کاربردهای لیزر در سلاح های اینده : مزایا و معایب قسمت دوم و پایانی

[Joseph Goebbels]

*معایب :
سلاح های لیزری :
1- تضعیف ها و اشفتگی های مربوط به اب وهوا :
از انجایی که بیم لیزر باید در میان جو منتشر گردد انرژی بیم لیزر تحت تاثیر عوامل جوی نظیر ذرات ریز هوایی ( دود – گرد و خاک ) بخار اب و اشفتگی های جوی دچار جذب و انحراف و پخش انرژی می گردد . برای جبران تاثیرات این عوامل بر روی بیم از سازگار های اپتیکی استفاده می گردد . لیزرهای فضا پایه فقط زمانی تحت تاثیر این عوامل قرار می گیرند که هدف مورد نظر در داخل جو باشد .

2- وابستگی به دید مستقیم :
سلاح های لیزری به یک خط دید مستقیم برای درگیری با هدف نیازمند هستند. در حالی که برای سلاح های پرتابی رایج به اندازه کافی توان نفوذ کردن و طی کردن یک مسیر منحنی وار برای رسیدن و برخورد به هدف راحتی اگر در پشت عوارض طبیعی و ساختمان ها باشند را دارا می باشند .

3- داشتن فرکانس و طول موج ثابت :
طول موج مختلف انرژی را در شرایط مختلف جوی خیلی بهتر انتقال می دهند . لیزرهای حالت شیمیایی و جامد معمولا انرژی را در یک طول موج و یا در گستره بسیار کوچکی از طول موج ها تولید می کنند. لیزرهای حالت جامد می توانند برای رسیدن به یک سری اهداف خاص مورد نظر در گستره ای از طول موج ها تنظیم شوند ولی همین تغییر طول موج شامل یک سری فرایندهای طولانی برای به وجود اوردن تغییرات مناسب در سیستم اپتیکی و یا نیازمند طراحی و ساخت یک سری مکانیزم بسیار پیچیده می باشد .

4- اثرات زیان اور بر چشم :
مهم ترین نگرانی در به کار گیری سلاح های لیزری اثرات زیان اور ان بر چشم انسان می باشد . با وجود انکه تعدادی از لیزرهای شیمیایی در طول موج های ایمن برای چشم انسان کار می کنند تمامی لیزرهای حالت جامد با توان بالا عکس این حالت را دارند به همین دلیل این لیزرها در هنگام انجام ماموریت خود می توانند اسیب های جدی به نیروهای خودی حاضر در صحنه عملیات وارد اورند . در حال حاضر تلاش هایی برای ساختن یک لیزر توان بالای حالت جامد در حال انجام است که در طیف الکترومغناطیسی در ناحیه طول موج های ایمن برای چشم انسان کار کنند .

5- سوخت های شیمیایی و گازهای خروجی :

لیزرهای شیمیایی نیازمند سوخت شیمیایی هستند و به هنگام شلیک هدایت انرژی به سمت هدف گازهایی نیز از خروجی سیستم خارج می شود . بعضی از سوخت ها مانند سوخت بسیار خورنده لیزر شیمیایی اکسیژن – ید ( coil ) سیستم abl نیازمند یکسری سیستم های ایمنی و برنامه های کاهش دهنده خطرات ان می باشد . بعضی دیگر از سوخت ها مانند واکنش دهنده های فلوراید دیتریوم که در سیتم thel استفاده می شود نسبتا ایمن تر می باشند . گازهای خروجی از سیستم abl در بالای جو تخلیه می شوند و خطری برای کاربران ان ندارد. ولی گازهای خروجی در لیزرهای زمین پایه همچون سیستم thel شامل مقادیر کمی توکسین ( نوعی سم ) است که به سهولت بوسیله سیستم های مکنده تجاری نیز جذب می شوند .


*مفاهیم و کاربردهای نظامی :
با توجه به بررسی های صورت گرفته در زمینه نقاط قوت و ضعف سلاح های لیزری می توان از قابلیت های این سیستم ها به طور کلی در دو نوع ماموریت استفاده کرد :

1- پدافند عامل :
سلاح های لیزری می توانند در هوا و زمین و فضا علاوه بر دفاع از خود از سایر سکوهای جنگی و نیز نقاط حساس در داخل شعاع عملیاتی خود پدافند نماید . این سلاح ها می توانند با ایجاد یک سپر دفاعی بسیار مناسب در مقابل انواع موشکها – هواپیماها – بمب ها – گلوله های توپ و راکت ها با انها مقابله کرده و از اسیب رسانی به مناطق مورد تهدید این سلاح ها جلوگیری نمایند . سیستم های لیزری می توانند با سرعت بالایی که دارند پدافند عامل مناسبی را در مقابل تهدیدات موشک های بالستیک و کروز فراهم نمایند . در واقع می توانند کامل کننده سایر سیستم های پدافندی باشند .

