گفتگو در مورد آینده ی دفتر موسیقی، سیاست های ارشاد برای اعطای مجوز ها و نقش و جایگاه انجمن های موسیقی مصاحبه ی اختصاصی با حمید شاه آبادی معاون هنری وزیر ارشاد: دلیل ندارد موسیقی را به سیاست آلوده کنیم

موسیقی ایرانیان – امین ریزباف: به بهانه اختتامیه سمینار اعضای هیات مدیره شعب انجمن موسیقی ایران توانستیم با حمید شاه آبادی معاون هنری وزیر ارشاد در مورد موضوعات مختلفی مثل آینده ی دفتر موسیقی، سیاست های ارشاد برای اعطای مجوز آلبوم های موسیقی و نقش و جایگاه انجمن های موسیقی در کشور مصاحبه ای را انجام دهیم، این گفتگو که در هتل فردوسی و بعد از سمینار شعب انجمن موسیقی انجام شد را می توانید در ادامه بخوانید.

آقای شاه آبادی این همایش را چطور دیدید و فکر می کنید که چه نکات مثبتی داشت؟
مهمترین نکته ای که در این تشکل و در این نشست می شود ارزیابی کرد این است که بدنه هایی که مستقیما خودشان درگیر اجرا هستند در کنار کسانی که سیاست گذار و تصمیم گیر هستند نشستند و راهکارها را بررسی کردند. ما بسیاری از نشست هایمان با مدیران و کارکنان خودمان بوده اما این یک نشست تلفیقی بوده، از یک طرف مدیران کل بودند و از طرف دیگر انجمن ها بودند که ما در این رویکرد از انجمن ها خواستیم خودشان مستقیما وارد تولید آثار موسیقایی، اجراهای صحنه ای، فعالیت های موسیقی، تولید خبر و مطالبی از این دست باشند. به این ترتیب انتظاری که از این نشست می رود فعال تر شدن انجمن های تمام استان ها است. انجمن ها امروز متوجه شدند که مقام عالی وزارت و معاونین و همه ی مسئولان ارشاد درصدد این هستند که انجمن ها خودشان به عنوان یک تشکل مردمی و هنری وارد عرصه تولید موسیقی و ارائه ی فعالیت هنری در این حوزه بشوند و خیلی از پیچ و خم ها و واسطه ها هم یکجا در چنین نشستی شکست.
به نظر شما این روش همان بزرگ کردن دولت نیست؟ چون بالاخره انجمن ها بیشتر دولتی هستند تا خصوصی…
جنبه دولتی بودن انجمن ها به نوعی ضرر و ایرادشان محسوب می شود و باید از جنبه دولتی فاصله بگیرند. اولین حرفی هم که من در اول نشست زدم گفتم: “در اساسنامه این تشکل ها باید اصلاحاتی صورت بگیرد که مدیران کل سمت قانونی در انجمن نداشته باشند” بنابراین ما با این سیاست از یک طرف از دولتی شدن فاصله می گیریم، از سوی دیگر آنها را از حمایت خودمان محروم نمی کنیم، در شرایط فعلی می دانید که اینطور حرکات یک حرکت نوپاست و نیاز است که از انجمن ها حمایت دولتی شود، این حرکت ها نیازمند پول، مجوز، تعامل ها، حمایت ها و رفع موانع هستند. یک کار موسیقی در یک استان که بخواهد انجام بگیرد ده تشکل راجع به آن اظهار نظر می کنند و کار را سد می کنند، بالاخره یکی آخر سر باید بایستد و موضوع را حل کند.
در کل ما می توانیم بگوییم نقطه عزیمت ما برای ارتقاء کار این نقطه است که از یکسو تعامل انجمن ها را با دولت کمتر کرده ایم و از یکسو هم قطع نکرده ایم تا بتوانیم حمایت ها را از این نهاد داشته باشیم و در مقابلش انتظار کارکرد عملیاتی از انجمن ها را داشته باشیم.
آیا انجمن ها هم برای فعالیت های موسیقاییشان باید مجوز بگیرند؟
انجمن ها مثل هر تشکل غیر دولتی برای فعالیتهایشان باید مجوز بگیرند و هیچ فرقی ندارد.
مثلا اگر بخواهند یک اثر تولید کنند چه؟ یا چه روالی دارد؟ آیا به انجمن ها راحت تر مجوز داده نمی شود؟
اثر هم که بخواهند تولید کنند و کنسرت هم که بخواهند برگزار کنند، هر حرکتی که بخواهند انجام دهند مجوز می خواهد هیچ فرقی نمی کند، حتی اگر ادارات کل ما و ادارات دولتی و سازمان تبلیغات هم بخواهد این کار را انجام دهد باید اجازه بگیرد. اما بحث نوع نگاهی است که در هنگام اعطای مجوز می شود. مطمئنا این ارتباط ها دادن مجوزها را هم تسهیل می کند. وقتی شما یک انجمن را شناختید شیوه انتخابش یک شیوه هماهنگ بود خودش از یک طرف با بدنه موسیقیایی کشور ارتباط دارد و از یک طرف با دولت ارتباط دارد. وقتی این تشکل مجوز می خواهد اداره کل آن را می شناسد و بدون هیچ فرایندی به آن مجوز می دهد. وقتی آلبوم ارائه می کند دیگر کسی تا آخرش را گوش نمی کند و می گوید این کار برای انجمن است و مجوز را به راحتی می دهد.
ولی در نهایت این نفی قانون نمی کند، قانون می گوید هر کسی می خواهد کاری انجام بدهد حتی فلان تشکل نهادی دولتی هم بخواهد کاری انجام بدهد باید از متولی موسیقی کشور یعنی اداره ارشاد کل موسیقی اجازه بگیرد.
اما مهم این است که این ارتباط وزارت ارشاد با انجمن های استان ها، همه راهها را به هم نزدیک می کند. در کل ما فکر می کنیم که گام بسیار مثبتی است و انتظاری هم که از آن داریم این هست که این جریان به تولید آثار موسیقیایی قابل قبول توسط گروه های نیمه حرفه ای در شهرستانها بیانجامد و آنها را فعال کند. این حرکت حرکتی نیست که ما الان بخواهیم نسبت به نتایج آن در حوزه مثلا کارهای تخصصی نظرخواهی کنیم.. خب اساتید برجسته حوزه موسیقی کار خودشان را می کنند. این تشکل نقشی در آن حوزه ها نمی تواند ایفا کند این تشکل از آنها بهره می گیرد. آنها به تشکل پیام می دهند و روحیه می دهند و کمک می کنند. ولی این یک حرکتی است که نسل جوان و گروه های نیمه حرفه ای در تهران و مخصوصا در شهرستانها و در مراکز استانها فعال می شوند.
سرپرست دفتر موسیقی مشخص نیست؟ چه زمانی مشخص می شود؟
در حال حاضر ما درصدد تفکیک دقیق ماموریتهای انجمن موسیقی از اداره کل موسیقی هستیم و در گذشته چون اینها کاملا زیر مجموعه ی هم بودند، یعنی انجمن کاملا زیر مجموعه اداره کل بوده است، چنین صورت مسئله ای وجود نداشته است، الان چون به انجمن به عنوان یک قطب اجرایی با ماهیت کاملا خصوصی و برخوردار از حمایت دولتی ایجاد شده است دفتر موسیقی به عنوان سیاستگذار، ناظر، برنامه ریز، حامی گروه های موسیقایی و یک نهاد دولتی شناخته می شود. چون این تفکیک باید انجام بگیرد همین نشست در راستای همین ماموریت است اما تا زمانی که در این برنامه ها به دقت نظر و یک سیاست راهبردی شفاف و عملیاتی نرسیم صلاح نیست که بیاییم در واقع آن کلافی که تا الان پیچیده هست را فقط با یک حکم و یک انتصاب پیچیده تر کنیم و هیچگونه اقدام عملیاتی روی آن انجام ندهیم. انصافا یکی از کارکردهای این تفکیک دقیق ماموریت های انجمن موسیقی از اداره کل تسریع در همان انتصابات است و باعث می شود زودتر تکلیف دفتر موسیقی مشخص شود.

