شیوه عجیب دانشمندان برای بررسی سلول‌های سرطانی

[سونای]

دانشمندان هلند در تلاش برای بررسی چگونگی گسترش سلول‌های سرطانی دست به ابداع یک شیوه عجیب برای مشاهده رفتار آنها با کاشت پنجره‌هایی در شکم موش‌های زنده زده‌اند. این دریچه‌های شیشه‌یی که به طور مستقیم در دیواره شکم موش‌ها بخیه شده قرار است به محققان موسسه زیست‌شناسی رشد و تحقیقات سلول بنیادی هوبرشت هلند در پیگیری چگونگی گسترش سلول‌های سرطانی و شکل‌گیری تومورهای ثانویه کمک کند. این پدیده که به متاستاز تومور موسوم است در حال حاضر به خوبی درک نشده اما توزیع مرگبار این سلول‌ها مسبب بیشتر مرگ‌های ناشی از سرطان است.
در 10 سال گذشته دانشمندان دریچه‌های کوچک شیشه‌یی را در پوست و غدد پستانی موش‌های زنده کاشته‌اند که به آنها اجازه داده تا چگونگی رشد سرطان‌های پوست و پستان را در این موجودات مشاهده کنند. با این حال تاکنون آنها قادر نبودند که به طور مستقیم در بخش‌هایی مانند طحال، کلیه، روده کوچک، لوزالمعده و کبد که بسیار مستعد به متاستاز هستند، وارد شوند. تلاش‌های پیشین برای مشاهده متاستاز در این اندام‌های عمیق بر زبانه‌های پوستی تکیه داشتند که هر بار برای بررسی بیشتر درون بدن موش‌ها به عقب کشیده می‌شدند. در عوض این محققان با عمل جراحی یک بخش از دیواره شکم موش را حذف کرده و آنرا با یک قطعه ریزشیشه با عرض حدود یک سانتیمتر در یک حلقه تیتانیومی سازگار با محیط زیست جایگزین کردند. این دریچه‌ها که محکم به پوست و دیواره شکم این موش‌ها بخیه شده‌اند، هیچ مانعی در حرکات حیوان به وجود نیاورده و منجر به هیچ عفونت یا التهابی نشده‌اند. با این حال در یکی از هر 50 مورد این شیشه‌ها شکسته و عواقب بدی را در پی داشته است. در موارد دیگر که این اشکال رخ نداده بود، این دریچه برای حدود پنج هفته در جایگاه خود باقی مانده و پیش از افتادن به دانشمندان زمان خوبی را برای بررسی و مطالعه نتایج خود ارائه کرد. آنها دریافتند که سلولها پس از مهاجرت به مقصد نهایی خود و پیش از متراکم شدن به شکل تومورهای ثانویه به طور تصادفی در اطراف نواحی نزدیک حرکت می‌کنند.
این محققان از داروهایی برای مهار حرکت سلول‌های سرطانی پس از رسیدن به مقصد خود استفاده کرده و دریافتند که این داروها می‌توانند نرخ رشد آنها را کاهش داده و منجر به تولید تومورهای ثانویه کمتری شوند. تصوبر بلادرنگ از رشد تومور به دانشمندان نشان داد که سلولهای سرطانی بسیار پویاتر از تصورات پیشین با تصاویر ثابت بوده و این که حرکت سلول‌ها حتی در زمان شکل‌گیری متاستاز می‌تواند بسیار مهم باشد. نتایج این پژوهش در مجله Science Translational Medicine منتشر شده است.