2- ماموریت های افندی :
لیزرها توانایی دستیابی به اثرات کشنده و غیر کشنده در مقابل گستره ای از اهداف مناسب را دارند و به عنوان کامل کننده سیستم های افندی می توانند کاربرد داشته باشند .

*کاربردهای پدافندی سلاح های لیزری :
توان دفاع و محافظت سلاح های لیزری در مقابل تهدیدات هوایی چندین دهه است که امری شناخته شده است . لابراتور سلاح های نیروی هوایی امریکا برای اولین بار امکان به کارگیری این سلاح ها را در مقابل اهداف هوایی را در سال 1973 اثبات کرد . در این ازمایش با استفاده از یک لیزر زمین پایه گاز دی اکسید کربن یک هواپیمای بون سرنشین با سرعت 200 مایل بر ساعت را هدف قرار داد و انرا منهدم نمود . همین لابراتور در سال 1983 توانست با استفاده از یک لیزر شیمیایی با توان بالا و هواپایه 5 فروند موشک حرارتی هوا به هوای aim-9 را که سرعتی در حدود 2000 مایل بر ساعت داشت را کسب و تعقیب و سرانجام منهدم نماید .

عملیات هوایی : افزایش قابلیت های دفاعی در برابر دشمن و انعطاف پذیری در عملیات های جنگی

سلاح های لیزری نصب شده در یک هواپیما توان پدافندی بسیار مناسبی را در مقابل تهدیداتی همچون موشک های هوا به هوا و زمین به هوا و هواپیمای جنگی دشمن فراهم می نماید . این کاربرد مهمترین استفاده لیزر در عملیات های هوایی می باشد . با نصب سلاح ها لیزری بر روی هواپیماهای دارای سرعت زیر سرعت صوت و هواپیماهای اسیب پذیری مانند awacs – abl – b-52 - joint star این هواپیماها بسیار ایمن تر و راحت تر می توانند ماموریت های مورد نظر خود را بدون ترس از موشکهای زمین به هوا و هوا به هوا به انجام برسانند . در حال حاضر سیستم های موشکی زمین به هوای مدرن دارای بردهای چند صد کیلومتری و هواپیماهای جنگی دارای شعاع عملیاتی چند هزار کیلومتری هستند . بنابراین برای رسیدن به برتری هوایی در میدان جنگ باید هذینه بسیاری صرف گردد تا بتوان بدون ترس از این تهدیدات دشمن ماموریت های هوایی مورد نظر را انجام داد .
یک پدافند لیزری عامل می تواند به نحو موثری نیازمندی ها و هزینه رسیدن به برتری هوایی را کاهش داد . امروزه در عملیات های هوایی باید قبل از انجام یک عملیات ضربتی به اندازه کافی و در سطح قابل اطمینانی به یک برتری هوایی دست یافت تااز فرسایش و از بین رفتن هواپیماهای ضربتی و هجومی خودی کاسته شود .

عملیات های زمینی : افزایش توان گسترش و تحرک بدون نیاز به قربانی کردن نیروی انسانی

نیروی زمینی نیز همانند نیروی هوایی می تواند استفاده های قابل توجهی را از سلاح های لیزری در ماموریت های پدافندی نماید . از انجایی که وزن سلاح های لیزری احتمالا در اینده ای نزدیک فقط در حدود چند هزار پوند خواهد شد لذا می توان انها را بر روی خودروهای رزمی زمینی نصب کرد . در نتیجه این سیستم ها می توانند پدافند موثری را در محدوده برد خود برای یگان های سطحی خودی فراهم نمایند . امروزه بیشترین تلفات در میادین جنگ زمینی به خاطر اصابت گلوله های توپخانه – خمپاره – راکت و بمباران های هوایی که اکثرا به صورت غیر مستقیم روانه می گردند حاصل می شود . البته سلاح های هدایت مستقیم همانند موشکهای هدایت شونده ضد تانک و سلاح های سبک دوش پرتابی زمین به هوا به مراتب اثرات مخرب و کشنده تری دارند . گلوله های تانک های کالیبر بالا با سرعت زیاد از دیگر سلاح های شلیک مستقیم می باشند که باعث وارد اوردن تلفات و خساراتبالا می گردد .
برای محافظت در مقابل تهدیدات بالا نیاز به سیستم های زرهی سنگین همچون تانک 70 تنی m-1 می باشد که این تانک هم برای گسترش و بکارگیری در میادین جنگ نیازمند پشتیبانی های قابل توجه و سوخت زیاد برای مصرف می باشد . سلاح های لیزری می توانند با دفاع و از بین بردن تهدیدات بالا و خودروهای رزمی دشمن قبل از رسیدن نیروهای خودی به برد انها شانس حضور این سیستم ها را در میادین جنگ افزایش دهند . در حال حاضر سیستم thel راکتها و گلوله های توپخانه و انواع خمپاره ها را رهگیری و منهدم می نماید و این مسئله توان سیستم های لیزری را در مقابل این تهدیدات به اثبات می رساند . اثبات توانمندی های این سیستم نشان دهنده این مسئله است سیستم های لیزری مشابه دیگر نیز توانایی مقابله با هواپیماهای سرنشین دار را نیز دارند .

