مسجد مدرسه آقا بزرگ
کاشان




مسجد مدرسه آقا بزرگ
کاشان
فرستنده : علیا شریعتی

اين بنا در خيابان فاضل نراقی کاشان واقع می باشد. ساختمان اين مدرسه مربوط است به دوره قاجاريه که با سرمايه شخصی به نام حاج تقی خانبان طی سالهای 1250 تا 1260 قمری جهت استفاده نماز جماعت و درس و بحث داماد خود ملاّ مهدی نراقی دوم، برادر ملاّ احمد نراقی ملقب به "آقا بزرگ" بنا شده و بدين نام معروف گرديده است. معمار اين بنا شخصی به نام استاد حاج شعبان بوده است.


تمام بنا از جمله گنبد اين مدرسه که جزو بزرگترين گنبد های آجری است با آجر ساخته شده و تزيينات به کار رفته در اين بنا عبارت است از: کاشی کاری،آجر کاری،کتيبه های نفيس گچی و کاشی،مقرنس کاری،خطاطی ثلث و نستعليق و نقاشی،که نقاشی اين مدرسه نوسط استاد محمدباقر قمصری صورت گرفته است. کتيبه های خطوط مسجد توسط اساتيد برجسته خوشنويس کاشان من جمله: محمد ابراهيم(جدّ خاندان معارفی کاشان) ،محمد حسين (جدّ خاندان اديب) و بسمله های طغری توسط سيد صادق کاشانی نوشته شده است.


در بدو ورود به مدرسه ، مقرنس گچی و نقاشی سر در و کاشی های الوان بکار رفته در طرفين درگاه و ديوارهای جلوخان و کتيبه بالای سر در ،تختگاه و ظرافتی که در ساخت درب ورودی بکار رفته جلب توجه می نمايد.سپس هشتی بسيار زيبا و سقف آن که با آجرو کاشی مقرنس تزيين گرديده مورد توجّه قرار می گيريم پس ازهشتی با عبور از دو دالان مسقّف عريض ، به صحن مدرسه دست مي يابيم که در ميان اين دو راهرو ، دو شبستان وسيع زمستانی و تابستانی در دو طبقه قرار دارد. در قسمت سر درب ، چهار بالاخانه ساخته شده است که در طرفين سر درب دو بادگير مشاهده می شود که اين بادگيرها با هدايت هوای مطبوع به شبستان تحتانی (تابستانی) و به زيرزمينی که شبستانها قرار دارد ، تابستان گرم کوير را بر ساکنان اين بنا قابل تحمل و دلپذير می سازد.



پس از ورود به محوّطه مدرسه دو صحن فوقانی و تحتانی و حجره های محل سکونت طلّاب و گنبد آجری و گلدسته های دو طرف آن خودنمايی می کند. علاوه بر اين ، دو حياط خلوت، آب انبار بزرگ،شبستان ديگری در پشت گنبد ، ساختمان مسجدی که در جنب گنبد واقع است و محراب کاشی کاری واقع در شبستان جنب گنبد که در حقيقت مجموعه ای است از هنرهای معماری :کاشی کاری ، گچ بری، کتيبه نويسی ،مقرنس کاری و نقّاشی ، از جمله متعلقات اين بنای عظيم است.
در قسمت شمالی اين بنا بقعه ای معروف به خواجه تاج الدّين قرار دارد. اصل اين بنا مربوط به قرن ششم می باشد.