مثل خیلی از بیماری های چشمی، مانند دوربینی، نزدیك بینی یا دوبینی، این یكی هم اسمش رویش است، مگس پران.
معمولا فردی كه دچار این مشكل می شود به چشم پزشك معالجش می گوید احساس می كند نقطه تیره و كوچكی مانند یك مگس در اطراف چشمم در حال حركت است. مگسی كه پراندنی نیست.
اما این تنها احساس بیمار است و در حقیقت از مگس یا هر جسم خارجی در چشم خبری نیست.
مایع زجاجیه مایع ژله مانندی است كه داخل چشم را پر می كند و درحالت عادی كاملا شفاف است. اما گاهی در این مایع ذرات و توده های غیر شفافی تشكیل می شود كه دلایل ایجاد آنها نیز مختلف است.
جمع شدن سلول های التهابی در زجاجیه، جدا شدن رشته های زجاجیه یا خونریزی در داخل چشم می تواند یكی از این دلایل باشد.
دكتر مسیح هاشمی، متخصص چشم در گفتگو با جام جم، مگس پران را سایه ذرات و توده های شناور در مایع ژله مانند زجاجیه كه به صورت آبكی درآمده می داند و می گوید: در مبتلایان به این مشكل نقاطی كوچك به شكل غبار، پشه یا مگس در چشم احساس می شود كه در افراد جوان تر این نقاط در دید آنها كوچكتر است اما به مرور و در افراد مسن این نقاط وسعت بیشتری پیدا می كند.
به گفته او این نقاط اغلب هنگام نگاه كردن به یك سطح صاف و روشن قابل مشاهده است.
البته مگس پران ممكن است به صورت اشكال مختلفی از قبیل نقاط كوچك، دایره، خط، لكه یا تارعنكبوت به نظر برسد اما در اغلب مواقع بی ضرر است.
دكتر هاشمی می افزاید: در همه افراد ۴۰ سال به بالا امكان ظهور این مشكل وجود دارد.


● بیماری بی خطر
او ضمن بی خطر دانستن مگس پران در اغلب مبتلایان، اظهار می كند: البته مگس پران می تواند به صورت هشداردهنده و در واقع نشانه مشكلات جدی تری در چشم باشد بخصوص زمانی كه به صورت ناگهانی پیشرفت می كند یا علاوه بر مگس پران، جرقه هایی هم در دید افراد، خصوصا شب ها ایجاد شود.
او با اشاره به این كه شایع ترین علت ایجاد مگس پران در سنین بالا جداشدگی خلفی زجاجیه است، ادامه می دهد: بخشی از رشته های محیطی زجاجیه كه به شبكیه متصل هستند با بالا رفتن سن از جای خود جدا شده و به داخل بخش های مركزی زجاجیه شناور می شوند.
هاشمی این مشكل را در ۷۰ درصد از افرادی كه پا به دهه ۷۰ زندگی می گذارند، شایع می داند و ادامه می دهد: مراجعه به چشم پزشك برای كسانی كه دچار این عارضه می شوند، ضروری است.


● آنها كه مگس پران دارند
افراد مسن خصوصا در سنین بالای ۶۰ سال، كسانی كه نزدیك بین هستند، افرادی كه سابقه جراحی چشمی خصوصا جراحی آب مروارید دارند و افرادی كه سابقه التهاب داخل چشمی دارند، بیشتر از بقیه در معرض مشكل مگس پران هستند.
جالب است بدانید، بسیاری از افرادی كه به این عارضه دچار می شوند ممكن است مدت ها به آن مبتلا باشند بدون این كه اتفاقی برای چشمشان بیفتد یا این كه مشكل بدتری به سراغشان بیاید.
در واقع به گفته چشم پزشكان، مگس پرانی كه سال های زیادی وجود دارد و تغییر خاصی پیدا نكرده یا مشكلش بیشتر نشده است، اغلب خطری ندارد.
اما مبتلایان به این مشكل باید بدانند كه بروز مگس پران جدید می تواند ناشی از مشكلات جدی چشمی باشد.
به عبارتی شایع ترین علت بروز مگس پران جدید كه همان جداشدگی زجاجیه خلفی عنوان می شود، به خودی خود خطری ندارد اما برخی مواقع هنگام جدا شدن زجاجیه بخشی از شبكیه نیز همراه با آن كنده می شود و باعث ایجاد سوراخ یا پارگی در پرده شبكیه می شود كه می تواند مشكلات جدی در چشم ایجاد كند.


● وقتی مگس پران خطرناك می شود
نكته قابل توجه این است كه تشخیص علت اصلی مگس پران بدون معاینه دقیق چشم پزشك امكان پذیر نیست، بنابراین لازم است تمام افرادی كه دچار مگس پران می شوند حتماً توسط چشم پزشك معاینه شوند.
برای انجام معاینه مگس پران نیز ابتدا مردمك با استفاده از قطره های مخصوصی كه در آن ریخته می شود، كاملا باز شده و سپس با استفاده از لنزها و وسایل مخصوص زجاجیه و شبكیه معاینه می شود.
كسانی كه برای معاینه مگس پران مراجعه می كنند، به خاطر استفاده از قطره و باز شدن مردمك، در نور شدید اذیت می شوند و بهتر است تا چند ساعت بعد از استفاده از قطره، نسبت به انجام كارهایی مانند رانندگی خودداری كنند.
در صورتی كه در معاینه هیچ مشكلی به غیر از جداشدگی زجاجیه خلفی، وجود نداشته باشد و شبكیه سالم باشد معمولاً خطری وجود ندارد و نیازی به اقدام خاص نیست.
دكتر هاشمی با تاكید بر این كه مگس پران درمان ندارد، می گوید: اگر فرد مبتلا شده به مگس پران به مرور زمان شاهد وسعت این مشكل یا ایجاد جرقه هایی در دید شد، لازم است كه باز به چشم پزشك مراجعه كند.
به گفته او اما اگر آسیبی به پرده شبكیه وارد شده یا خونریزی یا التهاب داخل چشمی وجود داشته باشد، باید درمان هرچه سریع تر انجام شود.