عبور بی‌سر و صدای خط لوله نفت از زیستگاه آهوان
سرانجام پس از ماهها اعتراض دوستداران محیط زیست به مماشات رئیس سازمان محیط زیست با استاندار فارس برای توسعه پالایشگاه شیراز و عبور خطوط لوله نفت سروستان از پارک ملی بمو که مقدمه این توسعه است، چندی پیش این خطوط بی سرو صدا از لابلای فنس های پارک ملی بمو گذشتند و درست از جلوی پاسگاه محیط بانی پارک عبور کردند.

سرانجام پس از ماهها اعتراض دوستداران محیط زیست به مماشات رئیس سازمان محیط زیست با استاندار فارس برای توسعه پالایشگاه شیراز و عبور خطوط لوله نفت سروستان از پارک ملی بمو که مقدمه این توسعه است، چندی پیش این خطوط بی سرو صدا از لابلای فنس های پارک ملی بمو گذشتند و درست از جلوی پاسگاه محیط بانی پارک عبور کردند.

به گزارش مهر، ماجرای عبور خط لوله نفت سروستان از مهر ماه گذشته آغاز شد که رئیس سازمان حفاظت محیط ‌زیست در سفر به شیراز اعلام کرد توسعه پالایشگاه شیراز که یکی از دغدغه‌های مهم بود با پیگیریهای استاندار فارس و حل مشکلات زیست‌محیطی، قابل اجراست و مجری طرح می‌تواند کار خود را آغاز کند.

هر چند هنوز توسعه پالایشگاه در بمو عملی نشده (به دلیل اعتراض دیوان محاسبات کشور به نحوه واگذاری این اراضی توسط سازمان محیط زیست)، اما این موافقتها مقدمه ای شده برای اجرای سایر طرح های مخرب که عبور خط لوله نفت سروستان از داخل پارک ملی بمو یکی ازآنهاست. حالا به نظر می رسد پیگیری های شرکت نفت در این مورد نتیجه داده و عبور خط لوله از داخل پارک ملی بمو آغاز شده است.

مدیر کانون سبز فارس در این باره به مهر می گوید: پیش از انقلاب 7 حلقه چاه نفت در شهرستان سروستان شناسایی شد که در سالهایی اخیر شرکت نفت تصمیم گرفت آن چاهها را به مرحله بهره برداری برساند و به همین دلیل ساخت و ساز مستحدثات بهره برداری را در اطراف این چاهها آغاز کرد تا نفت استخراج شده از این چاهها را به پالایشگاه شیراز که در مجاورت پارک ملی بمو قرار دارد انتقال دهد.

به گفته بهمن ایزدی، در حقیقت شرکت نفت در این پروژه قصد دارد نفت چاه‌های شهرستان سروستان فارس را که در 85 کیلومتری شیراز واقع شده با لوله به پالایشگاه شیراز منتقل کنند. همچنین قرار است میعانات گازی از فراشبند - منطقه‌ای بین فارس و بوشهر - به این پالایشگاه منتقل شود.

او اضافه می کند: کارشناسان و ارزیابان محیط زیست، مسیری را برای عبور لوله نفت و میعانات گازی و انتقال از سروستان و فراشبند به شیراز پیشنهاد کرده بودند که هیچگونه آسیبی به پارک ملی بمو وارد نمی‌کرد و خطوط انتقال، بی‌آنکه وارد پارک شود به پالایشگاه متصل می‌شدند. اما مسئولان اجرایی بی‌آنکه این پیشنهاد را درنظر بگیرند گزینه‌ای را انتخاب کرده‌اند که براساس آن، بخشی از مسیر خطوط انتقال نفت و میعانات گازی از عمیق‌ترین و بکرترین دره‌ها در پارک ملی بمو عبور می‌کند. این در حالی است که بنا به تصریح قانون و معیارهای زیست‌محیطی هرگونه طرح صنعتی باید حداقل 14 کیلومتر از پارک ملی فاصله داشته باشد.

آنطور که این فعال محیط ‌زیست می گوید: در گزینه جدید برای انتقال خطوط نفت و میعانات گازی نه تنها معیارهای زیست‌محیطی رعایت نشده که عملیات اجرایی انتقال با دشواری‌های فراوانی همراه خواهد بود زیرا طبق مسیری که کارشناسان محیط‌زیست پیشنهاد کرده بودند خطوط انتقال از اراضی مسطح عبور می‌کرد و با دور زدن پارک ملی بمو به پالایشگاه متصل می‌شد اما مسیر جدید از منطقه کوهستانی و دره‌های عمیق عبور می‌کند.ضمن آنکه 30کیلومتر طولانی‌تر از مسیر پیشنهادی محیط‌زیست استان است.

