استانداردهاي حسابرسي بخش 22: كنترل كيفيت حسابرسي اطلاعات مالي تاريخي (تجديد نظرشده 1386)

استانداردهاي حسابرسي

بخش 22: كنترل كيفيت حسابرسي اطلاعات مالي تاريخي

(تجديد نظرشده 1386)

فهرست

	بند
كليات	4-1
تعاريف	5
مسئوليتهاي مرتبط با كيفيت حسابرسي	13-6
پذيرش و تداوم رابطه با صاحبكار و كارهاي حسابرسي ويژه	18-14
تعيين گروه حسابرسي	20-19
انجام كار	40-21
نظارت	42-41
تاريخ اجرا	43

اين استاندارد بايد همراه بامقدمه استانداردهاي حسابرسيارائه ‌شده در بخش 10 مطالعه ‌شود.

كليات
1 . هدف اين بخش، ارائه استانداردها و راهنماييهاي لازم درباره مسئوليتهاي مشخص كاركنان مؤسسه حسابرسي درمورد روشهاي كنترل كيفيت حسابرسي اطلاعات مالي تاريخي(شامل حسابرسي صورتهايمالي) است. اين بخش لازم است با بخشهاي ”الف“ و ”ب“ آيينرفتارحرفه‌اي(نشريه 123) مطالعه شود.
2 . گروه حسابرسي بايد روشهاي كنترل كيفيت قابل اجرا در مورد هر كار حسابرسي را اجرا كند.
3 . هر مؤسسه حسابرسي مكلف بهاستقرار يك سيستم كنترل كيفيت طراحي شده براي كسب اطمينان معقول از اين موضوع است كه مؤسسه و كاركنان آن، الزامات استانداردهاي حرفه‌اي و قانوني و مقرراتي را رعايت مي كنند و گزارشهاي حسابرسي، مناسب شرايطموجود توسط مؤسسه يامدير مسئول كار صادر مي‌شود.
4 . گروه حسابرسي: الف- روشهاي كنترل كيفيت قابل‌اجرا در كار حسابرسي را اجرا مي‌كند. ب- اطلاعات مرتبط را دراختيار مؤسسه قرار مي‌دهد تا امكان اجراي بخش مربوط بهاستقلال در سيستم كنترل كيفيت مؤسسه، فراهم شود. پ- مي‌تواند بهسيستمهاي مؤسسه اعتماد ‌كند (براي مثال، در ارتباط با تواناييها و صلاحيت كاركنان از طريق استخدام و آموزشهاي رسمي، استقلال از طريق گرد‌آوري و اطلاع‌رساني اطلاعات مربوط بهاستقلال، برقراري روابطباصاحبكار از طريق سيستمهاي پذيرش و حفظ صاحبكار؛ و پايبندي بهالزامات قانوني و مقرراتي از طريق فرآيندهاي نظارتي)، مگر اين كه اطلاعات ارائه شده توسط مؤسسه يا سايرين، برخورد ديگري را ايجاب كند.