سلاح های لیزری علاوه بر حفاظت از نیروهای رزمی می توانند از تسلیحات و زیر بناهای کلیدی همچون مراکز پشتیبانی و پایگاه های هوایی و فرودگاه ها در مقابل تهدیدات روانه غیر مستقیم حفاظت نمایند . در محیط جنگ های غیر منظم و پارتیزانی همچون عراق و افغانستان نیز شاید این سیستم ها بتوانند یک نقش کلیدی را ایفا کنند . با این وجود سلاح های لیزری گزینه مناسبی برای دفاع در برابر سلاح های شلیک مستقیم همچون موشکهای ضد تانک نمی باشند. خط سیر مستقیم زمان بسیار کوتاه پرواز گلوله و نیز انبوه این مهمات باعث می شود که این گونه تهدیدات هدف های بسیار سختی برای سلاح های لیزری باشند . بنابراین سلاح های لیزری در صورت ترکیب با سایر سیستم های پدافندی می توانند سلاح کارا و موثری گردند .
در حال حاضر سازندگان و طراحان سلاح های لیزری عمده تلاش خود را بر روی کشف و رهگیری سلاح های شلیک مستقیم بوسیله رادارهای موج میلی متری متمرکز کرده اند تا با رهگیری این تهدیدات در فاصله های بسیار نزدیک بوسیله نارنجک های دارای فیوز مجاورتی و در فاصله های بسیار دور بوسیله راکت انها را منهدم نمایند . پیش بینی می شود که این سیستم ها در اینده ای نزدیک بهترین گزینه برای مقابله با این تهدیدات گردند . برای توسعه و به کارگیری سیستم های لیزری طراحان این سلاح ها باید بتوانند به یک تعادل در برابر نیازمندی هایی چون توان گسترش راهبردی و قابلیت تحرک تاکتیکی توان بقا و حضور در میدان جنگ برسند .
بالا بردن توان مقاومت در مقابل دشمن نیازمند اضافه کردن تجهیزات زرهی است که این عامل باعث بالا رفتن وزن سیستم می گردند و در نتیجه قابلیت گسترش و تحرک سریع را پایین می اورد . اضافه کردن سیستم های دفاع در مقابل تهدیدات سلاح های شلیک مستقیم ( راکت و نارنجک با فیوز مجاورتی ) باعث بالا رفتن توانایی های دفاعی این سیستم ها می گردد و نیاز این سیستم ها را به تجهیزات زرهی سنگین کاهش می دهد . کم شدن وزن نیز باعث افزایش توان گسترش توان گسترش های راهبردی و قابلیت تحرک تاکتیکی می گردد .

عملیات های دریایی :
کشتی الکتریکی منبع تغذیه لیزرها
خصوصیاتی که باعث شده اند تا سیستم های پدافند لیزری برای نیروهای زمینی و دریایی جالب گردند برای نیروس دریایی نیز جذاب می باشند . توسعه و نصب لیزر بر روی کشتی ها می توانند توان قابل توجهی را برای نیروی دریایی فراهم سازد و قابلیت انعطاف پذیری عملیاتی انها را نیز بالا می برد . به عنوان مثال سلاح های لیزری می توانند یک سپر دفاعی مناسبی را در مقابل حملات موشکهای کروز و بالستیک بوجود اورند و انجام عملیات در کناره های ساحل و استقرار پایگاه دریایی را در محدوده برد موشکی دشمن ایمن تر گردانند .

سلاح های لیزری می توانند در یک پوشش دفاعی دریایی در عملیاتهای پدافندی در دریا به خوبی ایفای نقش کنند . این سلاح ها فرصت بسیار مهمی را برای توسعه و بهینه کردن حفاظت از پایگاه دریایی یا حمایت از کشتی ها و کشتیرانی را ارائه می نماید . مثلا نیرو دریایی شدیدا نیازمند انجام عملیات در مناطق ساحلی و کنار دریا می باشد جایی که این نیروها بوسیله قایق های تندرو کوچک که حتی ممکن است که قصد انجام حملات انتحاری را داشته باشند مورد تهدید قرار می گیرند . در چنین شرایطی سلاح های لیزری نصب شده بر روی کشتی ها و ناوهای جنگی می توانند با توان قابل تنظیم خود پاسخ مناسب و به اندازه کافی قوی را به این گونه تهدیدات بدهند و با بهره گیری از سرعت عمل و دقت بسیار بالای خود این تهدیدات را خنثی نمایند .

