معماري مجازي معماری بدون ماده

[وحید 0319]

چند رسانه اي را مي توان طليعة دوراني به حساب آورد كه از آن مي توان به عصر خيال به اشتراك گذاشته شده ياد كرد. دوراني كه تصور فضا زماني جديد را نويد مي دهد.

اگر گيدئون از پديدة حركت به عنوان نيرويي مؤثر بر شكل گيري سنت جديد معماري سخن به ميان مي آورد، امروزه، تنها پس از گذشت پنجاه سال، معماران و هنرمندان عصر جهان مجازي با زمينه اي تجربي روبه رو هستند كه ميدان فعاليت بيشمار نيرويي است كه منتاوباً و پيوسته يكديگر را قطع مي كنند. فضاي سايبر ميداني چند بعدي از نيروهاست. ميداني كه خطوط بيشمار نيروي فعال در آن، در فرآيندي پويا از تقاطع، ادغام و به هم تابيده در پهنه‌هايي متفاوت و بخش هايي مختلف قرار دارند.

درست به همين دليل است كه استعارة فضا و مكان بندي، كه به طور مداوم براي تشريح اين واقعيت جديد به كار گرفته مي شود، ناكافي به نظر مي رسد؛ چرا كه فضاي سايبر و واقعيت هاي مجازي موجود در آن، گونه اي از پيچيدگي شبكه اي را با خود به همراه آورده است كه درك آن از طريق تصاوير و تخيلات صرفاً فضايي بسيار مشكل به نظر م رسد. از اين رو به نظر مي رسد كه درك منطق وجودي فضاي سايبر با به كارگرفتن دو مفهوم فرافضا و جايگاه شناسي امكان پذيرتر مي گردد. مي توان كارآيي آن ها را در ارتباط با خوانش آثار هنرمنداني كه در ارتباط با فضاي سايبر و واقعيت مجازي فعاليت مي كنند به وضوح مشاهده كرد.
هنرمندان و معماران با استفاده از نرم افزارهاي رايانه اي قادر گشته اند تا اشياي مجازي را بپيچانند، بچرخانند و تغيير شكل دهند و شكل هاي متدرج و مرحله به مرحله اي را به وجود بياورند كه تصور و تجسم آن ها به روش هاي سنتي، همانند ترسيم و ساخت نمونه، بيش از اندازه مشكل و يا به واقع ناممكن به نظر مي رسد. بدين ترتيب هنرمندان و معماران از طريق ايجاد تغيير در ساختار و سطوح بناها، اشياء و ساير آثار هنري به كمك رايانه تلاش مي كنند تا به مفاهيمي جديد دست يابند تا از آن طريق بتوانند چگونگي فضاهاي زندگاني جديد و ارتباط ميان زمان، فضا، حركت و فعاليت را مورد تجديد نظر قرار دهند.

ساخت فضا و زمان در محيط هاي رايانه پايه مي تواند به شكل كنش هاي گسيختن، تاكردن، خم كردن و كش آوردن روند و جريان زمان و تداوم فضاي اقليدسي به منصه ظهور برسد. چنين تجربه اي را مي توان تجربة جايگاه شناسي ماشيني محسوب كرد كه انسان را به سمت گونه اي زيبايي شناسي ماشيني در حال سر برآوردن هدايت مي كند.

در نهايت ماوراي معماري را مي توان گونه اي از معماري به حساب آورد كه از طريق پيش نمونه سازي هاي سريع عددي و تكنوتكنيك ريخت- پيدايش فضايي هوشمند را براي سكني گزيدن تعاملي فراهم مي آورد. معماري سيالي كه ماوراي معماري آن را پيشنهاد مي كند معماريي است كه به عنوان فرم، تنفس مي كند، نبض‌اش مي جهد و براي رسيدن به فرمي ديگر تلاش مي كند. اين معماري، معماري بدون درها و پنجره ها، سرسراها و تالارها است كه هر فضا دقيقاً در جايي قرار دارد كه كاربر به آن نياز دارد و به گونه اي شكل يافته است كه كاربر مي طلبد؛ بدين ترتيب امكان برقراري همه نوع ارتباط از راه دور و ناخطي را در لحظه براي كاربر فراهم مي كند و او را در جهاني مملو از نور و فرم غوطه ور مي سازد.

رايانه ها راه كارهايي براي شكست راديكال فرآيند سنتي طراحي، از طراحي ساختار گرفته تا كوچك ترين جزئيات را پيش روي معماران وفرامعماران قرار داده اند.