تعاريف
5 . در اين بخش، معاني برخي اصطلاحات بهشرح زير است: الف- ”مدير مسئول كار“ - شريك يا فرد ديگري در مؤسسه، داراي مجوز حرفه‌اي يا قانوني مربوط، كه مسئول يك كار حسابرسي و اجراي آن و گزارش حسابرسي صادره از طرف مؤسسه است. ب- ”بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي“ - فرآيند طراحي‌شده براي امكان‌پذيرساختن ارزيابي بي‌طرفانه (پيش از صدور گزارش حسابرس) قضاوتهاي عمده‌اي كه گروه حسابرسي بهعملآورده و نتايجي كه براي تهيه گزارش حسابرس، بهآن دست‌يافته است. پ- ”بررسيكننده كنترل كيفيت كار حسابرسي“ - شريك، فرد ديگري در مؤسسه، فرد برون‌سازماني واجد شرايط يا گروهي از اين گونه افراد، با تجربه و اختيار كافي و مناسب براي ارزيابي بي‌طرفانه(پيش از صدور گزارش حسابرس) قضاوتهاي عمده بهعملآمده توسط گروه حسابرسي و نتايجي كه براي تهيه گزارش حسابرس، بهآن دست‌يافته‌اند. ت- ”گروه حسابرسي“ - همه افراد اجرا‌كننده يك كار حسابرسي، شامل كارشناسان طرف قرارداد مؤسسه در ارتباط با آن كار حسابرسي. ث- ”مؤسسه حسابرسي“ - يك شاغل انفرادي و سازمان يا مؤسسه‌اي متشكل از حسابداران رسمي كه عهدهدار انجام حسابرسي مي‌باشد. ج- ”بازبيني“ - روشهاي طراحي‌شده براي فراهمكردن شواهدي از رعايت سياستها و روشهاي كنترل كيفيت مؤسسه توسط گروه حسابرسي در ارتباط با كار حسابرسي تكميل‌شده. چ- ”نظارت“ - فرآيند بررسي و ارزيابي مستمر سيستم كنترل كيفيت مؤسسه، شامل بازبيني متناوب موارد انتخابي از كارهاي تكميل شده، كه براي قادر ساختن مؤسسه بهكسب اطمينان معقول از اجراي اثربخش سيستم كنترل كيفيت آن، طراحي ‌شده است. ح- ”شريك“ - هر عضو جامعه حسابداران رسمي ايران كه بهطور تمام وقت منحصراً در يك مؤسسه بهكار حرفه‌اي اشتغال داشته و در مقابل فعاليتهاي مؤسسه و اشخاصثالث مسئوليت تضامني دارد. خ- ”كاركنان“ - شركا و ساير افراد حرفه‌اي مؤسسه شامل كارشناساني كه دراستخدام مؤسسه هستند. د- ”استانداردهاي حرفه‌اي“ - استانداردهاي حسابرسي و الزامات اخلاقي مربوط، بهشرح مندرج در آيين رفتار حرفه‌اي. ذ- ”اطمينان معقول“ - در اين بخش، سطح اطميناني بالا اما نه مطلق. ر- ”فرد برون‌سازماني واجدشرايط“ – فردي خارج از مؤسسه با تواناييها و صلاحيتي در حد مدير مسئول كار؛ براي مثال، شريك يك ‌مؤسسه ديگر يا افراد حرفه‌اي مسئولكنترلكيفيت در جامعه حسابداران رسمي ايران. مسئوليتهاي مرتبط با كيفيت حسابرسي
6 . مدير مسئول كار بايد مسئوليت كيفيت هر كار حسابرسي محول شده بهوي را بپذيرد.
7 . مدير مسئول كار در همه مراحل كار حسابرسي الگويي را درباره كيفيت حسابرسي براي ساير اعضاي گروه تدوين مي‌كند. اين الگو، معمولاً ازطريق اقدامات مدير مسئول كار و پيامهاي مناسب وي بهاعضاي گروه ارائه مي‌شود. اينگونه اقدامات و پيامها بهموارد زير تأكيد دارد: الف- اهميت اجراي كار طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي. ب- اهميت رعايت سياستها و روشهاي كنترل كيفيت مؤسسه متناسب با شرايطكار. پ- اهميت صدور گزارش حسابرس، مناسب شرايط موجود. ت- اين واقعيت كه كيفيت، براي انجام كار حسابرسي، اساسي است.
الزامات اخلاقي
8 .مدير مسئول كار بايد رعايت الزامات اخلاقي توسط اعضاي گروه را ارزيابي كند.
9 . الزامات اخلاقي مربوط بهكارهاي حسابرسي معمولاً دربرگيرنده قسمتهاي ”الف“ و”ب“ آيينرفتار حرفه‌اي است كه بيشتر جنبه بازدارنده دارد. طبق آيين رفتار حرفه‌اي، اصول اساسي اخلاق حرفه‌اي بهشرح زير است: الف- درستکاری. ب- بي‌طرفي. پ- صلاحيت و مراقبت حرفه‌اي. ت- رازداري. ث- رفتار حرفه‌اي.
