ازدواج موقت پاسخ مناسبی نیست

یک پژوهشگر حوزه زنان تاکید کرد: تردیدی در مشروعیت ازدواج موقت نیست، ولی در اینکه این راهکار در شرایط امروز جامعه ما و آن هم در محیط های دانشگاهی پاسخ مناسبی برای حل مشکل روابط دختر و پسر باشد، تردید وجود دارد.

دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی، عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث، پژوهشگر حوزه زنان و مدیرکل خدمات رسانه ای مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما در گفتگو با مهرخانه به بررسی موضوع ترویج ازدواج موقت در دانشگاه ها پرداخت.

وی در خصوص سالم سازی ارتباط دختر و پسر در فضای دانشگاه اظهار داشت: برای ارائه هرگونه راه حل در برطرف سازی مشکلات روابط دختر و پسر در جامعه ما اعم از محیط های علمی٬ آموزشی٬ اداری و دیگر فضاهای عمومی باید به دو نکته توجه کرد؛ نخست توجه به نظریه جنسی اسلام و مجموعه راهکارهایی که در آموزه های اسلامی برای مهار و تعدیل غریزه جنسی و بهره گیری درست از آن ارائه شده است و دوم شرایط فرهنگی٬ اجتماعی و سیاسی جامعه ایران.

مدیرکل خدمات رسانه ای مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما به تبیین نظریه جنسی اسلام پرداخت و گفت: قرآن کریم و روایات معصومان (ع) برای ساماندهی غریزه جنسی در جامعه، یک نظام بهم پیوسته ای را ارائه داده اند که از مجموع آنها می توان به عنوان نظریه جنسی اسلام یاد کرد. در این نظام غریزه جنسی به عنوان یکی از غرایز طبیعی انسان که مهار و به کارگیری درست آن نقش مهمی در رشد و کمال انسان دارد، به رسمیت شناخته شده است و برخلاف تفکر برخی ادیان، انسان ها دعوت به سرکوب و به فراموشی سپردن این غریزه نشده اند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه نظریه جنسی اسلام مبتنی بر مجموعه راهکارهای ایجابی و سلبی است، افزود: مهمترین راهکارهای ایجابی اسلام برای مهار و کنترل غریزه جنسی ازدواج و تشکیل خانواده است و بر اساس دیدگاه اسلام٬ تنها راه ارضای مشروع غریزه جنسی ازدواج است؛ اعم از ازدواج دائم و موقت. به همین دلیل تاکید قرآن و روایات بر تسهیل شرایط ازدواج و فراهم آوردن زمینه ازدواج جوانان در اولین سالهای رشد و بلوغ جنسی است.
وی با اشاره به این مطلب که در کنار این راهکار ایجابی راهکارهای متعدد دیگری پیش بینی شده است که هدف آنها جلوگیری از طغیان غریزه جنسی و مهار آن تا زمان فراهم شدن امکان ارضای مشروع این غریزه است، به تشریح مهمترین راهکارها پرداخت و ادامه داد: سفارش به حفظ حیا، شرم و آزرم و تلاش در راه شکسته نشدن حدود و چارچوب های حیا و شرم در روابط میان افراد جامعه، اولین راهکار در کنار راهکارهای ایجابی است.

شفیعی سروستانی به دیگر راهکارها اشاره کرد و گفت: حفظ حریم و مرز میان زن و مرد و جلوگیری از اختلاط بی مورد آنها، دعوت به عفاف با همه مظاهر آن یعنی عفاف در نگاه٬ عفاف در رفتار و عفاف در گفتار، خویشتن داری جنسی، پوشش ویژه برای زنان که از آن تعبیر به حجاب می شود و غیرت ورزی نسبت به همسران، از جمله راه حل هایی است که می تواند از طغیان غریزه جنسی پیشگیری کند که تفسیر و توضیح هریک از مطالب نیاز به فرصت دارد و بنده همه عزیزان را دعوت می کنم در رأس همه مطالب به مجموعه نکاتی که در سوره های نور و احزاب مطرح شده، مراجعه کنند.
این پژوهشگر حوزه زنان با تاکید بر این مطلب که در نظریه جنسی اسلام بر خلاف تصور برخی از افراد به زن و مرد به صورت یکسان توجه شده است، تصریح کرد: عموم راهکارهای بیان شده در نظریه جنسی اسلام هم مربوط به مردان و هم مربوط به زنان است و تنها برخی از آنها مانند غیرت ورزی که ویژه مردان و حجاب و پوشش خاص که ویژه زنان است، به صورت اختصاصی مطرح شده است.
وی به نحوه ارائه راهکارها در کاهش اختلاط دختران و پسران اشاره کرد و افزود: با توجه به این مطالب باید از ارائه هرگونه راه حل مقطعی و بی ارتباط با کل نظریه جنسی اسلام برای حل مشکلات روایط دختر و پسر خودداری و تلاش کرد که با اقدامات گوناگون فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی زمینه را برای اجرای کامل نظام به هم پیوسته مورد نظر اسلام فراهم کرد.

به گفته عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث، توجه به شرایط فرهنگی- اجتماعی جامعه ایران به عنوان نکته دوم مطرح می می شود: ممکن است برخی راهکارهای ارائه شده برای ساماندهی روابط جنسی در جامعه در جای خود بسیار کارآمد باشد، ولی به دلایلی فراهم نبودن برخی شرایط فرهنگی و اجتماعی در عمل پاسخ مناسب را ندهد.
شفیعی سروستانی تاکید کرد: تردیدی در مشروعیت ازدواج موقت نیست، ولی در اینکه این راهکار در شرایط امروز جامعه ما و آن هم در محیط های دانشگاهی پاسخ مناسبی برای حل مشکل روابط دختر و پسر باشد، تردید وجود دارد. واقعا باید دید چند درصد از پدران حاضر می شوند، اجازه دهند که دخترشان در آغاز جوانی با پسری که فقط در پی ارضای غریزه جنسی و نه تشکیل خانواده است پیوند ازدواج ولو ازدواج موقت برقرار کند.

