خاک چیست

[agriculture]

خاك، بيشتر خشكي روي زمين را مي پوشاند. خاك از مواد معدني (سنگ،‌ لای و لجن و شن و ماسه)، هوا، آب و مواد آلي (گياهي و جانوري) تشكيل شده است.
انواع خاك: انواع بسيار مختلفي از خاك ها وجود دارد و هر يك مشخصه هاي بي همتايي از نظر رنگ، بافت، ساختمان و محتويات دارند. عمق خاك هم متفاوت است. نوع خاك يك منطقه، نوع گياهاني كه مي توانند در آن رشد كنند را تعيين مي كند. 12 نوع خاك وجود دارد كه عبارتند از: آلفوسولز Alfisols، اريديسولز Aridisols، انتيسولز Entisols، هيستوسولز Histosols، اينسپتيسولز Inceptisols، موليسولز Mollisols، اكسيسولز Oxisols، اسپودوسولز Spodosols، آلتيسولز Ultisols، ژليسولز Gelisols، انديسولز Andisols و ورتيسولز Vertisols.
علمي كه خاك را مطالعه مي كند خاك شناسي ناميده مي شود.
تشكيل خاك: خاك ابتدا به كندي به صورت سنگ تشكيل مي شود و بعد بر اثر فرسايش در نزديكي سطح زمين به صورت ذرات ريز (ماده منشأ) در مي آيد. مواد آلي هم با مواد غير آلي (ذرات سنگ، مواد معدني و آب) مخلوط مي شوند تا خاك تشكيل شود.
لايه هاي خاك: خاك از لايه هاي افقي متمایز و مشخصی تشكيل شده. لايه هاي بالاتر غني از مواد آلي (خاك سطحي و مواد آلي انساني) است و لايه هاي زيرين سنگي (خاک زیر، regolith و سنگ بستر) است.
لايه O: لايه بالايي آلي خاك كه بيشترش از آت و آشغال برگ ها و مواد آلي انساني (مواد آلي تجزيه شده) تشكيل شده.
لايه A: لايه اي به نام خاك سطحي: اين خاك زير لايه O و بالاي لايه E يافت مي شود. در اين لايه كه رنگ تيره دارد، بذرها و دانه ها جوانه مي زنند و ريشه هاي گياهان رشد مي كنند. اين لايه از گياخاك (مواد آلي تجزيه شده) كه با ذرات مواد معدني مخلوط شده تشكيل شده.
لايه E: اين لايه شسته شده (به وسيله باد و باران) رنگ روشن دارد و زير لايه A و بالاي لايه B قرار دارد. اين لايه بيشتر از شن و ماسه و لاي و لجن تشكيل شده و بيشتر مواد معدني و لجنش را به صورت آبي كه از ميان خاك مي چكد (در فرايند شسته شدن) از دست داده است.
لايه B: همچنين خاك زير ناميده مي شود- اين لايه زير لايه E و بالاي لايه C است. اين لايه حاوي لجن و رسوبات مواد معدني (مثل آهن، اكسيد آلومينيوم و كربنات كلسيم) است كه از لايه هاي بالايي به آن رسيده. يعني موقعي كه آب حاوي مواد معدني از خاك بالايي مي چكد.
لايه C: همچنين ريگوليت ناميده مي شود، اين لايه زير لايه B و بالاي لايه R است. اين لايه حاوي سنگ بستر، اندكي تجزيه و حل شده است. ريشه هاي گياه به اين لايه نفوذ نمي كند. مواد آلي خيلي كم در اين لايه يافت مي شود.
لايه R: لايه سنگ بستر كه زير همه لايه هاي ديگر است.
منبع: http://www.enchantedlearning.com/geology/soil/