10 . مدير مسئول كار همواره نسبت بهعدم رعايت الزامات اخلاقي، هشيار است. پرس و جو و گفتگو در باره موضوعات اخلاقي بين مدير مسئول كار و سايراعضاي گروه حسابرسي در طول اجراي كار حسابرسي و حسب ضرورت رخمي‌دهد. چنانچه مدير مسئول كار از طريق سيستمهاي مؤسسه يا بههر طريق ديگر، بهاين نتيجه برسد كه اعضاي گروه حسابرسي الزامات اخلاقي را رعايت نكرده‌اند، لازم است از طريق مشورت با ساير افراد ذيصلاح در مؤسسه، اقدام مناسب را تعيين كند.
11 . مدير مسئول كار و، درصورت اقتضا، ساير اعضاي گروه حسابرسي، موضوعات شناسايي‌شده و چگونگي حل و فصل آنها را مستند مي‌كنند.
استقلال
12 . مدير مسئول كار بايد درمورد رعايت شدن يا نشدن الزامات استقلال مربوط بهكار حسابرسي نتيجه گيري كند. وي براي اين كار بايد موارد زير را انجام دهد: الف- كسب اطلاعات مربوط از مؤسسه براي شناسايي و ارزيابي شرايط و روابطي كه استقلال را تهديد مي‌كند. ب- ارزيابي اطلاعات مربوط بههرگونه تخطي از سياستها و روشهاي استقلال مؤسسه، درصورت وجود، براي تعيين مواردي كه استقلال مربوط بهكار حسابرسي را تهديد مي‌كند. پ- انجام اقدامات مناسب براي رفع اين گونه تهديدات يا كاهش آنها به‌سطح پايين قابل پذيرش ازطريق تدابير ايمني. مدير مسئول كار بايد هرگونه ناكامي در حل مشكل را براي اقدام مناسب، هر چه زود‌تر بهمؤسسه گزارش كند. ت- مستندسازي نتيجهگيريهاي مربوط به‌استقلال و هر گونه مذاكرات مربوط با مؤسسه به‌عنوان پشتوانه اين نتيجهگيريها.
13 . مدير مسئول كار ممكناست در رابطه با استقلال مربوط بهكار حسابرسي تهديدي را شناسايي كند كه تدابير ايمني نتواند آن را از بين ببرد يا بهسطح پايين قابل پذيرش كاهش دهد. در اين گونه موارد، مدير مسئول كار براي تعيين اقدامات مناسب(كه مي‌تواند شامل از بين بردن عوامل ايجاد كننده تهديد يا كنارهگيري از كار حسابرسي باشد) با افراد ذيصلاح در مؤسسه مشورت مي‌كند. اين مشاوره و نتايج آن بايد مستند شود.
پذيرش و تداوم رابطه با صاحبكار و كارهاي حسابرسي ويژه
14 .مدير مسئول كار بايد متقاعد شود كه روشهاي مناسبي براي پذيرش و تداوم رابطه با صاحبكار و كارهاي حسابرسي ويژه اجرا شده و نتايج بدست آمده ، مناسب مي باشد و مستند شده است.
15 . فرآيند تصميمگيري درباره پذيرش يا تداوم كار حسابرسي ممكناست توسط مديرمسئول كار شروع نشده باشد. بااينوجود، مدير مسئول كار تعيين مي‌كند كه آيا آخرين تصميم اتخاذ شده هنوز مناسب است يا خير.
