رونمایی‎ رویکرد مبتذل در دیپلماسی‎عمومی؛ سخنرانی موج‎ساز در دانشگاه‎کلمبیا کجا، توئیتربازی با دختر نانسی‌پلوسی‎کجا؟!

[آسد مرتضي]

«با تاسی از اقدام و تاکید مقام عالی وزارت امور خارجه، جناب آقای دکتر ظریف در ورود به مبحث دیپلماسی عمومی و استفاده از رسانه ها و شبکه های اجتماعی تصمیم بر این گرفتم که با استفاده از فیسبوک با مخاطبان و هموطنان عزیزم در ارتباط باشم. » این عبارت مطلع فعالیت‎ مرضیه افخم، بانوی سخنگوی وزارت امور خارجه در شبکه اجتماعی فیس‎بوک است، جمله‎ای که در بطن خود راهبرد اصلی تیم سیاست خارجی دولت برای ورود به عرصه دیپلماسی عمومی را حضور در شبکه‎های اجتماعی و افتتاح حساب کاربری در این شبکه‎ها تعبیر و تفسیر کرده است.

به گزارش رجانیوز، شاید برای آنها که دیپلماسی عمومی را با رویدادهایی همچون سخنرانی‎های محمود احمدی‎نژاد در دانشگاه کلمبیا و موج بزرگ و مردمی که پس از آن در سراسر جهان به وجود می‎‎آمد، معنا و تعبیر می‎کنند، ابتذال آن سطح از تاثیر گذاری جهانی به حضور در حد یک کاربر عادی در یک شبکه اجتماعی، بسیار نا امید کننده به نظر برسد اما ظاهرا این رویکردی است که این روزها نه تنها وزیر امور خارجه ایران را به خود مشغول کرده است بلکه اطرافیان او را نیز واداشته است که به تاسی از مقام عالی وزارت، سطح فعالیت در عرصه دیپلماسی عمومی را در حد ایجاد یک حساب کاربری در توئیتر و فیس‎بوک تنزل دهند، تا اگر اسم آن رویکرد بزرگ و جهانی احمدی‎نژاد را پوپولیسم می‎گذاشتند، ندانیم بر این شیوه تحقیر آمیز چه نامی باید نهاد.

اما ماجرای حضور در شبکه‎های اجتماعی از سوی اصلی‎ترین ارکان سیاست‎خارجی دولت یازدهم آنجا تراژیک‎تر و تاسف‎بار تر می‎شود که بدانیم این حضور نازل، در روزهای گذشته با چه حاشیه‎های غیرقابل قبول و نگران‎کننده‎ای روبرو شده است.

ماجرا به ارسال پیام تبریک محمدجواد ظریف به یهودیان و تبریک سال جدید عبری به آنها بر می‎گردد. دختر رئیس پیشین کنگره امریکا، نانسی پلوسی در پاسخ به حساب کاربری تایید نشده‎ای به نام وزیر امور خارجه ایران که سال جدید عبری را تبریک گفته بود، نوشت: « متشکرم، سال جدید اگر با پایان انکار هلوکاست از سوی ایران همراه بود شیرین‎تر می‌شد.» و این حساب کاربری پاسخ عجیب و غیرقابل قبولی را برای دختر نانسی پلوسی داشت: « ایران هیچ گاه هلوکاست را انکار نکرده است، فردی که هلوکاست را انکار کرد، رفت. سال جدید مبارک.»

البته محمد جواد ظریف نیز بلافاصله در گفتگویی با تسنیم حضور خود در شبکه اجتماعی توئیتر را تایید کرده و در پاسخ به سؤالی در مورد اینکه در یکی از شبکه‌های اجتماعی به‌نقل از وی سخنانی در مورد هولوکاست منتشر شده، گفت: «این مطلب در پاسخ به سؤالی که بعداً معلوم شد از سوی دختر رییس سابق مجلس نمایندگان آمریکا در شبکه توییتر مطرح شده بود ارائه شده است. ما نباید اجازه دهیم تا آنها چهره‌ای دروغین از ایران بسازند. ایران همواره هرنوع کشتار انسان‌ها را محکوم می‌کند و در این راستا کشتار یهودی‌ها توسط نازی‌ها را هم محکوم کرده همان‌طور که کشتار و سرکوب فلسطینی‌ها توسط صهیونیست‌ها را محکوم می‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم تا جنایتکاران صهیونیست با سوءاستفاده از این موضوع بر جنایات خود سرپوش بگذارند.»

