100 سخن از کوروش کبیر

[sara.shz]

1 ) ای پسر من نیکو کار باش نه بدکار زیرا زندگانی انسان جاودان نیست و هیچ چیز از کردار نیک لازمتر نمی باشد

۲ ) ای پسر من بشنو تو را می گویم که بهترین بخشش ها تعلیم و تعلم است زیرا مال و مکنت زوال پذیرد و چهار پایان بمیرند ولی دانش و تربیت باقی ماند
۳ ) دختر شرمگین را دوست بدار و او را به مرد هوشیار و دانایی به عروسی ده زیرا مرد دانا و هوشیار مانند زمین نیکی است که چون تخم در آن بکارند حاصل نیک و فراوان از آن به عمل آید
۴ ) با زن فرزانه و شرمگین عروسی کن و او را دوست بدار وخود برای خود زن انتخاب کن وزن دیگری را فریب مده تا روانت گناه کار نگردد
۵ ) مردی را به دامادی خود برگزین که نیکخو, درست و دانا باشد, اگر بسیار مسکین است بسیار عیب نیست مال و مکنت از یزدان برسد
۶ ) چون خوشی رسد بسیار خشنود و غره مشو و چون سختی رسد غمگین و افسرده مباش زیرا هر خوشی یک ناخوشی و هر نیکی یک بدی در پی دارد
۷ ) از پست فطرت و بداصل قرض مگیر و وام مده زیرا تنزیل زیاد باید داد و همواره بر در خانه تو بایستد و کسان بگمارد و این برای تو زیان بزرگی است
۸ ) به مال و مکنت کسی چشم مینداز زیرا مال و خوشی جهان مانند مرغی است که از این درخت به آن درخت نشیند و به هیچ شاخی نماند
۹ ) دست از دزدی و کاهلی و هوا و هوس نفسانی بدار زیرا هر کس که نیکی کند پاداش نیکی یابد و هر که بدکار گشت به سزای سخت خواهد رسید
۱۰ ) نسبت به پدر و مادر خود فرمانبردار باش زیرا مرد تا پدر و مادرش زنده اند مانند شیری است که آسوده در بیشه غنوده و از هیچ کس بیم ندارد
۱۱ ) به رئیس و سردار خود گستاخ مباش و در خدمت استوار بایست, آچه بر خود نیک ندانی به دیگران نیز نیک نشمار با دوستان به یگانگی برخورد کن
۱۲ ) اگر تو را فرزندی است به مدرسه بفرست و به تحصیل علم بگمار زیرا علم ودانش چشم روشن است
۱۳ ) عصبانی مباش زیرا مرد عصبانی مانند آتش است که در بیشه برافروزد و تر و خشک را با هم بسوزاند
۱۴ ) دشمن کهنه را دوست نو مساز زیرا دشمن کهنه مانند مار سیاه است که بعد از صد سال انتقام را فراموش نکند
۱۵ ) مغرور و خودپسند مباش زیرا انسان مغرور چون مشک پر باد است و اگر باد آن خالی شود چیزی باقی نماند
۱۶ ) آنچه را که گذشته است فراموش کن و به آنچه که نرسیده رنج و اندوه مبر
۱۷ ) در مجالس در صدر منشین تا تو را از آنجا بلند نکنند و به جای پایین تری بنشانند
۱۸ ) سخن بموقع بگو زیرا بساتکلم بهتر از خاموشی و بسا خاموشی بهتر از تکلم است
۱۹ ) ای پسر من تو را می گویم بهترین چیزها برای سخاوت تعلیم و تربیت مردم است
۲۰ ) از هر خوراک مخور و زود به زود به مجلس عیش بزرگان مرو که پسندیده نیست
۲۱ ) ای پسر من تو را می گویم بهترین چیزها برای سخاوت تعلیم و تربیت مردم است
۲۲ ) همیشه و همه جا به خدا توکل کن و دوستی با کسی کن که بیشتر به تو سود رساند
۲۳ ) زن و فرزند خود را از تحصیل علم باز مدار تا غم و اندوه به تو نرسد و پشیمان نشوی
۲۴ ) اگر در پی مال و مکنتی اول آب و زمین بخر زیرا اگر ثمر ندهد اصل آن باقی است
۲۵ ) حضور دانشمندان را گرامی دار و از ایشان سئوال کن و جواب بشنو
۲۶ ) با مردی که پدر و مادر از او ناخشنودند همکار مباش تا گناهکار نباشی
۲۷ ) از هر کس که با تو کینه ورزد و خشم گیرد کناره جوی
۲۸ ) با مرد پاک نظر, کارآگاه, هوشیار و نیکخو مشورت کن
۲۹ ) در جنگ اگر مسئولیتی به عهده تست بسیار مواظب باش
۳۰ ) به فرمان یزدان و امشاسپندان گوش کن و رفتار نما
۳۱ ) مرد فقیر و بینوا را تمسخر مکن شاید تو نیز روزی بینوا شوی
۳۲ ) مرد پارسا در آسایش ماند و بدکار همیشه گرفتار اندوه است
۳۳ ) اگر چه افسون مار خوب بدانی ولی دست به مار نزن تا تو را نگزد
۳۴ ) اگر چه شناوری به خوبی دانی ولی زیاد در آب مرو تا غرق نشوی
۳۵ ) با هیچ کس و به هیچ آیین پیمان شکنی نکن که آسیب به تو نرسد
۳۶ ) فرومایه را اعتنا مکن و شخص محترم را در پایه اش پاداش رسان
۳۷ ) مردم دارای همان خویی هستند که از زمان شیر خوارگی خود کسب نموده اند
۳۸ ) سحر خیز باش تا کار خود را به نیکی به انجام برسانی
۳۹ ) دوست کهنه را گرامی دار و در دوستی او استوار بایست
۴۰ ) یزدان را ستایش کن و دل را شاد ساز تا یزدان نیکی تو را بیافزاید
۴۱ ) حکمرانان را نفرین مکن زیرا آنان پاسباتات مردم هستند
۴۲ ) هیچ فرازی بدون نشیب و هیچ نشیبی بدون فراز نیست
۴۳ ) مال کسی را تاراج مکن و به مال خود میامیز
۴۴ ) برای نام خود از کسب و کار احتراز مکن
۴۵ ) هر چه شنوی به عجله و بیهوده مگوی
۴۶ ) هر کس که برای دیگران چاه کند در آن افتد
۴۷ ) تا حدی که می توانی از مال خود داد و دهش نما
۴۸ ) کسی را فریب مده تا دردمند نشوی
۴۹ ) پیشوای نیک را گرامی دار و سخنش بپذیر
۵۰ ) جز از خویشان و دوستان چیزی از کسی وام مگیر
۵۱ ) نه به راست نه به دروغ هرگز سوگند مخور
۵۲ ) چو خواهی عروسی کنی اول مال فراهم کن
۵۳ ) از نیک کرداری خود غره مشو و رجز مخوان
۵۴ ) به رئیسها و پادشاهان خیانت مکن
۵۵ ) از مرد بزرگ و نیک سخن بپرس
۵۶ ) با دزدان معامله مکن و آنها را گرفتار نما
۵۷ ) از دوزخ یاد آور و کسان را به انصاف مجازات کن
۵۸ ) از هر کس و هر چیز مطمئن مباش
۵۹ ) فرمان خوب ده تا بهره خوب یابی
۶۰ ) بیگناه باش تا بیم نداشته باشی
۶۱ ) سپاس دار باش تا لایق نیکی باشی
۶۲ ) با مردم یگانه باش تا محترم و مشهور شوی
۶۳ ) راستگو باش تا استقامت داشته باشی
۶۴ ) متواضع باش تا دوست بسیار داشته باشی
۶۵ ) دوست بسیار داشته باش تا معروف باشی
۶۶ ) معروف باش تا زندگانی به نیکی گذرانی
۶۷ ) دوستدار دین باش تا زندگی به نیکی گذرانی
۶۸ ) مطابق وجدان خود رفتار کن که بهشتی شوی
۶۹ ) سخی و جوانمرد باش تا پاک و راست گردی
۷۰ ) با مرد قدر نشناس و ناسپاس معاشرت مکن
۷۱ ) روح خود را با خشم وکین آلوده مساز
۷۲ ) در حفظ دین بکوش زیرا سعادت روحانی از آن برسد
۷۳ ) در هر گفتار و کار تواضع و ادب را فراموش مکن
۷۴ ) هرگز ترشرو و بدخو مباش
۷۵ ) در انجمن نزد مرد نادان منشین که تو را نادان نشمارند
۷۶ ) دختر خود را به شوهر هوشیار و دانا ده
۷۷ ) اگر خواهی از کسی دشنام نشنوی کسی را دشنام مده