16 . پذيرش و تداوم رابطه با صاحبكار و كارهاي حسابرسي ويژه شامل ارزيابي موارد زير است: · صداقت مالكين عمده، هيئتمديره و مديران اجرايي اصلي. · صلاحيت گروه حسابرسي براي اجراي كار و دارا بودن زمان و منابع لازم. · امكان رعايت الزامات اخلاقي توسط مؤسسه و گروه حسابرسي. چنانچه با ارزيابي موارد بالا مسائلي مشخص شود، گروه حسابرسي مشورتهاي مناسب مقرر در بندهاي 30 تا 33 را بهعمل مي‌آورد و چگونگي حل و فصل آن را مستند مي‌كند.
17 . تصميم گيري درباره تداوم رابطه با يك صاحبكار، شامل بررسي مسائل عمده پيشآمده در جريان كار حسابرسي جاري يا قبلي و پيآمد آن بر تداوم رابطه است. برايمثال، صاحبكاري ممكن است بهتوسعه فعاليتهاي تجاري خود در زمينه‌اي پرداخته باشد كه مؤسسه شناخت يا تجربه لازم را از آن ندارد. 18 . چنانچه مدير مسئول كار بهاطلاعاتي دست يابد كه درصورت دسترسي زود‌تر بهآن، مؤسسه از پذيرش كار حسابرسي مربوط خودداري مي‌كرد بايد آن اطلاعات را هرچه زود‌تر بهمؤسسه گزارش كند تا مؤسسه و مدير مسئول كار بتوانند اقدامات لازم را بهعمل‌آورند.
تعيين گروه حسابرسي
19 . مدير مسئول كار بايد متقاعد شود كه گروه حسابرسي درمجموع، تواناييها، صلاحيت و زمانلازم براي اجراي كار حسابرسي را طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي دارد و قادر بهصدور گزارش حسابرس، مناسب شرايط موجود، مي‌باشد. 20 . تواناييها و صلاحيت موردانتظار از گروه حسابرسي بهشرح زير است: · شناخت و تجربه عملي از كارهاي حسابرسي با ماهيت و پيچيدگي مشابه از طريق آموزش مناسب و مشاركت. · شناخت از الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي. · دانش فني مناسب، شامل دانشفناوري اطلاعات مربوط. · شناخت از صنعت مربوط بهفعاليت صاحبكار. · توان اعمال قضاوت حرفه‌اي. · شناخت از سياستها و روشهاي كنترل كيفيت مؤسسه. انجام كار 21 . مدير مسئول كار بايدمسئوليت هدايت، سرپرستي و اجراي كار حسابرسي را طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي و مناسب بودن گزارش حسابرس در شرايط موجود، بهعهده گيرد. 22 . مدير مسئول كار، با آگاه كردن اعضاي گروه از موارد زير، كار حسابرسي را هدايت مي‌كند: الف- مسئوليتهاي آنان. ب- ماهيت فعاليت تجاري واحدموردرسيدگي. پ- موضوعات مرتبط با خطر. ت- مشكلاتي كه ممكن است پديد آيد. ث- رويكرد تفصيلي انجام كار. مسئوليتهاي گروه حسابرسي شامل حفظ بيطرفي، سطح مناسبي از ترديد حرفه‌اي و اجراي كار واگذار شده بهآنان طبق اصل مراقبت حرفه‌اي است. اعضاي گروه حسابرسي بهتراست پرسشهاي خود را از اعضاي باتجربه‌‌تر گروه بپرسند؛ بدين ترتيب، گفتگوي مناسبتري بين اعضاي گروه بهوجود ميآيد. 23 . شناخت همه اعضاي گروه حسابرسي از اهداف كار مورد اجرا توسط آنان، حايزاهميت است. كار گروهي وآموزش مناسب براي كمك بهاعضاي كمتجربه‌تر گروه حسابرسي درجهت كسب شناختي روشن از اهداف كار واگذار‌شده، ضروري است.
