نگاهی به تاثیر رم کولهاس بر فضای شهری

[وحید 0319]

این روزها هریک از شهرهای درست و حسابی جهان باید حتماً ساختمان هایی عجیب و غریب هم داشته باشد. خوب پس تکلیف گذشته چه می شود؟رم کولهاس، این ستاره ی پرفروغ کهکشان معماری، به جاناتان گلنسی می گوید که چرا دلش هوای گذشته ها را کرده.
رم کولهاس چند تا عکس به من نشان می دهد. چند تصویر بی رنگ و رو از ساختمان های حیرت انگیزی که به تازگی طراحی کرده. در میان آنها چند عکس کوچک از زندگیِ خیابانی در محله های باستانی پکن هم دیده می شود. این محله ها که به نام «هوتُنگ» معروف اند، شبکه هایی تنگ و به هم چسبیده از کوچه ها و خانه هایی درهم و برهم هستند که گِردِ چاه ها شکل گرفته اند.

[وحید 0319]

این معمار که در دفتر مرکزیِ شرکت اش، oma، در رتردام با من به گفتگو نشسته، می گوید: «همین روزهاست که بیشتر این محله ها را خراب کنند. المپیک پکن آنها را از مد افتاده و بدمنظر می داند. به ساکنانِ آنها هم آپارتمان هایی جدید و چند-طبقه داده می شود. این محله ها خوش-ساخت و تمیزاند اما به گمانم مردم دارند زندگی قدیمی خود را که در زیر این محله ها جاری بود از دست می دهند.» بله، در زیر این محله ها. یعنی همان جایی که میوه فروشی ها، آشپزخانه های همگانی، خوشمزگی و داد و هوارِ کوچه و خیابان، تردست های دوره گرد و رختشوی خانه های همگانی قرار داشت. همه ی اینها به گورستان تاریخ سپرده می شوند تا راه برای جهانِ نو و جسور المپیک باز شود.

[وحید 0319]

قرار است به جای این محله ها، درست در قلب شهر پکن، بیش از سیصد هتل و بلوک اداریِ دارای تهویه مطبوع درست شود. دیدنی ترین ساختمان در میان این هوتنگ-خوارها، ساختمان مرکزیِ جدید و شگفت آور تلویزیون ملی چین (cctv) است که درست به هنگام بازی های المپیک در ماه آگوست گشایش می یابد و جهانی است بسیار متفاوت با محله های باستانی پکن. معمار این ساختمان کیست؟ رم کولهاس!

[وحید 0319]

این دقیقاَ همان پارادکسی است که این معمارِ بسیار باهوش و خود-پرسا از آن لذت می برد. در چشم مردم، او استادِ طراحیِ پوززناست؛ اما در زندگی خصوصی اش، مهربانانه به مردم، مکان ها و شیوه ی قدیمی و رو به تابودیِ زندگی شرقی می نگرد.
اکنون که سازه ی غول پیکر ساختمانِ cctv با سر و صدای بسیار از میان مِه دودِ پکن به بالا می رود، کولهاس آرام و بی صدا بر روی طرح دفاتر مرکزیِ شاخه ی بانکداریِ امپراطوری راتسچایلد در لندن کار می کند. این بنا، نخستین ساختمان بزرگ این مرد هلندی در انگلستان خواهد بود. اگر کولهاس را نشناسید، به سختی می توانید حدس بزنید که این ساختمان کار همان دست و چشمی است کهcctv را طراحی کرده.