اعطای مجوزها در دوره شما تسریع پیدا می کند؟
اکنون روال این است که زمان کشته می شود یا از دست می رود که ما دیگر نباید این کار را بکنیم. ما در این حوزه آنچه که به مجموعه وزارت ارشاد مربوط است از نظر زمان انجام کار، ایجاد بانک اطلاعاتی که بتواند سرعت بخشی داشته باشد و بتواند به سرعت بیشتری پاسخ مثبت یا منفی بدهد در حال انجام دادن هستیم که دیگرهیچگونه زمان زیادی این وسط تلف نشود که حتی اگر بخواهیم پاسخ منفی بدهیم زودتر پاسخ را بدهیم.
ترکیب شوراهایی که تصمیم گیری و نظارت می کردند را از یک تنوع بیشتری برخوردار می کنیم که در این شوراها از همه ژانرها و گونه های موسیقایی و سبک ها و بخش های موسیقی در آن نماینده وجود داشته باشد که اظهارنظرها مطمئن باشد.
بنابراین از نظر دقت، شورا را با افزایش چهره های برجسته تقویت می کنیم. از نظر سرعت هم مشغول شناسایی موانع هستیم که فرضا بدانیم چرا فلان استعلام طول می کشد و چه بانکی می تواند وجود داشته باشد که این استعلام را زودتر انجام بدهد. این دو کنار کار است. اما معیارها و مکانیزم ها اصلی مستلزم تدوین یک برنامه جامع است. در حال حاضر ما به صورت عملیاتی و مصداقی بر اساس عرفی اظهار نظر می کنیم و این مستلزم یک تدوین برنامه است که خب این زمان می برد.
معیار به نظر شما باید نوع موسیقی باشد یا خود خواننده یا آهنگساز اثر هم مهم است؟ چون بعضی از اساتید موسیقی سنتی ما دارای سلیقه های سیاسی هستند که شاید با سیاست های این دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد در تعارض باشد. سیاست ارشاد در قبال این اساتید چیست؟
به هر حال مجموعه ی اتفاقاتی که در این حوزه می افتد و مجوزه هایی که داده می شود بر اساس آثار هنری است و اگر یک اثری نماینده یک جریان فکری باشد و نماینده یک جریان خاصی باشد که این جریان موجب انحراف افکارعمومی باشد آن بحث دیگری است، ولی شورا یک شورای تخصصی است که راجع به حوزه موسیقی نظر می دهد و مجوزها را صادر می کند. حتی وارد مرتبه زیبا شناختی موسیقی هم نمی شود بلکه نسبت به معیارهای اصولی که قانون تعیین کرده است بر اساس آن اظهار نظر می کند و دلیل ندارد که ما اصولا حوزه موسیقی را آلوده به سیاست و موضوعاتی از این قبیل کنیم، این یک حوزه تخصصی است که اهل فن باید نظر تخصصی بدهند.


منبع: موسیقی ایرانیان