24 . سرپرستي شامل موارد زير است: · پيگيري پيشرفت كار حسابرسي. · ارزيابي تواناييها و صلاحيت هر يك از افراد گروه حسابرسي، داشتن زمان كافي توسط هر يك از آنان براي انجام كار خود، شناخت آنان از وظايف محوله و اجراي كار طبق رويكرد برنامهريزي شده. · توجه بهمسائل عمده پديد آمده در جريان كار حسابرسي، ارزيابي اهميت آنها و تعديل رويكرد برنامه‌ريزي شده به گونه اي مناسب. · شناسايي موضوعاتي كه بهمشورت يا بررسي توسط اعضاي باتجربه‌تر گروه حسابرسي نياز دارد.
25 . مسئوليتهاي بررسي بر اين مبنا تعيين مي‌شود كه اعضاي باتجربه‌تر گروه، شامل مديرمسئولكار، كار انجام شده توسط اعضاي كم تجربه‌تر گروه را بررسي كنند. بررسي‌كنندگان،مواردزير را ارزيابي ميكنند:
الف- انجامشدن كار طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي.
ب- مشخصشدن موضوعات عمده مستلزم بررسي بيشتر.
پ- انجامشدن مشورتهاي مناسب ومستندكردن و اجراي نتايج مشورتها. ت- ضرورت تجديدنظر در ماهيت، زمانبندي اجرا و ميزان كار اجرا شده.
ث- پشتيباني كار انجام‌شده از نتايج بدست‌آمده و مستندشدن آن بهگونه‌اي مناسب.
ج- كافي و مناسببودن شواهد كسب شده براي پشتيباني از گزارش حسابرس.
چ- دستيابي بهاهداف روشهاي انجام كار حسابرسي.
26 . مدير مسئول كار، پيش از صدور گزارش حسابرس، از طريق بررسي مستندات حسابرسي و گفتگو با گروه حسابرسي بايد متقاعد شود كه شواهد حسابرسي كافي و مناسب براي پشتيباني از نتايج بدست‌آمده و صدور گزارش حسابرس، كسب شده است.
27 . مدير مسئول كار، بررسيهاي خود را به موقع و در مقاطع مناسب اجراي كار انجام مي‌دهد. اين امر سبب مي‌شود كه موضوعات عمده، درحدرضايت مدير مسئول كار و پيش از صدور گزارش حل و فصل گردد. اين بررسيها، زمينه‌هاي مهم قضاوتي، بهويژه موضوعات پيچيده يا بحثانگيز شناسايي شده در جريان كار حسابرسي، خطرهاي عمده و ساير زمينه‌هايي را در بر مي‌گيرد كه مدير مسئول كار آنها را بااهميت تشخيص دهد. مديرمسئولكار لازم نيست همه ‌مستندات حسابرسي را بررسي كند، اما ميزان و زمان بررسيها را مستند مي‌كند. مسائل ناشي از بررسيها لازم است در حد رضايت مديرمسئولكار حلوفصل شود.
28 . چنانچه درجريان كار حسابرسي مديرمسئولكار تغيير كند، مدير جديد، كارهاي انجام شده تا تاريخ تغيير را بررسي مي‌كند. مدير جديد مسئول كار، روشهاي بررسي را به اندازه‌اي اجرا مي‌كند كه براي اطمينان از برنامه ريزي و اجراي كار انجام شده تا تاريخ بررسي بر طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي كافي باشد.
29 . در مواردي كه بيش از يك مدير، مسئوليت يك كار حسابرسي را بهعهده دارند، روشنبودن مسئوليتهاي هر مدير و درك آن توسط هر يك از اعضاي گروه حسابرسي، حايز اهميت است.
مشاوره
30 . مدير مسئول كار بايد:
الف- مسئوليت انجام مشورت مناسب توسط گروه حسابرسي درباره موضوعات پيچيده و بحثانگيز را به عهده داشته باشد. ب- متقاعد شود كه اعضاي گروه حسابرسي درجريان كار حسابرسي، با يكديگر و سايرين درسطوح مناسب، درون يا برون مؤسسه، مشورت لازم را بهعمل آورده‌اند.
پ- متقاعدشود كه ماهيت، حدود و نتايج ناشي از اين گونه مشورتها مستند شده و مورد‌تأييد طرف مشاوره قرار گرفته ‌است.
