توفان زحلی که خود را می‌بلعد

[مسافر007]

تصویر موزاییکی کاسینی از توفان زحل. امتیاز تصویر: NASA/JPL-CALTECH/SSI/HAMPTON UNIVERSITY

دانشمندان مأموریت کاسینی ناسا به‌تازگی در مقاله‌ای چگونگی پیچش توفانی بزرگ را دور زحل توضیح دادند که با انتهای خود روبه‌رو شد و از بین رفت. این نخستین‌باری است که دانشمندان توفانی را در منظومه‌ی شمسی رصد می‌کنند که خود را نابود می‌کند.اندرو اینگرسول از مؤسسه‌ی فناوری‌ کالیفرنیا در پاسادنا در این‌باره چنین می‌گوید:«این توفان زحلی مانند توفان‌های روی زمین است اما پیچشی در آن رخ داده است که مختص توفان‌های روی زحل است. حتی بزرگ‌ترین توفان‌های روی مشتری هم نمی‌توانند خود را این‌چنین ببلعند. این پدیده نشان می‌دهد که در طبیعت پدیده‌های گوناگون به‌شکل‌های بسیار گسترده‌ای می‌توانند خود را نشان دهند».توفان‌های روی زمین از انرژی آب‌های گرم تغذیه می‌کنند و دمای آب‌ها را پایین می‌آورند. توفان مذکور در نیم‌کره‌ی شمالی سیاره‌ی گازی زحل پدیدار شد و انرژی‌اش را از هوای گرم تأمین می‌کند. این توفان در ۵ دسامبر ۲۰۱۰ در عرض جغرافیایی ۳۳ درجه‌ی شمالی سیاره آشکارسازی شد و دوربین‌های تصویربرداری امواج رادیویی و پلاسمای کاوشگر کاسینی آن‌را دنبال کردند. زمان کوتاهی پس از پدیدار شدن سر درخشان و پرتلاطم توفان و حرکت کردنش به سمت غرب، گردبادی در جهت عقربه‌های ساعت در آن پدید آمد که بسیار آهسته‌تر حرکت می‌کرد. طی ماه‌ها این توفان در همان عرض جغرافیایی پیرامون سیاره حرکت کرد و ۳۰۵۰۰۰ کیلومتر امتداد یافت.توفان‌های زمینی هیچ‌گاه با دنباله‌ی خود برخورد نمی‌کنند؛ زیرا با برخورد به ساختارهای زمینی مانند کوه‌ها ضعیف می‌شوند. اما روی زحل هیچ خشکی و در نتیجه هیچ ساختار توپوگرافیکی وجود ندارد که توفان‌ها را متوقف کند. بخش جلویی و اصلی این توفان درخشان و پرتلاطم توانست دورتادور سیاره را بپیماید. تنها پس از رسیدن هسته‌ی توفان به دم گردبادی آن در سال ۲۰۱۱ بود که این توفان همرفتی بزرگ نیرویش کاهش یافت. این‌که چرا این رویارویی توفان را از بین برد، هم‌چنان نامشخص است.تا ۲۸ آگوست و پس از ۲۶۷ روز توفان به‌کلی ناپدید شد. در حالی که آشکارسازهای فروسرخ کاسینی بقایایی از برخی فعالیت‌های کوچک را در لایه‌های بالایی جو زحل نشان دادند، با این حال تروپوسفر، که لایه‌ی پایین‌تر و تولیدکننده‌ی هوا در جوّ است، در آن عرض جغرافیایی آرام است.کونیو سایاناگی از دانشگاه هامپتون در ویرجینیا می‌گوید:« این توفان رعدوبرق روی زحل بسیار غول‌پیکر بود. شدت بالای این توفان به‌طور غیرعادی برای مدت زمانی طولانی برقرار ماند. بخش اصلی توفان به‌مدت ۲۰۱ روز بع فعالیت خود ادامه داد و جریان هوای روبه‌بالای آن با چنان شدتی فوران می‌کرد که می‌توانست در ۱۵۰ روز کل حجم سیاره‌ی زمین را ببلعد. این توفان همچنین بزرگ‌ترین گردبادی که تاکنون روی زحل مشاهده شده است را پدید آورد که تا ۱۲۰۰۰ کیلومتر وسعت داشت».گردباد زحل تا اندازه‌ی گردباد مشهور و غول‌آسای Oval BA روی مشتری رشد کرد. اما Oval BA و توفان مشهورتر مشتری، لکه‌ی سرخ بزرگ، دارای رعد و برق نیستند. هسته‌ی توفان‌های مشتری برخلاف مرکز بسیار آرام توفان‌های زحل بسیار آرامند.اسکات ادینگتون از آزمایشگاه جت پیشران ناسا می‌گوید:« باقی ماندن کاوشگر کاسینی در منظومه‌ی زحل سبب شد از بسیاری از شگفتی‌های نیروی این توفان آگاهی یابیم. ما این فرصت را داشتیم که این پدیده را از آغاز تا پایان از نزدیک ببینیم. این‌گونه داده‌ها در مطالعه‌ی الگوهای آب‌وهوایی در سرتاسر منظومه‌ی شمسی کمک می‌کنند تا بتوان به علت بقا و نابودی آن‌ها پی برد».
منبع:canot.ir

Read more http://canot.ir/?p=6784