نسخه كاهش قیمت مسكن
اما اكنون به‌رغم راه‌اندازی حداقل 25 كارخانه صنعتی‌سازی مسكن، صاحبان این كارخانه‌ها برای فروش محصول و خدمات به بازار ساخت‌وساز، با كم‌محلی از سوی انبوه‌سازان و سرمایه‌گذاران ساختمانی روبه‌رو شده‌اند طوری كه نیمی از ظرفیت این كارخانه‌ها هنوز به كار گرفته نشده و خالی مانده است.

اقدامی كه دولت سه سال پیش در شروع ساخت‌وسازهای مسكن‌مهر در «بیرون شهرها»، برای افزایش سرعت ساخت و كاهش دوره انتظار بهره‌برداری از واحدهای مسكونی انجام داد، هم‌اكنون مورد توجه مركز پژوهش‌های مجلس قرار گرفته طوریكه این مركز یكی از راهكارهای واقعی برای كاهش قیمت مسكن در شهری همچون تهران را تغییر نظام سنتی ساخت‌وساز و به كارگیری روش‌های نوین صنعتی‌سازی مسكن در داخل شهرها عنوان كرده است.

در اواخر دولت اول محمود احمدی‌نژاد ناكامی در تحقق وعده ساخت 5/1 میلیون مسكن‌مهر، به مصوبه‌ای در هیات‌دولت منجر شد كه به موجب آن وزارت صنایع وقت و بانك‌مركزی ماموریت پیدا كردند از سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی برای احداث 30 كارخانه تولید قطعات پیش‌ساخته مسكن و راه‌اندازی خطوط صنعتی‌سازی آپارتمان‌، حمایت مالی و فنی به عمل بیاورند. این مصوبه مدتی بعد كامل شد و ماموریت احداث 300 كارخانه در كل كشور را ابلاغ كرد.

اما اكنون به‌رغم راه‌اندازی حداقل 25 كارخانه صنعتی‌سازی مسكن، صاحبان این كارخانه‌ها برای فروش محصول و خدمات به بازار ساخت‌وساز، با كم‌محلی از سوی انبوه‌سازان و سرمایه‌گذاران ساختمانی روبه‌رو شده‌اند طوری كه نیمی از ظرفیت این كارخانه‌ها هنوز به كار گرفته نشده و خالی مانده است.صنعتی‌سازی مسكن در سال‌های اخیر عملا فقط در پروژه‌های مسكن‌‌مهر آن هم به شكل فوق‌العاده محدود به كار گرفته شد و در این سال‌ها به‌رغم هزینه‌هایی كه بابت بازاریابی از سوی صنعتی‌سازها صرف شد، بسازوبفروش‌ها راضی نشدند به جای آجر و گچ و سیمان از قطعات پیش‌ساخته استفاده كنند.در این باره، مركز پژوهش‌های مجلس ضمن بررسی‌هایی كه درباره فرآیند صنعتی‌سازی ساختمان انجام داده، معتقد است: صنعتی‌سازی مسكن 5 مزیت برای بازار مسكن و همین‌طور بازار ساخت‌وساز به همراه دارد كه مهم‌ترین آن، كاهش قیمت تمام‌شده ساخت مسكن حداقل به میزان 30 درصد است.

در گزارشی كه این مركز برای كمیسیون عمران مجلس تهیه كرده، تاكید شده است: در كشور سالانه 700 هزار ازدواج صورت می‌گیرد و به همین تعداد متقاضی جدید وارد بازار مسكن می‌شود از طرف دیگر با احتساب نرخ استهلاك آپارتمان‌های موجود، سالی حداقل دو میلیون واحدمسكونی جدید مورد نیاز است اما شیوه كنونی ساخت‌وساز در شهرها علاوه بر اینكه كیفیت ساختمان‌ها را نزول داده، از سرعت مناسب برای پاسخ به حجم تقاضای سالانه برخوردار نیست و فقط با ورود موج صنعتی‌سازی مسكن به داخل شهرها، امكان افزایش سرعت ساخت وجود دارد.

مركز پژوهش‌های مجلس همچنین كاهش وزن ساختمان‌های مسكونی در اثر به كارگیری قطعات پیش‌ساخته و در نتیجه ضدزلزله‌شدن مناطقی از كشور كه روی خط گسل قرار دارند را از جمله مزایای به كارگیری فناوری‌های صنعتی‌سازی مسكن اعلام كرده است.این مركز خواستار توجه دولت‌های محلی –شهرداری‌ها- به روش‌های صنعتی‌سازی مسكن شده و با انتقاد از سیاست‌های فعلی در حمایت از نوسازی بافت‌فرسوده، تاكید كرده است: با استفاده از روش‌های صنعتی‌سازی مسكن، بافت‌فرسوده منطبق بر اصول شهرسازی نوین، نوسازی خواهد شد نه اینكه با روش‌های موجود صرفا تراكم جمعیتی بافت‌فرسوده افزایش پیدا كند.اهم گزارش مركز پژوهش‌های مجلس به شرح زیر است:براساس آمارهای اداره ثبت احوال، سالانه حدود 700 تا 800 هزار ازدواج در كشور به ثبت می‌رسد. از سوی دیگر به استناد آمارهای وزارت راه و شهرسازی، كشور با كمبود حدود یك میلیون و دویست هزار واحد مسكونی در كنار 30 درصد استهلاك ساختمان مواجه است، از این روی، به طور تقریبی سالانه، بیش از دو میلیون واحد مسكونی موردنیاز است. با توجه به نیاز مذكور، تولید مسكن انبوه با روش‌های نوین ساخت‌و‌ساز كه یكی از آنها صنعتی‌سازی است، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.