ت- مشخص‌كند كه نتايج ناشي از مشورتها اجرا شده است.
31 . مشورت اثربخش با ساير كارشناسان مستلزم اين است كه همه حقايق مربوط، بهآنها اطلاع ‌داده‌ شود تا بتوانند درباره موضوعات فني، اخلاقي يا غيره، آگاهانه اظهار نظر كنند. درصورت لزوم، گروه حسابرسي با افراد داراي دانش، سوابق و تجربه مناسب در درون يا برون مؤسسه ، مشورت مي‌كند. نتيجه ناشي از مشورتها بهگونه‌اي مناسب مستند و اجرا مي شود.
32 . مشورت گروه حسابرسي با افراد خارج از مؤسسه، گاه ضرورت مي‌يابد؛ براي مثال، در مواردي كه مؤسسه فاقد كارشناس ذيصلاح است. گروه حسابرسي مي‌تواند از خدمات مشاوره‌اي ساير مؤسسات و مراجع حرفه‌اي يا قانوني استفاده كند.
33 . مشورت با ساير كارشناسان درباره موضوعات پيچيده يا بحثانگيز، از طريق تأييد توسط مشورت كننده و مشاور مستند مي‌شود. اين مستندسازي چنان كامل و تفصيلي است كه امكان درك موارد زير فراهم مي‌شود: الف- موضوع مورد مشورت. ب- نتايج مشورت، شامل هر نوع تصميمات اتخاذشده، مبناي آن تصميمات و چگونگي اجراي آنها.
اختلاف نظر
34 . درمواردي كه بين اعضاي گروه حسابرسي و افراد طرف ‌مشورت و، در موارد مربوط، بين مديرمسئولكار و بررسي‌كننده كنترل كيفيت كار حسابرسي، اختلاف نظر باشد، گروه حسابرسي بايد در برخورد با نظرهاي متفاوت و حل و فصل آنها از سياستها و روشهاي مؤسسه پيروي كند.
35 . درصورت لزوم، مدير مسئول كار به اعضاي گروه حسابرسي اطلاع مي‌دهد كه آنها مي‌توانند موضوعات مورد اختلاف نظر را به گونه‌اي مناسب و بدون‌نگراني از پيآمد آن به‌اطلاع مدير مسئول كار يا ساير افراد درون مؤسسه برسانند.
بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي
36 . مدير مسئول كار براي حسابرسي صورتهاي مالي شركتهايي كه اوراقبهادار آنها بهعموم عرضه شده است بايد:
الف- مشخص‌كند كه يك بررسي‌كننده كنترل كيفيت كار حسابرسي انتخاب شده است.
ب- موضوعات عمده مشخص‌شده درجريان كار حسابرسي، شامل موارد شناسايي‌شده درجريان بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي را با بررسي‌كننده كنترل كيفيت، مورد‌بحث قراردهد.
پ- گزارش حسابرس را تازمان تكميل بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي صادرنكند. درمورد ساير كارهاي حسابرسي كه بررسي كنترل كيفيت انجام‌ مي‌شود، مدير مسئول كار الزامات مقرر در بندهاي ”الف“ و ”پ“ را رعايت مي‌كند.
37 . درمواردي كه در زمان شروع كار حسابرسي، بررسي كنترل كيفيت ضرورت نداشته ‌است، مدير مسئول كار مي‌داند كه تغيير در شرايط ممكن است اين گونه بررسي را ضروري سازد.
38 . بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي بايد شامل ارزيابي بي‌طرفانه موارد زير باشد: الف- قضاوتهاي عمده به‌‌عمل‌آمده توسط گروه حسابرسي. ب- نتايج بدست‌آمده براي تهيه گزارش حسابرس.
