شپش چيست ؟

[MR_Jentelman]

شپش چيست ؟

شپش حشره اي است که زندگي انگلي دارد و از خون انسان تغذيه مي نمايد . بزاق شپش حاوي مواد ضدانعقادي است که از لخته شدن خون جلوگيري کرده و خارش شديدي را موجب مي شود . در واقع شپش نمي پرد و نمي جهد بلکه حرکت لغزشي دارد . شپش ماده تا ۳۰ روز زندگي مي کند و رنگ آن بين خاکستري تا قرمز متغير است . تخم هاي شپش ماده کوچک بوده و به ساقه مو چسبندگي پيدا مي کند .
دخترها بيشتر از پسرها به شپش سر مبتلا مي شوند که علت آن تماس سر به سر بيشتر در اين جنس مي باشد . اين نکته مهم است که هر کسي مي تواند بدون ارتباط با شرايط اجتماعي - اقتصادي خاص يا وضعيت خاص بهداشت فردي اش به شپش مبتلا شود .
شپش در آب زنده نمي ماند زيرا از طريق سوراخ هاي کوچکي که در اطراف بدنش بنام اسپيراکل دارد تنفس مي کند بهمين دليل در مناطقي مثل استخر قادر به فعاليت نيست و از طريق شنا و استخر منتقل نمي شود .
اگر کودک شما مبتلا به شپش شد بدانيد که بدترين اتفاق عالم براي او رخ نداده است و مهم ترين نکته آن است که در اين خصوص والدين ترس بخود راه ندهند . البته شپش اگر براي مدتي بدون درمان بماند مي تواند مشکلاتي براي سلامتي فرد و ديگران ايجاد کند .
بزرگ ترين مشکل ايجاد حس مشمئز کننده اي است که در دوستان و اطرافيان فرد مبتلا بوجود آمده و به مختل شدن روابط بين فردي مي انجامد .
ابتلا به شپش يکي از بيماريهاي شايع در همه سنين بويژه در سنين مدرسه مي باشد .
شپش علاوه بر ناراحتيهايي که در اثر گزش ايجاد مي کند ،‌ناقل بيماري تيفوس و تب راجعه نيز مي باشد .
بنابراين آگاهي از علائم و نشانه هاي اين بيماري در مدارس ، گامي مثبت در جهت کنترل بيماري محسوب مي شود .
مشخصات کلي شپش :
حشره اي کوچک ، بدون بال و خونخوار است که انگل خارجي بدن انسان بوده و مي تواند تن ، سر و عانه را آلوده کند .
تخم شپش ،‌ رشک نام دارد و بيضي شکل و سفيد رنگ و به اندازه ته سنجاق مي باشد و به مو و درز لباسها مي چسبد .
انواع شپش :
۱ - شپش سر
۲ - شپش بدن
۳ - شپش عانه
محل زندگي :
شپش سر در لابلاي موهاي سر زندگي مي کند و اين مناطق ( عقب سر و نيز قسمت پشت گوش ) را مورد گزش قرار مي دهد .
شپش بدن ،‌ در مسير درزهاي داخلي و چينهاي لباسها زندگي مي کند . شپش عانه در محل عانه است و احتمالاً در ساير نقاط موارد بدن ممکن است مشاهده شود . در بچه ها شپش عانه در پلکها و مژه ها نيز يافت شده است .
راههاي انتقال :
۱ - از طريق تماس مستقيم افراد سالم با افراد آلوده
۲ - از طريق تماس غيرمستقيم بصورت استفاده از وسائل شخصي آلوده « لباسها ، پتو ، ملحفه ، شانه ،‌کلاه ، روسري و … )
علائم :
۱ - علائم ابتلا به شپش سر :
الف ) خارش شديد
ب ) التهاب و تورم در ناحيه ريشه مو بدليل خاراندن شديد