ایزدی با بیان اینکه طول مسیر خط لوله از داخل پارك ملی بمو حدودا 7 كیلومتر است تأکید می کند: در حالی که تا چند ماه پیش لوله‌های انتقال نفت تا پشت فنس‌های پارک ملی بمو رسیده بود و تلاش برای جلوگیری از ورود لوله‌ها به پارک در حال انجام بود؛ در آبان ماه مجوز عبور لوله نفت از پارک ملی از سوی کمیسیون زیربنایی دولت و در نتیجه کم‌کاری سازمان حفاظت محیط زیست صادر شد و حالا بعد از گذشت چند ماه،‌ نهایتا وارد پارك ملی بمو شد و عملا پارك ملی بمو با احداث این جاده عملیاتی به دو نیم تقسیم می شود.

به گفته وی، این خط لوله از غرب در منطقه چشمه آب بز به شرق پارك در منطقه بند امیر رسیده و بخش شمالی پارك كه حدودا یك چهارم مساحت بمو را شامل می شود از بخش جنوبی جدا شده تا به این طریق تسهیلات لازم برای تعرض به سایر اراضی باقیمانده پارك در آینده نزدیك برای فرصت طلبان فراهم شود.

این فعال محیط زیست افزود: این نقطه از پارك زیستگاه كل و بز و همچنین آبشخورگاه آهوان است كه تقریبا با این عملیات دستخوش تغییرات اساسی و جدی شده است .

او با اشاره به اینکه تصمیم کمیسیون زیر بنایی در مورد عبور خط لوله از پارک ملی بمو ، ناشی از آن بوده که سازمان محیط زیست در این زمینه از مسوولیت خود شانه خالی کرده‌ می گوید: در حالیکه پیش از این هم عده ای در سازمان محیط زیست در صدد بی ارزش نشان دادن پارك ملی بمو بودند با عبور این خط لوله نفت و جاده دسترسی آن عملا با از بین رفتن امنیت منطقه ،‌ امكان جدا شدن این بخش از پارك از قسمت اصلی در آینده بسیار زیاد است.

به گفته ایزدی، دادن مجوز برای عبور لوله‌های نفت از بمو در حالی است که این پارک ملی جزو مناطق چهارگانه تحت نظر سازمان حفاظت محیط زیست بوده و نیازی نبوده که کمیسیون زیربنایی دولت در مورد عبور خط لوله از آن مجوز بدهد و سازمان حفاظت محیط زیست این اختیار را داشته که با این تصمیم مخالفت کند.

در حال حاضر بمو با تهدیدات متعددی مواجه است، همجواری کلانشهر شیراز و 2شهرستان بزرگ مرودشت و زرقان با بمو، فشار فراوانی را به پارک وارد می‌کند. این فشار با رشد روز افزون جمعیت روز به روز بیشتر می‌شود. از سوی دیگر، جاده شیراز - اصفهان که پیش از انقلاب احداث شده از وسط پارک عبور می‌کند و پارک را به دو بخش بزرگ و کوچک تقسیم کرده به‌طوری که اکنون در بخش کوچک‌تر پارک، اثری از حیات‌وحش به چشم نمی‌خورد زیرا عملا ارتباط این بخش با بخش‌های دیگر پارک قطع شده و آمیزشی میان گونه‌های وحش این بخش با دیگر بخش‌ها وجود ندارد. وجود چند پادگان نظامی و شهرک صنعتی در اطراف پارک از دیگر عوامل تهدید‌کننده پارک است.

پارک ملی بمو با 48 هزار هکتار وسعت در شمال استان فارس و شمال شرقی شهر شیراز قرار دارد. این پارک که با احداث جاده شیراز - اصفهان به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده پوشش گیاهی خاصی دارد و زیستگاه گونه‌های ارزشمند حیات‌وحش نظیر آهو، قوچ، بز و میش، روباه، پلنگ و انواع گربه‌‌سانان است. آسمان بمو هیچ‌گاه خالی از پرندگان نیست. ۵۵ نوع پرنده در این پارک آمارگیری شده که ۲۶ گونه بومی منطقه هستند.

این پرندگان در سراسر سال در پارک دیده می‌شوند که از آن جمله می‌توان به عقاب طلایی، هما، کرکس، دال، کبک، تیهو، کوکر سفید و سینه سیاه اشاره کرد. علاوه براین، 2هزار گونه از 8 هزار و 200 گونه گیاهی در این منطقه وجود دارد که 340 گونه آن اندمیک (منحصر‌به‌فرد) است. در میان مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست که شامل پارک ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه‌های حیات‌وحش و مناطق حفاظت شده است، پارک‌های ملی از بیشترین حفاظت برخوردار هستند.