این در حالی بود که کریستین امان‎پور خبرنگار مشهور یهودی سی‎ان‎ان نیز در صفحه توییتر خود به زبان دیگری به این موضوع اشاره کرد که « با وزیر امور خارجه ایران گفتگو کردم؛ کسی که تایید کرده است در توئیتر فعال است و سال نو را به همه یهودی‎ها در ایران و سراسر جهان تبریک گفته است‬‎»

اما نکته حائز اهمیت این است که وزیر امور خارجه جدید ایران ترجیح داده است تا حتی مخاطب همین سطح نازل دیپلماسی عمومی خود یعنی حضور در شبکه‎های اجتماعی را نیز نه ملت‎های مسلمان و نه ملت‎های ستم دیده جهان که مخاطبان اصلی دیپلماسی فرهنگی و عمومی انقلاب اسلامی در سی و چهار سال گذشته بوده‎اند، بلکه یهودیانی‎ انتخاب کند که بواسطه هیاهو بر سر افسانه‎ای به نام هولوکاست موفق شده‎اند بخشی از سرزمین‎های اسلامی را به اشغال خود در آورده‎اند و حتی به تخطئه آنهایی بپردازد که این افسانه تاریخی را به چالش کشیده‎اند.

هر چند با توجه به سوابق خاص تیم سیاست خارجی دولت جدید، انتظار داشتن شجاعت برای به چالش کشیدن‎ غلط‎های مصطلح و بزرگ تاریخی همچون هولوکاست در جوامع عمومی از آنها انتظاری چندان بجایی نیست، اما اینکه کار به جایی برسد که آنهایی که جسارت ایجاد این چالش در قبال یک دروغ بزرگ تاریخی را داشته‎اند نیز تخطئه شود، قطعا غیرقابل قبول و حتی سوال برانگیز است، رویکردی که سال‎هاست از سوی رسانه‎های غربی در حال ترویج و پیگیری است.

ارسال پیام صلح و پالس دوستی با مردم اسرائیل آنهم به واسطه تخطئه چالش کنندگان با مفهوم هولوکاست، به نظر نمی‎رسد سرآغاز امیدوارکننده و قابل قبولی برای وزیر امور خارجه جدید ایران باشد که از یک سو ناشی از نشناختن جامعه مخاطب انقلاب اسلامی، و از سوی دیگر نمادی نگران‎ کننده از کوتاه آمدن از اصول برای رسیدن به برخی نتایج مقطعی و موردی است. نکته‎ای که «رابین رایت»، عضو انستیتو صلح آمریکا نیز بخوبی آنرا دریافته و درباره توییت ظریف پیرامون احمدی نژاد و هلوکاست گفت: «این اثرگذارترین دیپلماسی عمومی ایران در 34 سال گذشته است.»

شاید مرور برخی بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع خبرگان رهبری و یا پیرامون موضوع هولوکاست، بتواند این واقعیت را به خوبی برای ظریف و آنها که همانند او می‎اندیشند، تبیین کند که بر خلاف تصور او پایان دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‎نژاد، به معنای تنزل از صراحت در بیان شعارهای انقلابی در سطح جهان نیست، و به عبارتی «آن مرد» نرفته است و اتفاقا همچون حضرت امام (ره) محکم و بدون تلاش برای تقیه، به اصول اصلی انقلاب اسلامی پایبند است.

رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با خبرگان رهبری درباره اعتقاد به لزوم نابودی اسرائیل فرمودند: «امام (ره) در مقابل واقعیات چشم خود را نبستند اما از اصول نیز هیچگاه کوتاه نیامدند. امام خمینی (ره) همان کسی است که گفت «رژیم صهیونیستی یک غده سرطانی است که باید از بین برود» و هیچگاه نیز در مورد رژیم صهیونیستی تقیه نکرد. امام خمینی (ره) در مقابل امریکا و شرارت های او نیز تقیه نکرد و جمله معروف «امریکا شیطان بزرگ است» سخن امام است.»

ایشان همچنین در دیدار با اعضای خبرگان رهبری در سال 90 از هولوکاست به عنوان افسانه یاد کرده و فرمودند: « در یک کشورى کسى به "افسانه‌ى هولوکاست "اعتراض میکند، میگوید من قبول ندارم؛ او را زندان مى‌اندازند، محکومش میکنند که چرا یک حادثه‌ى پندارىِ تاریخى را انکار میکنى! حالا گیرم پندارى هم نباشد - واقعى باشد - خیلى خوب، انکار یک حادثه‌ى واقعىِ تاریخى مگر جرم است؟ اگر براى کسى روشن نشد، ثابت نشد و او انکار کرد یا حتّى در آن تردید کرد، او را بیندازند زندان! الان در کشورهاى مدعى تمدن در اروپا قضیه این است: اگر کسى اعتراض کند، تردید کند، قبول نداشته باشد، دادگاه‌ها محکومش میکنند.»

به نظر نمی‎رسد دیپلماسی عمومی دولت تدبیر و امید با تنزل سطح دیپلماسی عمومی از یک تاثیر گذاری جهانی و مردمی به حضور در شبکه‎های اجتماعی که فعالیت در آنها منع قانونی دارد، و توئیتر بازی با دختر نانسی پلوسی و تغییر ادبیات برای ارسال پالس مثبت به چند میلیون مردم اسرائیل، به بهای ارسال پالس‎های ناخوشایند به نزدیک به دومیلیارد مسلمان و مستضعف جهان، چندان امیدوار کننده باشد، رویکردی که اگر به این منوال به پیش برود، عوارض غیرقابل جبرانی برای کشور خواهد داشت و اعتراضات جدی‎تری بوجود خواهد آورد.

منبع