۷۸ ) خود را به بندگی کسی مسپار
۷۹ ) همیشه روح خود را به یاد دار
۸۰ ) قبل از جواب دادن تفکر کن
۸۱ ) هیچ کس را تمسخر مکن
۸۲ ) با مرد بدکار هم راز مشو
۸۳ ) با مرد خشمگین همراه مشو
۸۴ ) با فرومایه مشورت مکن
۸۵ ) با مست هم خوراک مشو
۸۶ ) مرد بدچشم را به معاونت خود قبول مکن
۸۷ ) مال خود را به مرد حسود نشان نده
۸۸ ) از پادشاهان فرمان ناحق مخواه
۸۹ ) از مرد سخن چین و دروغگو سخن مشنو
۹۰ ) در مجازات مردم کینه مورز
۹۱ ) در معبر عام مجادله نکن
۹۲ ) با مرد بسیار متول هم خوراک مشو
۹۳ ) مرد راستگو را برای پیغام بفرست
۹۴ ) برای جاه و مقام مجادله مکن
۹۵ ) از مدد قوی, متمول و کینه ورز دور باش
۹۶ ) با مرد ادیب دشمن مباش
۹۷ ) با مرد نادان راز مگوی
۹۸ ) به هیچ کس دروغ مگو
۹۹ ) از بی شرم مال مگیر
۱۰۰ ) به نزد بدکار چیزی گرو مگذار