وی با انتقاد از اینکه ما متاسفانه در چهار دهه گذشته عادت کرده ایم که بی چون و چرا به همه مناسبات آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دنیا مدرن تن در دهیم، گفت: با این روش آنگاه که دچار مشکل می شویم با تمسک به اضطرار و عسر و حرج، احکام اسلام را دستکاری می کنیم و با اجرای ناقص این احکام به چاره جویی برای حل مشکلاتی می پردازیم که با دست خودمان ایجاد کرده ایم.
این استاد دانشگاه افزود: اصلاح و سازماندهی روابط زن و مرد در جامعه ما نیازمند بازنگری در سیاست هایی است که در چهار دهه گذشته در حوزه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و آموزشی در پیش گرفته ایم. سیاست هایی که همه متاثر از الگوهای دنیای غرب و جهان مدرنیته و بدون توجه به الگوها و چارچوب های اسلامی بوده است.

وی ادامه داد: ما باید به آن مجموعه آموزه هایی که برای مهار و کنترل غرایز جنسی اشاره کردم، توجه کنیم. فضای امروز دانشگاه های ما فضایی همراه با اختلاط است که خودش خواه یا ناخواه منجر به ارتباط می شود. از طرفی گاه دیده می شود برخی از اساتید خواسته یا ناخواسته با واگذار کردن پروژه های مشترک به دختران و پسران زمینه ساز ایجاد رابطه بیشتر میان آن ها می شوند.

شفیعی سروستانی در ادامه گفت: طبیعی است که در این شرایط نمی توان توقع داشت که بین دختر و پسری که در تمام دوران تحصیل از دبستان تا دبیرستان جدای از هم بوده اند و یکباره در دانشگاه در سر یک کلاس نشسته اند مشکلی ایجاد نشود و تحریک جنسی رخ ندهد و مشکلات و مسائلی را پیش نیاورند.
وی به طرح تفکیک جنسیتی اشاره کرد و افزود: راهکار ایجاد دانشگاه های تک جنسیتی که مطرح شده و وزارت علوم هم به دنبال آن است، می تواند در کوتاه مدت یک راهکار مناسب باشد، ولی همانطور که اشاره کردم در دراز مدت راهکار ما باید بازنگری در سیاست های کلان باشد. آیا در پیش گرفتن سیاست افزایش دانشجویان دختر و دامن زدن به تحصیلات عالیه دختران و اشتغال بانوان که همه اینها همه منجر به بالا رفتن سن ازدواج دختران شده است کار درستی است؟

این پژوهشگر حوزه زنان ادامه داد: ما نمی توانیم این سیاست ها را ادامه بدهیم و همچنان تحصیلات عالیه دختران را ولو در رشته هایی که هیچ ارتباطی با زندگی و شغل آینده و تشکیل خانواده شان ندارد را تبلیغ کنیم و از آن طرف به اشتغال دختران و زنان در شغل های که هیچ ارتباطی با جنس و توانمندی های آنها ندارد، دامن بزنیم و باز با این سیاست ها توقع داشته باشیم که روابط زن و مرد در جامعه ما شکل و سامانی بگیرد که اسلام خواسته است.

عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث بازنگری در سیاست ها را به عنوان راهکار دراز مدت معرفی کرد و گفت: باید در سیاست هایی که در این سه تا چهار دهه گذشته بدون پرسش، بدون بررسی و بدون بررسی ارتباط آن با دیدگاه های کلان اسلام در حوزه های مختلف اجرا شده است، بازنگری صورت گیرد. با این بازنگری متوجه می شویم که این سیاست ها تا چه حد ما را به جامعه اسلامی، خانواده اسلامی و الگوی اسلامی روابط زن و مرد می رساند و این تنها راهکار کلانی است که ما را به سر منزل مقصود می رساند.
وی با بیان اینکه احداث دانشگاه های تک جنسیتی می تواند راه کارهای مقطعی باشد گفت: با جداسازی دختران و پسران از یکدیگر باز هم پاسخی به نیاز و غریزه جنسی دختران و پسران نداده نشده است. دختران و پسرانی که در اوج دوران بلوغشان زمینه ای برای ارضای جنسی شان وجود ندارد و مشخص نیست چه زمانی شرایط ازدواج و تشکیل زندگی برایشان فراهم می شود.

شفیعی سروستانی خاطرنشان کرد: باید سیاست های آموزشی و اشتغال ما به گونه ای باشد که امکان تشکیل خانواده برای پسران در اولین سالهای اوج غریزه جنسی با تسهیلاتی که دولت پرداخت می کند و کمک هایی که خانواده ها می کنند، فراهم شود. زمینه ای به وجود آید تا سن ازدواج که الان در جامعه ما بسیار بالا رفته است به جایگاه خودش بازگردد. شرایط ازدواج که اکنون متاسفانه بسیار سخت شده تسهیل شود تا جوانان رغبت کنند تن به ازدواج و تشکیل خانواده دهند و زمینه ارضای کامل غریزه جنسی برایشان فراهم شود و از آن طرف هم باید تلاش کرد حریم، حیا، عفاف، غیرت، پوشش و حجاب در جامعه حفظ شود تا شاهد به تحریک زودهنگام و بیش از حد غریزه جنسی در جامعه نباشیم.
منبع: مهرخانه