- با عنایت به اینكه آماری از سوی مركز آمار ایران درخصوص میزان رشد و جهش صنعتی‌سازی مسكن یافت نشد، اما براساس آمارهای اعلام‌شده توسط دست‌اندركاران ذی‌ربط كه به نظر می‌رسد نیاز به بررسی بیشتر دارد، سهم صنعتی‌‌سازی مسكن در كشور در نخستین سال برنامه پنجم توسعه به حدود 30 درصد رسیده است. این رقم در سال 1388 حدود 5/1 درصد بود، اما با توجه به گرایش انبوه‌سازان مسكن به استفاده از روش‌های صنعتی ساخت به خصوص در شهرهای جدید، این رقم رشد كرده است.افزایش جمعیت شهری و تجمع تقاضای هرم جمعیتی جوان كشور در بخش مسكن از یكسو و عدم جوابگویی ساخت سنتی در كمیت و كیفیت در تولید انبوه مسكن، ضرورت جایگزینی سیستم‌های صنعتی تولید ساختمان را ایجاب می‌كند.یكی از اهداف كلی استراتژی مسكن، به وجود آوردن شرایط تملك برای همه خانوارهای جامعه است.

از این روی، تامین تقاضای بازار (به خصوص پاسخگویی به تقاضاهای موثر) با تاكید بر تحقق زمینه‌های جذب و به كار اندازی سرمایه‌های بخش غیردولتی و تعاونی بر اساس برنامه‌ها و سیاست‌های مصوب توصیه می‌شود.استمرار روش‌های سنتی ساخت‌وساز با عمر مفید 30 سال (به دلیل مخاطرات آوارهای احتمالی ساختمانی) ضمن سنگینی مصالح، مقدار فراوانی از نخاله‌ها (به طور متوسط حدود 34/1 تا 64/1 تن به ازای هر متر مربع ساختمان) را ایجاد می‌كند، كه هشدار خطرهای جانی و پیامدهای زیست‌محیطی را به همراه دارد.

از سوی دیگر وجود گستره عظیم بیش از 72 هزار هكتار بافت‌های ناپایدار و فرسوده در 471 شهر كشور موجب شده است تا بافت‌های مذكور با خطرهای بالقوه، حوادث زمین‌لرزه‌ای و بحران های منبعث از آن مواجه باشند و رویكردهای فعلی در خصوص نوسازی بافت‌های مذكور از طریق مالكان و ارائه تسهیلات به آنان، تنها موجب افزایش چندین برابری جمعیت بدون تغییر در طراحی و ساختار كالبدی آن مناطق از یكسو و افزایش مشكلات آتی شهر و تعهدات بدون پاسخ دولت‌های محلی در آن محدوده‌ها خواهد شد. بر این اساس، ضرورت تسریع در طراحی و نوسازی مناطق و بافت‌های مزبور طبق الگوها و معیارهای شهرسازی مدرن و به كارگیری فناوری‌های نوین ساخت‌وساز بدیهی است و در صورت عدم استمرار فعالیت‌های صنعتی سازی ساختمان پس از طرح مسكن مهر، در این گونه مناطق، احتمال گرایش به صدور خدمات فنی و مهندسی و انتقال سرمایه‌های آن خواهد بود.

صنعتی سازی بنابر تعریف، كلیه فعالیت‌های مرتبط با طراحی، فناوری‌ها، روش‌های ساخت و ساز و تولید كارخانه‌ای قطعات و اجزای ساختمان، مجموعه سیستم‌ها و فرآیند صنعتی سازی ساختمان را تشكیل می‌دهد كه با لحاظ كامل موازین علمی و به طور انبوه و بر اساس استانداردهای مدولار و زنجیره‌ای و رعایت الزامات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و موازین توسعه پایدار صورت می‌پذیرد.

در روش‌های صنعتی، قطعات و اجزای ساختمان تحت نظام صنعتی در كارخانه تولید و از جنبه‌های مختلف كیفی، آزمایش و سپس به محل كارگاه حمل می‌شوند، از این روی، حجم عملیات ساختمانی در محل كارگاه كاهش و میزان تولید ساخت و ساز افزایش می‌یابد.