ب ث ژ بدو تولد مي باشد .
22- در صورتيکه کودکي در بدو تولد نوبت اول واکسن هپاتيت خود را دريافت نکرده باشد، بايد نوبت اول آنرا همراه سه گانه اول، نوبت دوم را همراه سه گانه دوم و نوبت سوم را همراه سرخک دريافت نمايد .
23- در صورت تاخير شيرخواران تا سه ماهگي مي توان همزمان با سه گانه دوم دوز اول، همزمان با سه گانه سوم دوز دوم، همزمان با سرخک دوز سوم، واکسن هپاتيت ب را تجويز نمود (بهر صورت فواصل تزريق واکسنهاي هپاتيت نبايد کمتر از يکماه باشد)
24- واکسيناسيون هپاتيت ب هيچگونه موارد منع تلقيح ندارد حتي اگر فرد HBsAg مثبت يا HBsAb مثبت باشد.
25- در صورتيکه نوزاد از مادر HBsAg مثبت بدنيا آمده باشد بايستي تزريق همزمان ايمونوگلوبولين اختصاصي هپاتيت B با واکسن هپاتيت B در دو عضله جداگانه در اسرع وقت و ترجيحا درظرف 12 ساعت پس از تولد انجام گيرد. در صورت عدم دسترسي به ايمونوگلوبولين اختصاصي، تزريق واکسن هپاتيت ب به تنهايي نيزدر ساعات اوليه پس از تولد حدود 75 در صد تا 95 در صد ايمني ايجاد مي کند .
26- در صورتيکه يک از زوجين HBsAg مثبت باشد زوج ديگر و فرزندان ساکن در منزل آنها بايستي بر عليه بيماري هپاتيت ب واکسينه شوند .
27- در افراد مبتلا به هموفيلي واکسن هپاتيت زير جلدي تزريق گردد .
28- در کودکان داراي نقص سيستم ايمني، کودکان تحت درمان با داروهاي پايين آورنده قدرت دفاعي بدن نظير کورتيکواستروئيدها ويا تحت درمان با اشعه و مبتلايان به لوسمي، لنفوم و سرطانهاي ژنراليزه استفاده از واکسن پوليو زنده خوراکي قدغن ميباشد و به جاي آن از واکسن کشته تزريقي بايد استفاده شود .
29- تست ب ث ژ اگر در دو هفته اول نوزادی تزریق شود نیاز به انجام تست توبرکولین (PPD) نیست ولی اگر بعد از 16 روزگی بخواهید اولین تزریق انجام شود باید تست توبرکولین انجام شود و در صورت منفی بودن واکسن زده می شود.
30- واکسن ب ث ژ عامل تب و ناراحتی نبوده و بلافاصله بعد از واکسن می توان استحمام نمود. فقط ممکن است 3-2 هفته بعد از تزریق واکسن قرمزی ایجاد کند که در اصطلاح گفته می شود که واکسن گرفته است و نیازی به پانسمان ندارد. گاهی محل قرمزی به صورت یک یادگار گرد کوچک روی پوست باقی می ماند که به آن سیکاتریس می گویند.
31- بهتر است 4 ماه پس از تزریق واکسن ب ث ژ تست توبرکولین مجدد انجام شود و اگر مثبت بود دیگر نیازی به تکرار واکسیناسیون نمی باشد. و بعد از آن در دوره های 5-3 سال تست انجام شود و در صورتیکه منفی بود واکسن زده شود.
32- واکسن ثلاث در جلوی ران و یا باسن تزریق می شود و تا مدتی محل فوق سفت و دردناک است. 24 ساعت تب و درد ایجاد می کند که بهتر است از کمپرس حوله آغشته به آب نیم گرم موثر است. حمام کردن مشکلی ندارد.
33- واکسن ثلاث حاوی باکتری کشته شده سیاه سرفه و توکسین بی اثر شده (توکسوئید) باکتریهای عامل دیفتری و کزاز می باشد.
عوارض واکسیناسیون
ايمن سازي داراي ميزان کمي اثرات جانبي مي باشد مثلا مقدار کمي تورم د راطراف محل تزريق و يا کمي تب ملايم ، اگر فرزند شما واکنش خاصي به دوزهاي اوليه داشتيد ، به پزشک خود بگوئيد تا او بتواند شما را در مورد دوزهاي بعدي راهنمايي کند . اثرات جانبي جدي ايمن سازي ، مثلا ارتباط با بيماري هاي طولاني مدت مانند بيماري کرون (Crohn) تا کنون ثابت نشده اند . تحقيقات نشان داده اند که خطر ايمن سازي براي کودکان عادي بسيار کمتر از خطر بيماريهايي هستند که دربرابر آنها ايمني بدست مي آورند.

منبع