به جاي شبيه كردن لحن صدا بايد از تكنيك صداي بزرگان تقليد كرد
موسیقی ایرانیان: آلبوم موسیقی «چکاوک» اواخر سال 88 به آهنگسازی پیمان خازنی منتشر شد. محسن شاهرودی خواننده جوان و خوش‌صدا هم در آن ضمن خواندن آواز، ترانه‌سرایی هم کرد. این آلبوم با دکلمه محمد صالح‌علا به سبک برنامه‌های ماندگار «گلها» در رادیو ساخته شده است. صدای گرم شاهرودی و سبک جذاب و تکرارپذیر «چکاوک» سبب شد تا با این خواننده جوان درباره این اثر گفت‌وگوی کوتاهی انجام دهیم که با هم آن را می‌خوانیم. درباره شکل‌گیری این اثر که براساس برنامه گلها ساخته شده است لطفا کمی توضیح دهید. چه شد که تصمیم گرفتید به این سبک کار کنید؟
*برنامه گلها از غنی ترین و متنوع ترین گنجینه های موسیقی ملی ما است. برای خود بنده و بسیاری از علاقه مندان به موسیقی ایرانی، این مجموعه در مرتبه والایی از هنر موسیقی قرار دارد و عموماً نسبت به آن حسی نوستالژیک هم وجود دارد. در آلبوم چکاوک تلاشمان بر این بوده که با نگاهی امروزی‌تر، از فرم برنامه گلها بهره برده شود. با این تفاوت که سازبندی اثر به جز برنامه شماره 2، متفاوت با سازبندی برنامه گلها است و از ساز پیانو هم با کوک استاندارد استفاده شده است. در کل سعی شده روند ملودی‌پردازی، استفاده از دکلمه و تقسیم‌بندی قطعات، آن حال و هوا را تداعی کند.
با توجه به اینکه در آلبوم «چکاوک» سعی شده است برنامه گلها را به یاد بیاورد، درباره شیوه خوانندگی‌تان در این اثر بگویید.
*سعی کرده ام در حد توان، با توجه به فضای کار و همچنین کاراکتر صدای خودم تعادلی بین حس و تکنیک ایجاد کنم تا با شنونده از هر طیفی ارتباط مثبت برقرار شود. شیوه خوانندگی استاد بنان نیز به عنوان استاد مسلم آواز و خواننده ای مردمی در برنامه گلها، بر من تأثیر به سزایی داشته است.
شما در این آلبوم از حضور آقای محمد صالح‌علا از مجریان و گویندگان معروف صدا و سیما برای گفتن دکلمه شعری از حضرت حافظ بهره گرفته‌اید. با توجه به اینکه آقای صالح‌علا بیشتر به گویندگی و گرایش در زمینه اشعار نو، شهرت دارند چه شد که به سراغ ایشان رفتید؟
*به نظر من آقای صالح علا دارای کاراکتر صدایی خاص و تأثیر گذاری هستند ولی از ظرفیت بالای ایشان، در دکلمه شعر کلاسیک کمتر استفاده شده و فکر می‌کنم اشعار حافظ با صدای ایشان شنیدنی تر باشد. ضمناً ساده و بی تکلف بودن و درعین حال گیرایی صدای جناب صالح علا ، ایشان را از دیگر گویندگان متمایز کرده است و همین ویژگی برای ما انگیزه ای شد که افتخار داشته باشیم از حضور ایشان بهره ببریم.
این روزها صداهای زیادی را می‌شنویم که در آنها سعی شده از شیوه و حتی نوع صدای بزرگان پیروی شود. نظرتان درباره تقلید در خوانندگی چیست؟
*این مطلب به‌خصوص در دهه اخیر کمی پررنگ تر شده و از سوی کارشناسان و صاحبنظران موسیقی به دفعات مورد نقد و آسیب شناسی قرار گرفته است. من عقیده دارم اصولاً در هنر، یادگیری با تقلید آغاز می‌شود و کم کم هنرجو می‌بایست با تکیه بر توانایی ها و ویژگی‌ها و همچنین خلاقیت در آثار خود به شخصیت مستقلی برسد. در آواز هم همین‌طور است. ما می‌بایست از بزرگان تقلید کنیم ولی این موضوع می‌تواند در تکنیک و بهره بردن از آثار همه اساتید نمود پیدا کند و نه در شبیه کردن لحن صدا به یکی از بزرگان. البته در جامعه ما بعضاً از این موضوع استقبال شده و برای شنوندگان جالب بوده که خواننده ای شبیه به یکی از اساتید می‌خواند ولی به مرور زمان اگر خواننده در همان سطح باقی بماند، ماندگاری او در حافظه تاریخی موسیقی، کمتر خواهد بود. ضمناً باید به این نکته توجه کرد که شبیه خواندن به اساتید کار دشواری است و خواننده ناگزیر است که در تکنیک هم تقلید کند و همین موضوع نتیجه مثبتی دارد و می‌تواند توانایی های فرد را بالا ببرد.
شما دستی هم در ترانه‌سرایی دارید. نظرتان درباره ترانه‌سرایی امروز ایران چیست؟
*تجربه من در این موضوع، مبتنی بر ترانه سرایی بر اساس ملودی بوده که فکر می‌کنم جای خالی آن در موسیقی امروز حس می‌شود. یکی از دلایل علاقه مندی من به برنامه گلها ، پیوند شعر و موسیقی از آن نوع است. من در ترانه سرایی به‌طور عام تخصصی ندارم ولی عقیده دارم این شیوه ترانه سرایی که به آن علاقه مندم و کمی هم در آن تجربه دارم ، با کم کار شدن و متأسفانه فوت پیشکسوتان آن ، کم کم به فراموشی سپرده شده است. البته بسیاری از شعرای معاصر در این زمینه تبحر دارند و حتی من جوانانی را می‌شناسم که از عهده این شیوه ترانه سرایی بر می آیند ولی تمایل نداشتن آهنگسازان به این شیوه ملودی پردازی ، شاید دلیل کم‌رنگ شدن ترانه سرایی مبتنی بر ملودی است.
آلبوم «چکاوک» به آهنگسازی پیمان خازنی و صدای محسن شاهرودی در برگیرنده تصنیف آسمانی با شعری از پروین فراهانی، دو نوازی تار و پیانو با دکلمه صالح‌علاء بر شعری از حافظ در مایه اصفهان، مقدمه دشتی، دو نوازی تار و پیانو با دکلمه صالح علاء بر روی شعر حافظ، تصنیف آتش دل با شعری از حافظ و بداهه‌نوازی نی در مایه دشتی، تصنیف جرعه جام با شعری از حافظ و تکنوازی نی در مایه اصفهان و قطعه بی‌کلام پیغام دل، تکنوازی سنتور و تصنیف پیغام دل با شعری از محسن شاهرودی در مایه دشتی است.
«چکاوک» توسط موسسه فرهنگی هنری ققنوس در بازار موسیقی عرضه شده است.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی موسیقی ایران