یکی دیگر از تهدیدات مهم ناوهای جدید نسل جدید موشکهای ضد کشتی پیشرفته مافوق صوت و سطح رو می باشد . این موشکها تا قبل از رسیدن به لحظات اخر برخورد خود قابل کشف و شناسایی نیستند . سلاح های لیزری یک توانایی در گیری با سرعت بسیار بالا در حد سرعت نور را برای کامل کردن پدافند در مقابل اهداف بسیار نزدیک به همراه مسلسل های دریایی و سیستم های موشکی ارائه می نماید . ایجاد پوشش های دریایی بر روی پدافند در کناره ها و خود ساحل نیز متمرکز است که سلاح های لیزری در این مورد نیز می توانند توان بسیار خوبی را به نمایش بگذارند .

نیروی دریایی در حوزه جغرافیایی بسیار بزرگی ماموریت های خود را انجام می دهد بنابراین با شرایط مختلف اب و هوایی همچون مه و غبارهای دریایی و ... روبه رو می شوند که این موارد می توانند توانایی های سیستم های لیزری را به چالش بکشانند . به خاطر همین عوامل نیروی دریایی به لیزرهایی با انرژی بسیار بالا همچون شیمیایی علاقه مند می باشند . از طرف دیگر چون نیروی دریایی به کشتی ها و ناوهای دریایی تمام الکترونیکی تمایل دارد و به دنبال رسیدن به ان می باشد به نظر می رسد که بهترین گزینه برای نیروی دریایی لیزرهای حالت جامد می باشد .

عملیات های فضایی :
سلاح های دریایی نصب شده بر روی ماهواره ها :
عملیات لیزرهای هواپایه ای که یک سپر پدافندی در منطقه ای وسیع در سطح زمین را بوجود می اورند به طول موج انرژی منتشر شده و شرایط جوی موجود بستگی دارد . یک سیستم لیزری فضاپایه دارای یکسری مزایا و معایب ذاتی است که به خاطر مدار حرکت بیضوی شکل و حرکت اربیتالی ان بوجود می اید . فاصل هبسیار نزدیک لیزرهای فضاپایه از زمین باعث می شود تا این سیستم دارای یک موقعیت برتر مکانی گردد در نتیجه دارای خط دید مستقیمی نسبت به سطح وسیعی از زمین می شود که اکثر این اراضی در داخل خاک دشمن قرار دارد .
این موقعیت بسیار عالی مکانی یک مزیت بسیار خوبی برای سیستم های هدایت انرژی می باشد و ان اینست که می توانند با خیالی راحت و ب هدور از سنسورهای دشمن ماموریت های خود را انجام دهند . با این وجود این دسترسی با حرکت ماهواره در خلاف جهت حرکت زمین کامل می گردد . تنها ماهواره هایی که در مدار geo ( فاصله این مدار با زمین 23000 مایل می باشد ) در حال چرخش هستند می توانند همواره موقعیتی ثابت نسبت به زمین داشته باشند . اما مدار geo گزینه مناسبی برای لیزرهای نصب شده بر روی ماهواره ها نمی باشد مهم ترین دلیل این فاصله زیاد این مدار و در نتیجه لیزر با اهدافی است که باید با انها درگیر گردد . بهترین راه حل برای این مشکل قرار دادن مجموعه ای از ماهواره ها در مدار های پایین تر می باشد تا بتوانند پوشش دلخواه و مناسب را بوجود اورند .
ماهواره ها در مسیر حرکت مخصوص خود بر روی زمین تاخیر ندارند اما در مسیر مدار مدار خود بر روی یک کمسیر قابل پیش بینی به موقعیت های متفاوتی در روی زمین دسترسی پیدا می کنند . حدودا 12 ماهواره در ارتفاع حدود 12000 الی 15000 کیلومتری زمین می توانند یک پوشش دائمی را بر روی قسمت عمده ای از زمین فراهم سازند . ( به غیر از مناطق قطبی )
لیزرهای فضاپایه می توانند با اهداف مختلف مخصوصا با موشک های بالستیک خیلی زودتر از سیستم های پدافندی زمین پایه درگیر شوند. این سیستم ها می توانند از ماهواره هایی که دارای ارزش بسیار زیادی هستند در مقابل میکرو ماهواره ها و نانو ماهواره ها محافظت نمایند .

ادامه دارد...