39 . بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي معمولاً حاوي گفتگو با مدير مسئول كار، بررسي اطلاعات مالي و گزارش حسابرس و، بهويژه، بررسي مناسببودن گزارش حسابرس است. اين كار شامل بررسي مستندات حسابرسي انتخاب‌شده درباره قضاوتهاي عمده به‌عمل‌آمده توسط گروه حسابرسي و نتايجي كه آنها بدست‌آورده‌اند نيز مي‌باشد. ميزان رسيدگي، به‌پيچيدگي كار حسابرسي و خطر احتمال مناسب‌نبودن گزارش حسابرس در شرايط موجود، بستگي‌دارد. انجام بررسي، مسئوليتهاي مدير مسئول كار را كاهش نمي‌دهد.
40 . بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي درمورد حسابرسي صورتهاي مالي شركتهايي كه اوراقبهادار آنها بهعموم عرضه شده است شامل توجه به موارد زير مي‌باشد: · ارزيابي استقلال مؤسسه درارتباط‌با هر كار حسابرسي توسط گروه حسابرسي. · خطرهاي عمده شناسايي‌شده درجريان كار حسابرسي (طبق بخش 5-31 ، شناخت واحدموردرسيدگي و محيط آن و برآورد خطرهاي تحريف بااهميت) و برخورد با آن خطرها (طبق بخش 33 ، روشهاي حسابرسي در برخورد با خطرهاي برآوردي)، شامل برآورد گروه حسابرسي از خطر تقلب و برخورد با آن. · قضاوتهاي به‌عمل‌آمده، به ويژه درارتباط‌‌با اهميت و خطرهاي عمده. · انجام مشورت مناسب درمورد موضوعات حاوي اختلاف نظر يا ساير‌موضوعات پيچيده يا بحث انگيز و نتايج بدست‌آمده از اين‌ مشورتها. · ميزان اهميت و چگونگي حل و فصل تحريفهاي اصلاح‌شده و نشده شناسايي‌شده درجريان حسابرسي. · موضوعاتي كه لازم است به اطلاع مديران اجرايي و هيئت مديره و، درمواردمقتضي، سايراشخاص مانند مراجع قانوني برسد. · اين كه آيا مستندات انتخاب شده براي بررسي، كار انجام شده در ارتباط با قضاوتهاي عمده را منعكس و نتايج بدست آمده را پشتيباني مي‌كند يا خير. · مناسب بودن گزارش حسابرس براي صدور. بررسي كنترل كيفيت كار حسابرسي درمورد حسابرسي اطلاعات مالي تاريخي، غير از حسابرسي صورتهاي مالي شركتهايي كه اوراق بهادار آنها بهعموم عرضه شده، ممكن‌است، شامل بعضي يا همه اين موارد باشد.
نظارت
41 . موسسه ملزم است بهمنظور كسب اطمينان معقول نسبت بهمربوط، مناسب و اثربخش بودن سياستها و روشهاي مرتبطبا سيستم كنترل كيفيت و همچنين اجراي آن در عمل، سياستها و روشهاي لازم را برقرار كند. مدير مسئول كار نتايج فرايند نظارت را كه در آخرين بخشنامه‌هاي صادر شده توسط مؤسسه منعكس گرديده است مورد توجه قرار مي‌دهد. مدير مسئول كار موارد زير را بررسي مي‌كند: الف- احتمال تأثير نارساييهاي مندرج در بخشنامه‌ها بر كار حسابرسي. ب- كافي‌بودن معيارهاي بكارگرفته‌شده توسط مؤسسه براي اصلاح شرايط درمورد حسابرسي مربوط.
42 . يك نارسايي در سيستم كنترل كيفيت مؤسسه لزوماً نشان‌دهنده اين نيست كه يك كار حسابرسي طبق الزامات استانداردهاي حرفه‌اي، قانوني و مقرراتي انجام‌نشده يا گزارش حسابرس، مناسب نبوده‌است.
تاريخ اجرا
43 . اين بخش براي حسابرسي صورتهاي مالي كه دوره مالي آن از اول فروردين 1386 و پس از آن شروع مي‌شود، لازم‌الاجراست.