ساخت كپسول‌هاي قندي دارو رسان ضدسرطان

[سونای]

بر اساس تحقيقي که در دانشگاه ملبورن استراليا انجام شده، مي‌توان از کپسول‌هاي ساخته شده از پلي‌روتاکسان‌ها در ساخت نوع جديدي از حامل‌هاي دارورساني کارا و با سميت پايين استفاده کرد. ساختارهاي مطالعه شده در اين کار از سيکلودکسترين‌ها و پلي‌اتيلن گليکول ساخته شده بودند که هر دو، مولکول‌هاي کاملاً زيست‌تخريب‌پذير به‌ شمار مي‌روند. روتاکسان يک ساختار مکانيکي درهم‌ قفل‌ شده است که از مولکول‌هاي دمبلي شکل رديف شده در يک ماکرومولکول حلقوي ساخته مي‌شود. مطالعه کمي روي کاربرد پلي روتاکسان‌ها در دارورساني انجام شده است، اما با توجه به ويژگي‌هاي منحصر به‌ فرد اين مولکول‌ها (سفتي و زيست‌تخريب‌پذيري)، مي‌توانند در حوزه رسانش دارو نويدبخش باشند.
«هنک دام» و «فرانک کاروسو» براي ساخت کپسول‌هاي دارورساني ابتدا پلي‌روتاکسان‌ها را روي يک بستر متشکل از ذرات سيليکا آرايش دادند. سپس ميان پلي‌روتاکسان‌ها پيوند عرضي برقرار کرده و هسته سيليکايي را حذف کردند. کُره‌هاي شکل گرفته حاوي گروه‌هاي آلکيني هستند که مي‌توانند با مولکول‌هاي مختلفي همچون مولکول‌هاي پوشاننده (پنهان‌کننده) واکنش دهند. «هنک دام» توضيح مي‌دهد که از همين راهکار مي‌توان براي اتصال پادتن‌ها به سطح کپسول‌ها و هدف‌گيري بافت‌هاي بيمار توسط آنها بهره برد. داخل کپسول‌ها را نيز مي‌توان با دارو‌هاي ضدسرطان مثل دوگزوروبيسين پر کرد. پلي‌روتاکسان‌هاي مورد مطالعه در اين کار از سيکلودکسترين‌ها و يک روکش پلي‌اتيلن گليکولي ساخته شده‌اند. سيکلودکسترين نوعي نمک حلقوي طبيعي است؛ پلي‌اتيلن گليکول نيز در برخي از داروها يافت شده و در اينجا به‌ عنوان مولکول پوشاننده يا پنهان‌کننده عمل مي‌کند.
«دام» مي‌گويد: نکته جالب اين است که وقتي مولکول‌هاي قند و پلي‌اتيلن گليکول درون آب با يکديگر مخلوط مي‌شوند، خودآرايي کرده و به شکل دانه‌هاي نخ‌ شده در يک گردن‌بند درمي‌آيند. دانه‌ها نشان‌دهنده مولکول‌هاي قند بوده و ساختارهاي اين چنيني «پلي‌روتاکسان‌هاي ساختگي» ناميده مي‌شوند. محرک‌هاي مختلفي همچون طول‌ موج‌هاي مشخصي از نور مي‌توانند اين ساختار را درهم شکسته و دانه‌ها را از نخ خارج كنند. اين يک ويژگي بسيار مهم است، زيرا مي‌توان هر مولکول دارو را که درون کپسول قرار گرفته يا روي آن متصل شده است، با اين کار رها کرد. به علاوه، محصولات حاصل از هم پاشيدن اين ساختار براي بدن ضرري ندارند. اين محققان در حال بررسي مواد نانومهندسي شده ديگر براي کاربردهاي درماني هستند. «دام» مي‌گويد: به‌ عنوان بخشي از اين تلاش ما در حال ابداع روش‌هايي براي آرايش مواد با معماري‌هاي مختلف هستيم. جزئيات اين کار در مجله «ACS Nano» منتشر شده است.

بیوشیمی بالینی