پا در کفش منجمان حرفه‌ای کنید!

[مسافر007]

امتیاز تصویر: NASA, ESA, HUBBLE HERITAGE/ESA-HUBBLE COLLABORATION – ACKNOWLEDGMENT: NICK ROSE

شاید بگویید این تصویر هم مانند صدها تصویرعمیق دیگر از عالم است که در آن هزاران کهکشان آشکار شده است. هرچند آن تصاویر همگی سبب برخورد فک پایینی‌مان با زمین می‌شوند اما این عکس‌ ممکن است ما را تا مرز بیهوشی جلو ببرد. تصویر بالا یک خوشه‌ی کهکشانی را نشان می‌دهد که مملو از صدها کهکشان است. اما یک خوشه‌ی معمولی نیست. بیشتر در آن متمرکز شوید و به دقت همه‌ی تصویر را نگاه کنید. آیا چیز عجیبی نمی‌بینید؟نشان‌گر موس خود را روی تصویر ببرید. خواهید دید که بخش‌هایی از آن با منحنی‌های آبی متمایز می‌شود که با بقیه‌ی تصویر هم‌خوانی ندارند. آن‌ها چیست‌اند؟ به بخش ۲ نگاه کنید. مانند یک دیو فضایی کله‌گنده می‌ماند که گویی به چشمانمان زل زده است. فرزندش هم در کنارش است. بخش شماره‌ی ۱ را می‌گویم. به نظرتان چرا خطوط بخش شماره‌ی ۴ اینقدر در هم و کج‌وکوله است؟ [۱]خب٬ باید بگویم شما در حال تماشا کردن یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های عالم هستید: عدسی گرانشی. همیشه پای اینشتین در میان است!اگر همیشه نباشد بیشتر مواقع هست. اینشتین معتقد بود هرچیزی که جرم داشته باشد فضا-زمان را خم می‌کند. حال هرچقدر این جرم بیشتر باشد٬ بدیهی است که فضا هم بیشتر خم می‌شود. این را ادینگتون٬ منجم انگلیسی حدود یک قرن پیش اثبات کرد. فریتس زویکی٬ از منجمان سویسی با بهره‌گیری از همین قانون اینشتین نظریه‌ی عدسی‌های گرانشی را مطرح کرد. او گفت خوشه‌های کهکشانی آن‌قدر پرجرم هستند که نور را به طور قابل توجهی خم می‌کنند و ما به این ترتیب یک عدسی کیهانی عظیم خواهیم داشت که دورترین اجرام عالم را برای‌مان هویدا می‌کند و می‌توانیم از پشت نهان آن‌ها سر دربیاوریم. البته زویکی آن‌قدر عمر نکرد که بتواند خبر اثبات نظریه‌ی خود را بشنود.

خوشه‌های کهکشانی یکی از بزرگ‌ترین مقیاس‌های عالم‌اند و از چندین کهکشان تشکیل شده‌اند که براثر برهم‌کنش گرانشی٬ در یک خوشه در کنار هم قرار گرفته‌اند و حول گرانی‌گاه مشترک می‌گردند. البته برخی از آن‌ها رفتارهای دیگری از خود بروز می‌دهند. جرم یک خوشه‌ی کهکشانی مجموع جرم کهکشان‌ها با ماده‌ی تاریک پیرامونش است. شاید اگر ماده‌ی تاریک حول این خوشه‌ها وجود نداشت آن‌ها نمی‌توانستند به تنهایی حکم یک عدسی گرانشی را داشته‌ باشند. در واقع یکی از راه‌هایی که می‌توان به حضور ماده‌ی تاریک پی برد همین خوشه‌های کهکشانی و میزان خمش نوراست. برای مطالعه‌ی بیشتر این‌جا و این‌جا را بخوانید.دست به‌کار شوید!حالا که به ماهیت عدسی‌های گرانشی پی بردید٬ نوبت آن رسیده است تا چند تا از آن‌ها را پیدا کنید؛ همان کاری که منجمان حرفه‌ای هم انجام می‌دهند. احتملاً می‌دانید که منجمان حرفه‌ای که با تلسکوپ‌های غول‌پیکر زمینی و فضایی رصد می‌کنند با داده‌های فراوانی روبرو هستند که فرآیند بررسی و تحلیل و البته دسته‌بندی آن‌ها کار طاقت‌فرسا و زمان‌بری است. شما می‌توانید در این فرآیند تأثیرگذار باشید. کافی است به وب‌سایتSpaceWarps.org بروید. روی دکمه‌ی Get Started کلیک کنید. و گام‌به‌گام یادداشت‌هایی که برای‌تان به‌ نمایش در می‌آید را بخوانید. سپس وارد مرحله‌ی تشخیص دادن عدس‌های گرانشی می‌شوید. پس از این‌که ۵ عکس را بررسی کردید٬ از شما خواسته می‌شود تا در وب‌سایت عضو شوید. عضو شوید و به کمک منجمان حرفه‌ای بشتابید.

وب‌سایت SpaceWarps بخشی از پروژه‌ی بزرگ Zooniverse است. این پروژه یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های علمی مردم‌نهاد است که تاکنون با استقبال و موفقیت فرآوانی روبرو بوده است. البته SpaceWarps تنها یکی از پروژه‌های جذاب Zooniverse است. اگر زیاد علاقه‌ای به عدسی‌های گرانشی ندارید٬ اشکالی ندارد. به بخش‌ پروژه‌های فضایی Zooniverse بروید. مطمئناً آن‌جا پروژه‌ی باب طبع خود را پیدا خواهید کرد.

canot.ir