ج ) بزرگ و حساس شدن غدد لنفاوي پشت گوش و پشت سر و گردن
۲- علائم ابتلا به شپش بدن
الف ) خارش شديد
ب ) ضخيم شدن پوست
۳ - علائم ابتلا به شپش عانه :
الف ) خارش غير قابل تحمل در ناحيه عانه
ب ) لکه هاي آبي رنگ
عوارض ابتلا به شپش :
۱ - خارش شديد در سطح بدن بدليل تلقيح ماده بزاقي به پوست فرد مبتلا .
۲ - عفونت ثانويه مثل زرد زخم که در اثر خاراندن شديد پوست رخ مي دهد .
۳ - عوارضي ديگر :
خستگي عمومي
افسردگي و پريشاني رواني و بيخوابي
ضايعات پوستي بصورت بثورات ريز قرمز رنگ
راههاي پيشگيري:
۱ - آموزش به مردم در مورد شستشوي لباس و ملحفه در آب جوش بمدت ۳۰ دقيقه و يا استفاده از ماشين لباسشويي . خشک کن و اتو کردن درزهاي لباس براي از بين بردن شپش و رشک .
۲ - رعايت بهداشت فردي ( بخصوص استحمام مرتب )
۳ - شانه کردن روزانه موي سر
۴ - تميز کردن همه روزه برس و شانه
۵ - شستشوي منظم لباسها ، روسري ، کلاه و …
۶ - عدم استفاده از شانه ، برس و کلاه ديگران
۷ - پرهيز از تماس با اشياء و لباسهاي فرد آلوده
۸ - کنترل روزانه موي سر و بازديد بدن ( در صورت لزوم ) دانش آموزان در مدرسه و ورزشگاهها
۹ - گزارش موارد آلوده مشاهده شده به نزديکترين مرکز بهداشتي درماني
راههاي مبارزه :
۱ - درمان مناسب فرد و ساير افراد خانواده بطور همزمان طبق دستورهاي مراکز بهداشتي درماني
۲ - اطو کردن لباسها ( بخصوص درزهاي لباس )
۳ - جوشاندن کليه وسايل شخصي آلوده ( حوله ، ملحفه ، لباسهاي زير و رو و … ) در آب جوش به مدت حداقل نيم ساعت ( در مورد شپش تن )
۴ - شستشوي منظم ويا پودرپاشي وسائل خواب و ساير وسايلي که قابل شستشو نبوده يا شستشوي آنها مشکل مي باشد .
۵ - استفاده از داروهاي ضد شپش ( از جمله شامپو و لوسيون گامابنزن ، شامپو و لوسيون پرمترين در صورت دسترسي و طبق دستور پزشک )
* در چه مواردي موي سر دانش آموز بايد بررسي شود ؟
۱ - وقتي يک مورد شپش در کلاس کشف شد تمام دانش آموزان همان کلاس بايد بررسي شوند .
۲ - برادران و خواهران و اولياء‌ دانش آموزان مبتلا نيز بايد مورد بررسي قرار گيرند .
۳- موارد جديد بايد فوراً درمان شوند .
۴ - وقتي بيش از سه کلاس يک مدرسه درگير باشند تمام کلاسهاي مدرسه بايد از نظر شپش غربالگري شوند .
۵- چک کردن موي سر بايد زير نور کافي صورت پذيرد .
۶- دانش آموز مبتلا زماني که دوره درمانش تمام شد يا تمام تخم ها از موهايش زدوده شد بايد پذيرفته شود .
۷ - دانش آموز مبتلا بايد بمدت ۱۴ روز مورد بررسي روزانه قرار گيرد .
۸ - اعضاي خانواده بايد تا ۱۰ روز موهايشان از نظر ابتلا به شپش مورد بررسي روزانه قرار گيرد .
در مبارزه با شپش ، فرد آلوده و کليه افراد خانواده و ساير افراديکه با او در تماس نزديک مي باشند بايد نکات بهداشتي را رعايت کنند .