روانشناسي برنامه ريزي شهري ؛ بازتوليد شهرهاي پويا
نفوذپذيري، تراكم و تنوع پذيري تبديل به واژه هاي كليدي در مباحث طراحي شهرهاي ما در ترويج سبك زندگي سالم گشته اند. در يك مصاحبه با روانشناس رفتاري، دكتر جيمز ساليس از دانشگاه كاليفرنيا، ساليس به طرح تحقيقات خود مي پردازد كه چگونه عناصر كليدي طراحي، فعاليت هاي فيزيكي ( بدني ) را تشويق مي نمايند.در قرن 21، ماشين ها و آرمان هاي جديد برنامه ريزي شهري، طريقه ساخت شهرها را به سرعت دگرگون ساختند. مناطق مسكوني و تجاري تفكيك شدند و بزرگراه ها در ميان آن ها كشيده شدند. پراكندگي ساخت در حومه شهرها، ساكنين شهر را از تراكم شهري كه آلوده و خطرناك گشته بود، رهايي بخشيد.در دهه هاي اخير، برنامه ريزان، سياست گذاران و طرفداران محيط زيست خاطر نشان كرده اند كه اين توسعه ي به ظاهر سالم و پويا، تاثيراتي سوء بر سلامت انسان و بهداشت محيط زيست ساخته شده ي اطراف ما داشته است. امروزه، به اين نتيجه رسيده اند كه استقبال از تراكم، تنوع و فعاليت هاي فيزيكي مي تواند به بهبود اثرات نامطلوب برنامه ريزي هاي اواسط قرن بر سلامت، كمك بسزايي كند. ساليس توضيح مي دهد كه چقدر يك شاهكار روانشناختي مي تواند، عادات ناپسندي كه در طول سال ها توسعه يافته اند را تغيير بخشند و چگونه طراحي، به طور خاص، مي تواند كمك به تشويق اين تغيير نمايد.مراحلي كه امروزه مي گذارانيم، پيشگامانه نيستند ؛ جين جيكوبز در سال 1961 در كتاب " زندگي و مرگ شهرهاي بزرگ امريكا " به خوانندگانش اثرات منفي سياست هاي برنامه ريزي شهري معاصر را هشدار مي دهد و به شرح عناصري مي پردازد كه مي توانند شهرها را به حالت اوليه خود بازگردانند. همانند هزاران متن برنامه ريزي شهري كه تا به حال چاپ گشته اند ؛ ساليس روش هايي را كه مي توان با آن ها، مردم را به جهت صحيح هدايت نمود را برمي شمارد ؛ مسيرهاي دوچرخه سواران، دسترسي به امكانات رفاهي از بخش هاي مسكوني، دسترسي به وسايط حمل و نقل عمومي، پياده روهاي امن و حل ترافيك از جمله اين روش ها مي باشند.با توجه به سخنان ساليس، اگرچه روش هاي ترويج شهرسازي پايدار بارها به چاپ رسيده اند ؛ اما هر ميزان كه بر روي آن كار شده است، كم مي باشد و تنها توسط تعداد كمي از مردم در زمان محدود و كوتاهي اجرا گشته است. پس مسئله از سوال " چه چيزي براي انجام آن نياز است؟ " به سوال " چگونه مي توان آن را انجام داد؟ " تغيير كرده اند. در آخر، ساليس به عنوان يك روانشناس رفتاري به اين پرسش پرداخته است كه با انجام تغيير مردم و اجبار آن ها به پرداختن به فعاليت هاي فيزيكي، برنامه ريزان شهري چه كار ديگري مي توانند انجام دهند؟ اين سوال، موضوع تحقيقات مترقي وي مي باشد.به عنوان يك جامعه، ما بايد بدانيم كه بهداشت ضعيف و عدم سلامت ما، چيزي فراتر از مشكلات فردي بوده و يك مسئله اجتماعي ست كه بهداشت، درمان و اقتصاد ما را تحت تاثير قرار مي دهد. بهترين كاري كه ما مي توانيم انجام دهيم، ايجاد حرفه اي براي طراحي فضاهايي ست كه به " تغذيه مغز " مي پردازند و يا آن گونه كه ساليس مي گويد " به تقويت توانايي ما در لذت بردن از فعاليت هاي فيزيكي مي پردازند " . شهر نيويورك و AIA به گرداوري استانداردها و دستورالعمل هاي طراحي به منظور تشويق معماران و برنامه ريزان به اين كار مشغولند. همراه با " راهنماي طراحي فعال شهر نيويورك " و " دستورالعمل طراحي پوياي AIA " ، طراحان به طيف وسيعي از راه حل ها براي انتخاب دسترسي خواهند داشت. اين رهنمودها از طراحي يك نماي خياباني از يك ساختمان تا مسيرهاي دوچرخه سواري و طراحي پلكان هاي جذاب را شامل مي گردند. اين ملاحظات، نشانه هايي را بيان مي كنند كه يك شهر براي قابل سكني شدن، بايستي دارا باشد.
...